Αν θέλουν, μπορούν…

Του Γιάννη Παντελάκη

Το περασμένο Σάββατο, διάβασα για έρευνα σε υποκατάστημα ξένης τράπεζας στην Αθήνα με στόχο στοιχεία φωτιά, όπως έλεγε η αποκλειστική πληροφόρηση. Σκέφτηκα αυτό που φαντάζομαι σκέφτονται οι περισσότεροι σ' αυτές τις περιπτώσεις. «Μια ακόμα κίνηση εντυπωσιασμού από την οποία δεν θα βγει τίποτα, άλλωστε το πρόσφατο παρελθόν έχει δείξει πως σπάνια έρευνα για μαύρο χρήμα έχει καταλήξει κάπου». Όλα δείχνουν πως θα διαψευστώ, στη συγκεκριμένη περίπτωση, κάτι σοβαρό μάλλον γίνεται.

Περίπου στα τέλη του περασμένου μήνα, η κυβέρνηση παρέλαβε από το κρατίδιο Ρηνανίας-Βεστφαλίας λίστα με 10.588 Έλληνες καταθέτες στην τράπεζα UBS. Η λίστα δόθηκε στους εισαγγελείς για έρευνα, για να διαπιστωθεί δηλαδή κατά πόσο τα ποσά αυτά δικαιολογούνται, αν είναι νόμιμα κ.ο.κ. Σε λιγότερο από ένα μήνα -σε περίπου είκοσι ημέρες δηλαδή- οι εισαγγελείς έβγαλαν λαβράκια. Κατάσχεσαν σκληρούς δίσκους υπολογιστών και άλλο υλικό και μέσα σε δυο μόλις εικοσιτετράωρα κατάφεραν να ταυτοποιήσουν περισσότερους από 150 καταθέτες, με τη μικρότερη κατάθεση να ξεκινάει από 1,5 εκατ. ευρώ και τη μεγαλύτερη στα 12 εκατ. ευρώ!

Τα ποσά είναι εντυπωσιακά. Όπως εντυπωσιακή είναι και η εκτίμηση από τις δικαστικές αρχές ότι από το σύνολο των λογαριασμών το Δημόσιο μπορεί να βάλει στα ταμεία του περισσότερα από δυο εκατ. ευρώ!

Για να κατανοηθεί απόλυτα τι σημαίνει το ποσό αυτό για τις ημέρες που διανύουμε, να επικαλεστούμε μόνο ένα παράδειγμα μ' έναν παραλληλισμό για ένα θέμα των ημερών το οποίο προκαλεί ισχυρούς τριγμούς, το ασφαλιστικό. Όπως είπε πρόσφατα στη Βουλή ο Α. Τσίπρας, για να μην περικοπούν οι κύριες συντάξεις το 2016, θα πρέπει ν' αναζητηθεί ένα ποσοστό 4% του ΑΕΠ, το οποίο ισοδυναμεί με 600 εκατ. ευρώ!

Το αναμενόμενο ποσό από τη συγκεκριμένη λίστα είναι πολύ μεγάλο, ωστόσο επειδή «όπου ακούς πολλά κεράσια, κράτα και μικρό καλάθι» (και για τις περίφημες λίστες έχουμε ακούσει πολλά), ας είμαστε επιφυλακτικοί ως προς το προσδοκώμενο αποτέλεσμα.

Εκεί που δεν έχουμε λόγο να είμαστε επιφυλακτικοί είναι για μερικά ασφαλή συμπεράσματα που μπορούμε να βγάλουμε εύκολα από τη μέχρι τώρα πορεία αυτής της υπόθεσης. Μέσα σε περίπου είκοσι ημέρες, έγινε κάτι εντυπωσιακό. Έρευνες και ταυτοποίηση για περισσότερους από 150 λογαριασμούς, με ποσά καταθέσεων από 1,5 έως 12 εκατ. ευρώ. Για μια άλλη χώρα, αυτό θα θεωρείτο αυτονόητο, για τη δική μας όχι. Γι' αυτό άλλωστε και θεωρείται εντυπωσιακό το μέχρι τώρα αποτέλεσμα.

Η υπόθεση είναι ιδιαίτερα διδακτική και σε ό,τι αφορά τη διαχείριση ανάλογων υποθέσεων πιθανής φοροδιαφυγής ή παράνομου πλουτισμού από το παρελθόν. Η περίφημη λίστα Φαλτσάνι (Λαγκάρντ), που προκάλεσε τόσο μεγάλο πολιτικό θόρυβο και εμπλοκές, παραδόθηκε στις ελληνικές αρχές τον Οκτώβριο του 2010! Βρισκόμαστε στο τέλος του 2015 και ακόμα δεν έχει ξεκαθαριστεί η τύχη των σχετικών ερευνών. Να υπενθυμίσουμε ότι η συγκεκριμένη λίστα ξαναστάλθηκε από τους Γάλλους τον Δεκέμβριο του 2012, ενώ στην πορεία αυτών των χρόνων στη διαχείριση των ερευνών είχαν εμπλακεί πρώην πρωθυπουργοί και υπουργοί, είχαν συμβεί αλλοιώσεις και αφαιρέσεις ονομάτων για τα οποία έγινε προσπάθεια να καλυφθούν, έπεσαν πολλές σκιές και ακολούθησαν πολλά ακόμα.

Μπορούμε να επικαλεστούμε πολλές λίστες ακόμα για τις οποίες έχουμε ακούσει στο παρελθόν και για τις οποίες δεν έχουμε ακόμα συγκεκριμένα αποτελέσματα, αν και πέρασαν χρόνια. Η λίστα των Ελλήνων που αγόραζαν μαζικά σπίτια στο Λονδίνο τα πρώτα χρόνια της κρίσης, η λίστα Λίχτενσταϊν, η λίστα Ελλήνων που μετέφεραν τα ακριβά σκάφη τους στην Ολλανδία κ.ο.κ. Η διαχείρισή τους απαξίωσε σε μεγάλο βαθμό το πολιτικό προσωπικό της χώρας που βρέθηκε σε θέσεις εξουσίας, οι υπόνοιες ότι πίσω από αρκετές από αυτές τις λίστες κρύβονται ισχυρά πρόσωπα από την πολιτική, οικονομική ή μιντιακή εξουσία πολλαπλασιάστηκαν, ενώ για το θέμα αυτό έγιναν και πολλά πολιτικά παιχνίδια.

Η περίπτωση της λίστας με τους μεγαλοκαταθέτες της UBS δείχνει πως αν θέλουν, μπορούν. Αν υπάρχει η βούληση να διερευνηθεί μια μεγάλη και σκοτεινή περίοδος διακίνησης μαύρου χρήματος, υπάρχουν πολλές τουλάχιστον πιθανότητες να βρεθεί άκρη…