Κοινωνικά καπιταλιστές, πολιτικά «αριστεροί»

γράφει ο Δαμιανός Βασιλειάδης

Από χρόνια με απασχολεί το πρόβλημα των εννοιών και του καθορισμού των περιεχομένων τους.

Ένα θέμα που με απασχόλησε έντονα και δεν το επεξεργάστηκα ήταν το θέμα της αριστεράς και της έννοιας του αριστερού. Δηλαδή ποιος είναι αριστερός και ποιος μπορεί να φέρει αυτόν τον τίτλο με ουσιαστικό περιεχόμενο.

Ασφαλώς κάποιος που κολλάει στο μέτωπό του, τρόπος του λέγειν, την ταμπέλα «αριστερός» δεν μπορεί βέβαια να ονομαστεί αριστερός για τον λόγο αυτό. Ούτε φυσικά κάποιος που λέει ότι είναι ή πιστεύει στον υλισμό είναι αριστερός. Ούτε φυσικά κάποιος που ομνύει στον Μαρξ, τον Λένιν κ.λπ. Για τον απλούστατο λόγο, γιατί τότε όλοι οι καπιταλιστές, που πιστεύουν και λατρεύουν τον μαμωνά, δηλαδή το κέρδος, δηλαδή το χρήμα, θα πρέπει να είναι αριστεροί, γιατί είναι γνήσιοι υλιστές. Ούτως ή άλλως την μόνη θρησκεία που πιστεύουν οι καπιταλιστές είναι το χρήμα και ό,τι αυτό σημαίνει και συνεπάγεται.

Ποιος λοιπόν πραγματικά μπορεί να φέρει τον τίτλο του αριστερού; Είναι θέμα άραγε θεωρίας ή θέμα πράξης ή και πράξης, αν αναγνωρίζουμε φυσικά ότι η θεωρία πρέπει να επαληθεύεται και να υλοποιείται πάντοτε στην πράξη και ότι πρέπει να υπάρχει διαλεκτική σχέση θεωρίας - πράξης, λόγων και έργων;  Γιατί αλλιώς θα έπρεπε να μιλάμε για υποκρισία και φαρισαϊσμό. Το τι σημαίνει υποκρισία και φαρισαϊσμός είναι εύκολο να εξηγηθεί.

Πολλοί από τους λεγόμενους έχοντες και κατέχοντες και μάλιστα καμιά φορά και με αμέτρητα πλούτη, επειδή γνωρίζουν ότι στην σημερινή καπιταλιστική κοινωνία που ζούμε δεν πρόκειται, στο προσεχές και απώτερο μέλλον, να γίνει κάποια προλεταριακή επανάσταση, ας πούμε, για να υπάρχει ο κίνδυνος να χάσουν τα πλούτη τους, εντάσσονται πολιτικά σε αριστερά κόμματα και αριστερές οργανώσεις, ώστε και τα χρήματά τους να εξασφαλίσουν και το φωτοστέφανο του αριστερού να διατηρούν, εξαπατώντας τον ανώριμο λαό που άγεται και φέρεται από την πλύση εγκεφάλου και την «μαρξιστική» προπαγάνδα τους. Θα μου πείτε δεν υπάρχουν άνθρωποι που να έχουν και τις δύο ιδιότητες; Σ’ αυτούς θα απαντήσω όπως απάντησε ο Χριστός στην παραβολή με τίτλο:

Ένας πλούσιος νέος ζητεί την αιώνιον ζωήν.

Λέει λοιπόν ο Χριστός στην παραβολή αυτή: Ένας τον επλησίασε και του είπε, «Διδάσκαλε αγαθέ, τι καλό πρέπει να κάνω για να έχω αιώνιον ζωήν;» Αυτός δε του είπε, «Γιατί με λες αγαθόν; Κανείς δεν είναι αγαθός παρά ένας, ο Θεός. Εάν θέλεις να μπεις εις την ζωήν, φύλαγε τας εντολάς». Λέγει εις αυτόν., «ποιες;». Ο δε Ιησούς απάντησε, «το να μη φονεύσεις, να μη μηχεύσεις, να μη κλέψεις, να μη ψευδομαρτυρήσεις, να τιμάς τον πατέρα σου και την μητέρα σου και να αγαπάς τον πλησίον σου, όπως τον εαυτόν σου». Λέει εις αυτόν ο νέος, «Όλα αυτά τα εφύλαξα από την νεότητά μου. Εις τι ακόμη υστερώ;». Τότε του είπε ο Ιησούς, «Εάν θέλεις να είσαι τέλειος, πήγαινε και πούλησε όσα έχεις και μοίρασέ τα εις τους φτωχούς και θα έχεις θησαυρόν εις τους ουρανούς και έλα ακολούθει με «. Όταν ο νέος άκουσε τα λόγια αυτά, έφυγε λυπημένος, διότι είχε πολλά κτήματα.

Ο Ιησούς είπε τότε εις τους μαθητάς του, «Αλήθεια σας λέγω, ότι δύσκολα πλούσιος άνθρωπος θα μπει εις την βασιλείαν των ουρανών. Πάλιν σας λέγω ότι είναι ευκολότερον να περάσει μια καμήλα από την τρύπα μιας βελόνας, παρά πλούσιος να μπει εις την βασιλείαν του Θεού».

Στην περίπτωση της παραβολής σχεδόν αυτομάτως ανακύπτουν μερικά ερωτήματα: Καλά ένας πλούσιος με όλα τα υλικά και λοιπά αγαθά, δεν μπορεί να είναι αριστερός; Αυτό είναι το πρώτο ερώτημα που αυθόρμητα προβάλει στον καθένα. Σώνει και καλά πρέπει να είναι κάποιος φτωχός για να είναι αριστερός; Πρέπει, όπως λέει ο Χριστός, να πουλήσει ή να μοιράσει τα πλούτη του στους φτωχούς και τους κατατρεγμένους, για να είναι αριστερός; Προβάλει αμέσως και το τρίτο ερώτημα:

Δεν μπορεί να είναι και πλούσιος και να κάνει καλό και στους φτωχούς και τους κατατρεγμένους; Πρέπει σώνει και καλά να διαθέσει την περιουσία του ή τουλάχιστον να κρατήσει τα προς το ζειν, σύμφωνα με το ανεκτό τουλάχιστον κοινωνικό επίπεδο που πρέπει να έχει ένας πολίτης σε ένα κοινωνικό κράτος, χωρίς να έχει το άγχος για την ζωή, την προκοπή και την απόλαυση για τον ίδιο και την οικογένεια και τους διαδόχους του; Πρόκειται άραγε περί αυτού; Τέλος είναι αριστερός, όποιος δεν έχει πλούτη, αλλά παραμένει φτωχός για λόγους ιδεολογίας, δίνοντας το παράδειγμα στους εξαθλιωμένους και κατατρεγμένους ότι τάσσεται στο πλευρό τους, ισχυριζόμενος ότι ή όλοι πλούσιοι ή όλοι φτωχοί; Όσον αφορά την «αριστερή» διανόηση, αυτή έχει ενταχθεί και υπηρετεί ούτως ή άλλως στους ιδεολογικούς μηχανισμούς του αστικού κράτους από την εποχή του Ανδρέα Παπανδρέου, αλλά κυρίως του Κώστα Σημίτη και μετέπειτα.

Πράγματι πολλά τα ερωτήματα. Όμως πολλοί προκαλούν με την υποκρισία τους. Ενώ κοινωνικά ανήκουν στην καπιταλιστική τάξη, παριστάνουν τον αριστερό, για να εξαπατούν τους αφελείς και αδαείς ότι δήθεν θέλουν να αλλάξουν την κοινωνία προς το συμφέρον της μεγάλης πλειοψηφίας των εργαζομένων. Οι πράξεις τους όμως κάθε άλλο παρά αριστερή είναι, γιατί με αυτά που πράττουν και όχι με αυτά που λένε, διαιωνίζουν την εκμεταλλευτική κατάσταση στην οποία βρίσκεται η πλειοψηφία του λαού. Την αλλαγή που θεωρητικά, δηλαδή στα λόγια επαγγέλλονται, στην πράξη δεν πρόκειται ποτέ να υλοποιήσουν. Και στην ζωή μετράει μόνο η πράξη.

Ασφαλώς μιλάμε για περιπτώσεις, όπου ο πλούτος σε σύγκριση με την μέση κοινωνική κατάσταση των υπόλοιπων πολιτών, είναι σε τέτοιο βαθμό προκλητικός, ώστε με κανέναν τρόπο και με κανένα μέτρο να μπορεί ο άνθρωπος αυτός να καταταγεί στην αριστερά, όπου εκτός από την πολιτική πρέπει να υπάρχει και κοινωνική δικαιοσύνη.

Δεν μπορεί δηλαδή με μια λέξη ένας κοινωνικά καπιταλιστής, να είναι πολιτικά αριστερός. Υπάρχει σαφώς αντιδιαλεκτική σχέση ανάμεσα στην κοινωνική και πολιτική οντότητα του συγκεκριμένου ανθρώπου, που έχει τα χαρακτηριστικά που αναφέραμε.

Αυτός είναι κατά την άποψή μου και ο λόγος, που πολλοί Κνίτες και στελέχη της «αριστεράς» εντός εισαγωγικών, δεν άντεξαν τα δεσμά της λιτότητας, βέβαια και της αυταρχικής δομής του ΚΚΕ, και δημιούργησαν ή κατέφυγαν σε σχήματα, όπου και κοινωνικά καπιταλιστές μπορούσαν να είναι και πολιτικά «αριστεροί». Την «καλογερική» του ΚΚΕ λίγοι άντεξαν, ανεξάρτητα φυσικά από το γεγονός ότι οι άνθρωποι του ΚΚΕ ζουν πολιτικά στον κόσμο τους. Όμως στον συγκεκριμένο τομέα μάλλον κρατούν σε κάποιον τουλάχιστον - για να μην πω απόλυτα - τον κανόνα της ισότητας σε όλα ή δεν προκαλούν ορισμένοι στις τάξεις τους με τον πλούτο τους ή τον χλιδάτο τρόπο της ζωής τους, όπως πολλοί γνωστοί και μη εξαιρετέοι της λεγόμενης Αριστεράς, είτε του ΣΥΡΙΖΑ, είτε της Λαϊκής Ενότητας ή κάποιων παραφυάδων τους.

Οι εξαιρέσεις που γνωρίζουμε από παλιά κάποιων μεγάλων καπιταλιστών που θήτευσαν στην κομμουνιστική αριστερά και έγιναν μεγαλοκαπιταλιστές εκμεταλλευτές είναι γνωστές στους παρεπιδημούντες την Ιερουσαλήμ. Ασφαλώς η ηγετικές ομάδες των δύο αυτών ομάδων της Αριστεράς ανήκουν στην πλειοψηφία τους, για να μην γενικεύουμε, που θα ήταν άδικο, στην καπιταλιστική τάξη, που καμία σχέση δεν έχει με τους εργαζόμενους. Το «πόθεν έσχες» προδίδει τα αίσχη τους! Με τίποτε δεν μπορούν τέτοιοι «αριστεροί» και με αυτά τα χαρακτηριστικά να μας πείσουν ότι εργάζονται για το καλό και την προκοπή του λαού.

Δεν μπορούν να με πείσουν, αν δεν θέλω να είμαι υποκριτής και φαρισαίος, να παραδεχτώ ότι εργάζονται και κόπτονται για το καλό του ελληνικού λαού, που δεν γνωρίζουν ούτε τα χνώτα του, ούτε τα βάσανά του, που δεν πάλεψαν μαζί του στους χαλεπούς καιρούς, παρά μόνο μέσα από τα βιβλία και μόνο θεωρητικά και δίνοντας εντολές ως πεφωτισμένοι στους αδαείς. Τα πάθη και τα βάσανα, τους αγώνες και τις θυσίες αυτού του λαού, που θέλουν να σβήσουν την μνήμη του, όπως λέει και ο Μίλαν Κούντερα, δεν θέλουν ούτε να τα ξέρουν, ούτε να τα διαιωνίζουν στις επόμενες γενιές, εξ  ου και ο εθνομηδενισμός τους. Είναι ενάντια σε ότι θυμίζει ελληνισμό και ελληνική ιδιοπροσωπία και ιστορία. Από την μια οι εθνοκάπηλοι δεξιοί και από την άλλη οι εθνομηδενιστές «αριστεροί».  

Μια πρωτοφανής παρακμιακή πορεία του τόπου σε όλα τα επίπεδα: Ηθικά, πνευματικά, οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά, πολιτιστικά. Ασφαλώς υπάρχουν και εξαιρέσεις.  

Εν κατακλείδι, για να κάνουμε έναν παραλληλισμό με την παραβολή του Ευαγγελίου, στην αταξική κοινωνία, τον κομμουνιστικό παράδεισο επί της γης, αντί εν τοις ουρανοίς, δεν υπάρχει θέση γι’ αυτούς τους ανθρώπους. Ούτε είναι αυτοί οι άνθρωποι είναι σε θέση ή θέλουν ή μπορούν να αλλάξουν τις κοινωνικές σχέσεις προς όφελος όλης της κοινωνίας. Υπηρετούν μόνο τα δικά τους συμφέροντα και τα συμφέροντα της τάξης και της οικονομικής και πολιτικής ολιγαρχίας στην οποία πράγματι ανήκουν.

Προσωπικά μου είναι αδύνατον να φανταστώ ότι ένας που έχει δισεκατομμύρια, χωρίς να διαθέτει ένα μέρος τους τουλάχιστον για κοινωνικούς σκοπούς, μπορεί να είναι αριστερός ή σοσιαλιστής. Χωρίς οικονομική και πολιτική ισότητα, αριστερά δεν υπάρχει.

Επειδή όμως στην πρωτοφανή και πρωτόγνωρη παρακμιακή πορεία του τόπου που βιώνουμε, οι έννοιες έχουν χάσει το «νόημά τους», ο καθένας μπορεί να ισχυρίζεται και να επιβάλει, χωρίς συνέπεια, εφόσον κατέχει εξουσία, ό, τι θέλει.

* Ο Δαμιανός Βασιλειάδης, είναι εκπαιδευτικός, συγγραφέας