Το ευρωπαϊκό δικαστήριο αναγνωρίζει ότι ξεπουλήθηκαν τα μεταλλεία στην Ελληνικός Χρυσός

Το Γενικό Δικαστήριο της ΕΕ με απόφασή του καλεί την Ελληνικός Χρυσός να επιστρέψει 15,34 εκατ. ευρώ στο ελληνικό κράτος, καθώς έκρινε ως παράνομη κρατική επιδότηση την πώληση των μεταλλείων Κασσάνδρας (Ολυμπιάδα, Σκουριές, Στρατώνι) σε τιμή χαμηλότερη της αγοραίας, προσφέροντας ενίσχυση και πλεονέκτημα στην εταιρεία. Τα μεταλλεία είχαν πουληθεί έναντι 11 εκατ. ευρώ, ενώ σύμφωνα με την Κομισιόν η αξία τους ήταν 25 εκατ. ευρώ και οι φόροι που θα έπρεπε να καταβληθούν επί της πώλησης ήταν 1,34 εκατ. ευρώ επιπλέον.

Το ελληνικό κράτος και η Ελληνικός Χρυσός είχαν προσφύγει στο δικαστήριο για να μην ισχύσουν οι σχετικές αποφάσεις του 2011 και 2013, από την Κομισιόν και το Δικαστήριο της ΕΕ αντίστοιχα, για την καταβολή των 15,34 εκατ. ευρώ, ωστόσο οι προσφυγές τους απορρίφθηκαν.

Το ελληνικό κράτος είχε υποστηρίξει πως η τιμή πώλησης αποσκοπούσε στην εξεύρεση ιδιοκτήτη πρόθυμου να διατηρήσει σε λειτουργία τα μεταλλεία, ώστε να προστατευτούν η απασχόληση και το περιβάλλον και στη δημιουργία κινήτρου για υποψήφιους αγοραστές διότι η αξία των Μεταλλείων ήταν αρνητική. Παράλληλα υποστήριξε πως η απαίτηση για ανάκτηση των 15.34 εκατ. ευρώ «κινδυνεύει να αναστείλει μια άμεση επένδυση αξίας 850 εκατ. ευρώ, περιορίζοντας έτσι, αντί να τονώσει, την οικονομική ανάπτυξη και τον ανταγωνισμό, σε μια περίοδο μείζονος οικονομικής κρίσης για τη χώρα».

Όπως επισημαίνει το Γενικό Δικαστήριο «η ενίσχυση δεν χορηγήθηκε ούτε για τις επενδύσεις περιφερειακού χαρακτήρα, μήτε για την προστασία του περιβάλλοντος, μήτε για την απασχόληση». Επίσης σημειώνεται στην απόφαση ότι η μεταπώληση των μεταλλείων Κασσάνδρας στην Ελληνικός Χρυσός σε τιμή χαμηλότερης της αγοραίας τιμής, συνεπάγεται μείωση των εσόδων του Ελληνικού Δημοσίου σε σχέση με τα έσοδα που θα μπορούσε να έχει αποκομίσει, και συνεπώς, απώλεια πόρων.

Τα μεταλλεία Κασσάνδρας, στη Βόρεια Ελλάδα, περιλαμβάνουν τα μεταλλεία χρυσού στην Ολυμπιάδα και στις Σκουριές, καθώς και το μεταλλείο χαλκού-ψευδαργύρου στο Στρατώνι.

Το Ιστορικό

Τα μεταλλεία Κασσάνδρας, πριν το 2003, ανήκαν στην εταιρεία TVX Hellas, η οποία τα είχε αγοράσει από το ελληνικό Δημόσιο το 1995 έναντι της τιμής των 11 δισ. δραχμών, δηλαδή περίπου 39,8 εκατ. ευρώ. Το 2003 μεταβιβάστηκαν από την TVX Hellas στο ελληνικό Δημόσιο έναντι 11 εκατ. ευρώ, ενώ την ίδια ημέρα  το ελληνικό Δημόσιο προέβη στην πώληση των εν λόγω μεταλλείων στην Ελληνικός Χρυσός έναντι 11 εκατ. ευρώ, χωρίς προηγούμενη εκτίμηση των στοιχείων ενεργητικού και χωρίς ανοιχτό διαγωνισμό.

Με απόφασή (C1006) του 2011 της Κομισιόν είχε κηρυχθεί ως παράνομη κρατική ενίσχυση 15,34 εκατ. ευρώ, που χορηγήθηκε από τις ελληνικές αρχές στην Ελληνικός Χρυσός, η παραχώρηση της μεταλλευτικής εκμετάλλευσης της Κασσάνδρας έναντι τιμής χαμηλότερης της πραγματικής αγοραίας αξίας και η απαλλαγή από τους φόρους για την πράξη αυτή και διατάχθηκε η ανάκτηση του ποσού της επιδότησης, πλέον τόκων.

Κατόπιν προσφυγής παράβασης που άσκησε η Επιτροπή το 2012, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) αποφάνθηκε στις 17/10/2013 (υπόθεση C-263/12) ότι η Ελλάδα παρέβη τις υποχρεώσεις της, παραλείποντας να λάβει, εντός των ταχθεισών προθεσμιών, όλα τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου να ανακτήσει από την Ελληνικός Χρυσός την ενίσχυση που χορηγήθηκε επ’ ευκαιρία της πώλησης ακινήτων από το Ελληνικό Δημόσιο και η οποία κρίθηκε παράνομη και ασυμβίβαστη με την κοινή αγορά με την απόφαση της Επιτροπής της 23ης Φεβρουαρίου 2011.

Η απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου

Με τη σημερινή του απόφαση το Γενικό Δικαστήριο της ΕΕ διατάσσει την άμεση καταβολή στο ελληνικό κράτος από την Ελληνικός Χρυσός του ποσού των 15,34 εκατ. ευρώ. Επίσης όπως αναφέρεται στην απόφαση:

• η απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής φόρου για τη μεταβίβαση της κυριότητας των μεταλλείων  συνιστά κρατική ενίσχυση καθώς συνεπάγεται τόσο πλεονέκτημα για την Ελληνικός Χρυσός όσο και απώλεια πόρων για τον κρατικό προϋπολογισμό,
• η κρατική ενίσχυση παρείχε πλεονέκτημα στην Ελληνικός Χρυσός έναντι των ανταγωνιστών της, και αυτό συνεπαγόταν κίνδυνο στρέβλωσης του ανταγωνισμού και επηρεασμού του μεταξύ κρατών μελών εμπορίου,
• η Ελλάδα εσφαλμένα υπογραμμίζει ότι η απαίτηση ανάκτησης 15.34 εκατ. ευρώ κινδυνεύει να αναστείλει μια άμεση επένδυση αξίας 850 εκατ. ευρώ, περιορίζοντας έτσι, αντί να τονώσει, την οικονομική ανάπτυξη και τον ανταγωνισμό, σε μια περίοδο μείζονος οικονομικής κρίσης για τη χώρα καθώς η ενίσχυση δεν χορηγήθηκε ούτε για τις επενδύσεις περιφερειακού χαρακτήρα, μήτε για την προστασία του περιβάλλοντος, μήτε για την απασχόληση,
• η Ελλάδα, με την παρέμβασή της στην επίμαχη αγοραπωλησία, δεν περιόρισε τις απώλειες που θα είχαν προκύψει από την πλήρη παύση της λειτουργίας των μεταλλείων Κασσάνδρας,
• η Επιτροπή ορθώς στηρίχθηκε στην έκθεση των εμπειρογνωμόνων για την αποτίμηση των μεταλλείων Κασσάνδρας,
• η Επιτροπή δεν υπέπεσε σε πρόδηλη πλάνη εκτίμησης κατά την εφαρμογή του κριτηρίου του ιδιώτη επενδυτή,
• οι διαδικαστικές εγγυήσεις τηρήθηκαν απολύτως από την Επιτροπή, και,
• η κατάργηση παράνομης ενίσχυσης διά της ανάκτησης της αποτελεί τη λογική συνέπεια της διαπίστωσης του παράνομου χαρακτήρα της.

Η απόφαση της Κομισιόν στις 23 Φεβρουαρίου 2011

Κρατικές ενισχύσεις: Η ελληνική μεταλλευτική εταιρεία Ελληνικός Χρυσός πρέπει να επιστρέψει παράνομες επιδοτήσεις ύψους 15 εκατ. ευρώ περίπου.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κατόπιν εμπεριστατωμένης έρευνας, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η τιμή πώλησης των Μεταλλείων Κασσάνδρας στην Ελληνικός Χρυσός το 2003 ήταν κατώτερη της πραγματικής αγοραίας αξίας τους, και ότι, ως εκ τούτου, η εταιρεία έλαβε επιδοτήσεις κατά παράβαση των κανόνων της EE περί κρατικών ενισχύσεων. Το ύψος της επιδότησης υπολογίστηκε σε 14 εκατ. ευρώ. Δεδομένου ότι η εταιρεία δεν επιβαρύνθηκε ούτε με φόρους επί των συναλλαγών, το συνολικό ποσό που το Δημόσιο πρέπει να ανακτήσει από τον δικαιούχο ανέρχεται σε 15,3 εκατ. ευρώ, συν τους τόκους.

Κατόπιν εμπεριστατωμένης έρευνας, η οποία κινήθηκε τον Δεκέμβριο του 2008 (βλ. IP/08/1927), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η τιμή των 11 εκατ. ευρώ που καταβλήθηκε για την πώληση των Μεταλλείων Κασσάνδρας στην Ελληνικός Χρυσός το 2003 ήταν κατώτερη της πραγματικής τους αξίας. Τα μεταλλεία βρίσκονται στην περιοχή της Κασσάνδρας Χαλκιδικής, στη βόρεια Ελλάδα. Είναι γνωστά για την παραγωγή χρυσού, αλλά και χαλκού, ψευδαργύρου, μολύβδου και αργύρου. Η Ελληνικός Χρυσός ιδρύθηκε με σκοπό την αγορά των μεταλλείων. Επί του παρόντος ανήκει στην καναδική μεταλλευτική εταιρεία European Goldfields.

Η πώληση πραγματοποιήθηκε χωρίς ανοικτό διαγωνισμό ή εκτίμηση των περιουσιακών στοιχείων των μεταλλείων από ανεξάρτητο εκτιμητή. Επίσης, η πωλητήρια σύμβαση προέβλεπε απαλλαγή από τους φόρους συναλλαγών. Η Επιτροπή έλαβε σχετική καταγγελία τον Ιούλιο του 2007.

Η Επιτροπή βάσισε την απόφασή της στα ευρήματα έκθεσης σχετικά με την Ελληνικός Χρυσός, η εκπόνηση της οποίας ανατέθηκε λίγο μετά την πώληση, και υπολόγισε την αξία των μεταλλείων σε 25 εκατ. ευρώ. Οι φόροι που θα έπρεπε να είχαν καταβληθεί επί της πώλησης ανέρχονται σε 1,34 εκατ. ευρώ.

Για τους ανωτέρω λόγους, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Ελληνικός Χρυσός έλαβε παράνομη κρατική ενίσχυση, την οποία η Ελλάδα οφείλει να ανακτήσει, μαζί με τους τόκους. Το μη εμπιστευτικό κείμενο της απόφασης θα δημοσιευθεί με αριθμό υπόθεσης C 48/2008 στο Μητρώο κρατικών ενισχύσεων στον δικτυακό τόπο της ΓΔ Ανταγωνισμού μόλις διευθετηθούν όλα τα ζητήματα που έχουν σχέση με το απόρρητο. Οι νέες δημοσιεύσεις αποφάσεων για κρατικές ενισχύσεις στο Διαδίκτυο και στην Επίσημη Εφημερίδα ανακοινώνονται στο εβδομαδιαίο ηλεκτρονικό δελτίο State Aid Weekly e-News.

Πηγή