Capital controls και το 2017;

Του Κωνσταντίνου Μαριόλη

Το καλοκαίρι του 2017 και όχι του 2016, όπως έχει προβλεφθεί από εγχώριους θεσμικούς παράγοντες, τοποθετείται η άρση των capital controls, αν και στελέχη της κυβέρνησης υποστηρίζουν ότι εξετάζεται η χαλάρωσή τους, σύμφωνα τουλάχιστον με την εκτίμηση του οίκου Moody's.

Όσο, λοιπόν, επιτακτική και αν θεωρείται από θεσμικούς παράγοντες και στελέχη της αγοράς η ανάγκη άρσης των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων για να επιστρέψει η ελληνική οικονομία στην ομαλότητα και να μπορέσει να ανακάμψει, οι εκτιμήσεις των αναλυτών δεν είναι και πολύ ευοίωνες.

Το 2017 και βλέπουμε...

Με βάση τα σημερινά δεδομένα και υπό την προϋπόθεση ότι η πρώτη αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος θα ολοκληρωθεί επιτυχώς μέσα στο επόμενο διάστημα, η αγορά εκτιμάται πως θα πρέπει να συνηθίσει να λειτουργεί σε περιβάλλον περιορισμών ολόκληρο το 2016 αλλά και μεγάλο μέρος του 2017.

Moody's: Σταδιακή η χαλάρωση των περιορισμών, ο κίνδυνος του bail in έχει υποχωρήσει μετά την ανακεφαλαιοποίηση

Η πιο πρόσφατη εκτίμηση είναι αυτή της Moody's. Ο οίκος αξιολόγησης αναβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα των τεσσάρων ελληνικών συστημικών τραπεζών και έκανε λόγο για ήπια και σταδιακή βελτίωση των χρηματοδοτικών συνθηκών. Παράλληλα, προέβλεψε ότι η χαλάρωση των capital controls θα είναι επίσης σταδιακή και θα διαρκέσει για διάστημα 12 έως 18 μηνών.

Η άρση των περιορισμών είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την πορεία των τραπεζών και της οικονομίας, άρα και με την αξιολόγησή τους. Σύμφωνα με τη Moody's, οι εξελίξεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε περαιτέρω αναβάθμιση της αξιολόγησης των τραπεζών σχετίζονται με τη σταθεροποίηση του μακροοικονομικού περιβάλλοντος της χώρας, σε συνδυασμό με τη βελτίωση της ποιότητας ενεργητικού, της κερδοφορίας και των συνθηκών χρηματοδότησης.

Στον αντίποδα, ενδεχόμενες πολιτικές αναταράξεις για παρατεταμένη περίοδο που επηρεάζουν σημαντικά την εγχώρια κατανάλωση και την οικονομική δραστηριότητα, οι οποίες σταδιακά ανακάμπτουν από τα πολύ χαμηλά επίπεδα που έφτασαν, θα αποτελούσαν εξελίξεις προς την υποβάθμιση της αξιολόγησης.

Η αναβάθμιση των τραπεζών από τη Moody's σχετίζεται με την επιτυχημένη ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης και όχι τόσο με τις προοπτικές ολοκλήρωσης της αξιολόγησης. Σε ο,τι αφορά τον κίνδυνο bail-in, αυτός έχει κατά κάποιο τρόπο υποχωρήσει μετά την ανακεφαλαιοποίηση.

Η αξιολόγηση κρίνει τη συνέχεια

Από την πλευρά του, ο Γιάννης Στουρνάρας έχει υποστηρίξει ότι δεν είναι σε θέση να διατυπώσει πρόβλεψη για το πότε θα φτάσουμε στην άρση των περιορισμών, συνδέοντας την εξέλιξη αυτή με την επιτυχή ολοκλήρωση της αξιολόγησης και την απευθείας χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών από τους μηχανισμούς της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Χθες, απευθυνόμενος στη γενική συνέλευση της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος είπε με νόημα ότι τα capital controls δεν επιβλήθηκαν από κάποιο καπρίτσιο, αλλά για να συγκρατήσουν τις εκροές καταθέσεων και τα χαρακτήρισε «δημόσιο αγαθό», καθώς προστατεύουν το χρηματοπιστωτικό σύστημα.

(Φωτ.: Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας υποστήριξε πως τα capital controls δεν επιβλήθηκαν από κάποιο καπρίτσιο, αλλά για να συγκρατήσουν τις εκροές καταθέσεων, ενώ ο υπουργός Οικονομίας, Γιώργος Σταθάκης, δήλωσε πως μέσα στο επόμενο διάστημα θα αυξηθεί το όριο αναλήψεων.)

Μία άλλη εκτίμηση έγινε από την εταιρεία ασφάλισης πιστώσεων Euler Hermes, η οποία χαρακτηρίζει την άρση των capital controls «θέμα μηνών» αλλά όχι τον Ιούνιο ή τον Ιούλιο, όπως έχει ειπωθεί από θεσμικούς παράγοντες. Όλα, ωστόσο, σχετίζονται με την αξιολόγηση, αναφέρει η αναλύτρια της Euler Hermes, Ana Boata, υποστηρίζοντας ότι η ολοκλήρωσή της θα οδηγήσει σε ενίσχυση της εμπιστοσύνης επιχειρήσεων και καταναλωτών.

Πριν από λίγες ημέρες, ο υπουργός Οικονομίας κ. Γιώργος Σταθάκης, αναφέρθηκε και αυτός στην αναγκαιότητα ολοκλήρωσης της αξιολόγησης, τονίζοντας ότι για την άρση των capital controls ορόσημο αποτελεί η αξιολόγηση και η επιστροφή χρημάτων που έφυγαν από τις τράπεζες. Μάλιστα, ο κ. Σταθάκης είπε ότι μέσα στο επόμενο διάστημα θα αυξηθεί το όριο αναλήψεων. Σημειώνεται ότι πριν τις γιορτές υπήρξαν διαρροές που έκαναν λόγο για χαλάρωση των περιορισμών μέσα στον Ιανουάριο, ωστόσο δεν επαληθεύτηκαν.

Έχουν προηγηθεί αρκετά φιλόδοξες εκτιμήσεις για άρση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων το καλοκαίρι του 2016, τόσο από τον υπουργό Οικονομικών, Ευκλείδη Τσακαλώτο, όσο και από την πρόεδρο της Εθνικής Τράπεζας, κ. Λούκα Κατσέλη, χωρίς ωστόσο τότε να έχει προβλεφθεί η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης.