Απολύθηκε λόγω δακτυλικών αποτυπωμάτων

Γράφει ο Κώστας Ζαφειρόπουλος

Η ιδιωτικότητα είναι κλοπή. Αυτό είναι το μότο της πανίσχυρης διαδικτυακής εταιρείας «Ο Κύκλος», που απασχολεί περισσότερους από δέκα χιλιάδες υπαλλήλους, διαθέτει γραφεία σε όλη την υδρόγειο και προσλαμβάνει τα πιο χαρισματικά μυαλά. Στον «Κύκλο» των υπερεξελιγμένων επικοινωνιακών δικτύων όλα είναι διάφανα, συνδεδεμένα και ανιχνεύσιμα.

Ευτυχώς, ο Κύκλος ήταν απλώς ένα δυστοπικό μπεστ σέλερ (2013) του Αμερικανού συγγραφέα Ντέιβ Εγκερς. Δυστυχώς, η πραγματικότητα μπορεί να μην απέχει τόσο πολύ.

Πριν από λίγες μέρες ένας εργαζόμενος αρνήθηκε να δώσει το δακτυλικό του αποτύπωμα στον εργοδότη και να συναινέσει στην παραβίαση των προσωπικών του δεδομένων στον χώρο εργασίας του και απολύθηκε!

Ο λόγος για υπάλληλο της εταιρείας Seller Hellas (κατασκευάζει ηλεκτρολογικά υλικά), ο οποίος αντέδρασε στην απόφαση να συγκροτήσει η επιχείρηση βάση δεδομένων με δακτυλικά αποτυπώματα και άλλα βιομετρικά στοιχεία για να ελέγχει την είσοδο στην εταιρεία.

Το θέμα είχε αναδείξει η «Εφ.Συν.» («Big Brother για το... ωράριο», 6/8/2018) και στα τέλη Αυγούστου ενημερώθηκε ο εργαζόμενος για την απόλυσή του για λόγους... παραγωγικότητας.

Δεν ήταν ο μόνος που είχε διαφωνήσει με το σύστημα παρακολούθησης, ήταν όμως ο μοναδικός που κάλεσε το σωματείο στο οποίο ανήκει, το Σωματείο Μισθωτών Τεχνικών.

Τα μέλη του κάνουν λόγο για εκδικητική απόλυση η οποία ποινικοποιεί τη συλλογική δράση.

Το πρωί της Τρίτης 4 Σεπτέμβρη πραγματοποιήθηκε μαζική κινητοποίηση του εν λόγω σωματείου στην εταιρεία με στόχο την ανάκληση της απόλυσης.

Είχε προηγηθεί παρέμβαση του σωματείου τον Αύγουστο, μετά την οποία ο εργοδότης Χαράλαμπος Κουτσούρης δεσμεύτηκε πως δεν θα προχωρήσει στα σχέδιά του.

Μέχρι σήμερα δεν έχει εγκαταστήσει το σύστημα με τα αποτυπώματα και τις κάμερες παρακολούθησης, απέλυσε όμως τον υπάλληλο.

Για τις κάμερες είχε ειπωθεί στους εργαζόμενους πως θα τοποθετηθούν «για να διαπιστώσουν οι ίδιοι πόσο παραγωγικό χρόνο χάνουν στη διάρκεια του ωραρίου τους».

Για το θέμα έχει ήδη γίνει καταγγελία στην Επιθεώρηση Εργασίας και η τριμερής συνάντηση ορίστηκε στο ΣΕΠΕ Ανοιξης στις 20 Σεπτέμβρη στις 11 π.μ., όπου θα γίνει νέα κινητοποίηση του Σωματείου και θα ακολουθήσει παρέμβαση στο υπουργείο Εργασίας. «Οπως φαίνεται η εργοδοσία, αποθρασυμένη από το αντεργατικό μνημονιακό νομοθετικό πλαίσιο, φτάνει σε νέο αντεργατικό οίστρο. Δεν θα ανεχθούμε καμιά απόλυση εργαζόμενου που αρνείται την παραβίαση των προσωπικών του δεδομένων», αναφέρει η ανακοίνωση του Σωματείου.

Στη συγκεκριμένη εταιρεία δεν υπάρχει σύλλογος εργαζομένων. Πριν από λίγες μέρες, ως απάντηση στις κινητοποιήσεις, έφτασε στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο του Σωματείου Μισθωτών Τεχνικών μια επιστολή αγνώστου αριθμού εργαζομένων στη Seller, οι οποίοι διαμαρτύρονται για την έκταση που πήρε το θέμα και αναφέρουν:

«Αγαπητέ συνάδελφε, είναι πλήγμα να απολύεται ένας εργαζόμενος και συνάδελφός σας, αλλά φωνάζοντας ανακρίβειες με τις ντουντούκες δημιουργείτε αντιστάσεις σε όλους εμάς που δουλεύουμε στη SELLER. Οι θέσεις εργασίες δεν κατοχυρώνονται έτσι, αλλά βοηθώντας τον εαυτό μας να αποκτήσει προσόντα και ικανότητες. Και εάν διαβάζοντας όλα αυτά σκέφτεσαι πως μας έβαλε η εργοδοσία να τα γράψουμε, σου λέμε πως και πάλι μας προσβάλλεις».

Στο ίδιο κείμενο υπεράσπισης της εταιρείας αναφέρεται πως «η χρήση δακτυλικού αποτυπώματος θα γινόταν αυστηρά και μόνο για τον έλεγχο της εισόδου-εξόδου από το εργοστάσιο και εκτός αυτού είχαμε το δικαίωμα επιλογής, στο έντυπο που μας δόθηκε, να δηλώσουμε την άρνησή μας. Δεν τοποθετήθηκαν κάμερες παρακολούθησης και δεν απολύθηκε συνάδελφος ηλεκτρολόγος που αντέδρασε. Ο Π. εργάστηκε δύο μήνες μαζί μας, χρονικό διάστημα αρκετό να αποφασίσει η διοίκηση εάν καλύπτει με τα προσόντα του τη θέση που του ανατέθηκε».

Κανένας βέβαια από τους... συναδέλφους του απολυμένου δεν είχε το θάρρος να υπογράψει μια τόσο αποθεωτική για τον εργοδότη επιστολή.

«Η συλλογή προσωπικών δεδομένων είναι παράνομη. Τα δακτυλικά αποτυπώματα συνιστούν προσβολή της προσωπικότητας, δεν εξυπηρετούν κανένα σκοπό της εργασιακής σύμβασης, δεν σχετίζονται με την άσκηση του διευθυντικού δικαιώματος και παραβιάζουν τα άρθρα 2 και 5 του Συντάγματος» απαντά στην «Εφ.Συν.» ο εργατολόγος Παλ. Παλαιολόγος.

Σύμφωνα με δεκάδες δικαστικές αποφάσεις στο εξωτερικό (και τα τελευταία χρόνια και στην Ελλάδα), παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας σε σχέση με τον συγκεκριμένο σκοπό, τον έλεγχο του ωραρίου, και δυσανάλογη παρέμβαση στην ιδιωτική ζωή αποτελούν τα δακτυλικά αποτυπώματα που αφήνουν εργαζόμενοι εισερχόμενοι στον χώρο εργασίας τους.

Το 2017, υπάλληλοι σε δήμο του νομού Ηρακλείου Κρήτης υπέβαλαν ένσταση στην Αρχή προστασίας προσωπικών δεδομένων σχετικά με την απόφαση του δήμου να εγκαταστήσει ανάλογο σύστημα με δακτυλικά αποτυπώματα.

Η απάντηση

Σύμφωνα με την απάντηση της Αρχής, «η μέθοδος εισάγει μία επαχθή και δυσανάλογη για τα υποκείμενα επεξεργασία σε σχέση με τον ανωτέρω σκοπό, χωρίς αυτό να είναι απαραίτητο, καθώς ο έλεγχος μπορεί να πραγματοποιηθεί επαρκώς και με άλλα ηπιότερα εναλλακτικά μέσα (όπως με τη χρήση μαγνητικών καρτών χωρίς βιομετρικά στοιχεία, με συνδυασμό δειγματοληπτικών ελέγχων προς επιβεβαίωση της παρουσίας των υπαλλήλων)».

Εξίσου σημαντική ήταν και πρόσφατη απόφαση διοικητικού δικαστηρίου, το οποίο επικύρωσε απόφαση του Επιτρόπου Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων.

Ο τελευταίος είχε απορρίψει την εγκατάσταση συστήματος με δακτυλικά αποτυπώματα σε ιδιωτικό νοσοκομείο, ύστερα από καταγγελίες εργαζομένων.

Το νοσοκομείο προσέβαλε τη νομιμότητα της απόφασης του Επιτρόπου, αλλά δεν δικαιώθηκε.

Το Διοικητικό Δικαστήριο στις 19 Μαΐου 2017 έκανε δεκτή την κρίση του Επιτρόπου ότι η συλλογή και επεξεργασία βιομετρικών δεδομένων με μοναδικό σκοπό τον έλεγχο του ωραρίου εργασίας των υπαλλήλων αντιβαίνει στην αρχή της αναλογικότητας, παραβιάζει τα προβλεπόμενα στο άρθρο 4 Ν.138(Ι)/2001, καθώς και ότι η εν λόγω μέθοδος είναι αποδεκτή μόνο όταν εξυπηρετεί σκοπούς αντεγκληματικής πολιτικής των διωκτικών αρχών και ενδεχομένως να δικαιολογείται η χρησιμοποίησή της σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις ή σε χώρους υψίστης ασφαλείας.

Προς το παρόν, καμία επιχείρηση δεν θεωρείται στρατόπεδο.