Ελληνες στο φάσμα της πείνας

Του Γιώργου Σταματόπουλου

Διάβασα στο χθεσινό φύλλο της «Εφ.Συν.» την ανταπόκριση από τις Βρυξέλλες του συνάδελφου Κώστα Μοσχονά, που αφορά έκθεση δημοσιευθείσα στην εφημερίδα «L’ Echo» με τίτλο «Το Eurogroup "συνένοχος" στην παραβίαση του δικαιώματος των Ελλήνων στη διατροφή». Ιδού το συμπέρασμα: η πείνα, η ανασφάλεια και οι υλικές στερήσεις αποτελούν άμεσες συνέπειες των μέτρων λιτότητας που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα.

Αυτοί που παραβίασαν το δικαίωμα των Ελλήνων στη διατροφή είναι η Αθήνα και οι πιστωτές της. Οι Γερούν Ντάισελμπλουμ και Κλάους Ρέκλινγκ έχουν παραδεχτεί ότι έχουν διαπραχτεί λάθη αναφορικά με τα απαιτούμενα μέτρα. [Και λοιπόν;]

Διαπιστώνεται στην έκθεση ότι, παρά τα ταρατατζούμ για απελευθέρωση της Ελλάδας από τη διεθνή κηδεμονία, οι Ελληνες δεν βρίσκονται κοντά στο να γυρίσουν τη σελίδα της λιτότητας. Η αλλαγή της φορολογίας στον αγροτικό τομέα, το καθεστώς κοινωνικής ασφάλισης και οι ιδιωτικοποιήσεις συνέβαλαν κατά πολύ στο να μην έχουν να φάνε οι Ελληνες. Ευθύνες επιρρίπτονται στην ελληνική κυβέρνηση βεβαίως, που υπέγραψε τα μνημόνια, κυρίως όμως στα άλλα κράτη-μέλη και στην τρόικα για την ασφυκτική πίεση και τον βίαιο εξαναγκασμό που άσκησαν.

Τίτλος της μελέτης: «Η δημοκρατία δεν είναι προς πώληση: ο αγώνας για τη διατροφική κυριαρχία την εποχή της λιτότητας στην Ελλάδα». Την κρατώ στα χέρια μου. Αναλυτικά τα αποτελέσματα θα παρουσιαστούν την ερχόμενη Τρίτη, 27 Νοεμβρίου, στο Εναστρον βιβλιοκαφέ, Σόλωνος 101, στις 7 το απόγευμα.

Εγινε από το Διακρατικό Ινστιτούτο, το διεθνές δίκτυο Food Information and Action Network και το Αγροοικόπολις. Οι συγγραφείς, αλφαβητικά, είναι: Λεωνίδας Βατικιώτης, Πιέτζε Βέρβεστ, Τζέννυ Γιουγκή, Σύλβια Κέη, Χαράλαμπος Κωνσταντινίδης, Εμιλυ Μαθάισεν, Στέφαν Μπακς, Χριστίνα Σακαλή και Ειρήνη-Εριφύλλη Τζέκου.

Η έκθεση είναι αποτέλεσμα μιας συλλογικής ερευνητικής διαδικασίας που διεξήχθη από τους ως άνω συγγραφείς μεταξύ Οκτωβρίου 2017 και Σεπτεμβρίου 2018 και στηρίζεται σε πρωτογενή έρευνα πεδίου και συνεντεύξεις με ανθρώπους σε όλη την Ελλάδα, μακροοικονομική στατιστική ανάλυση και βιβλιογραφική επισκόπηση κειμένων.

Εστιάζει βεβαίως στην Ελλάδα, «αλλά τα ευρήματά της έχουν διεθνή σημασία. Η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση. Πολλές άλλες χώρες, εντός και εκτός Ευρώπης, βρίσκονται σε παρόμοιες καταστάσεις, εξαναγκασμένες να εφαρμόσουν τεχνοκρατικές πολιτικές λιτότητας, που επισύρουν παραβιάσεις των οικονομικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένου του θεμελιώδους δικαιώματος στην τροφή. Η εμπειρία της Ελλάδας καταδεικνύει επίσης πως οι παραβιάσεις αυτών των θεμελιωδών δικαιωμάτων δεν είναι ζήτημα αποκλειστικά του παγκόσμιου Νότου. Συμβαίνει και στον παγκόσμιο "Βορρά".

»Η πείνα, η επισιτιστική ανασφάλεια, η φτώχεια και η στέρηση υλικών αγαθών είναι και ευρωπαϊκά ζητήματα. Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι παγκόσμια, που σημαίνει πως όλες οι κυβερνήσεις έχουν υποχρέωση να τα εφαρμόζουν. Είναι καιρός πια για την Ε.Ε. να δράσει σε συμφωνία με αυτές τις υποχρεώσεις και να βάλει τα ανθρώπινα δικαιώματα πάνω από τις ανάγκες των χρηματοπιστωτικών αγορών».

Μικρό παράδειγμα: η ανεργία στην ύπαιθρο εκτοξεύτηκε από 7% το 2008 στο 25% το 2013, ενώ το κατά κεφαλήν εισόδημα μειώθηκε κατά 23,5% κατά τη διάρκεια της κρίσης [2008-2013].