Η Υεμένη δεν χωράει στο φέισμπουκ

Του Παντελή Μπουκάλα

Ακόμα κι ένα βλέμμα κορεσμένο από τις πολλές σοκαριστικές φωτογραφίες που δημοσιεύονται στα ποικίλα ενημερωτικά μέσα. ακόμα κι ένας ψυχισμός ηττημένος από τον μιθριδατισμό και αδιάφορος πια, θα συγκλονίζονταν από την εικόνα της εφτάχρονης Τζαμάλ από την Υεμένη. Εντελώς άσαρκη η μικρούλα, προσπαθεί να καλύψει με τα χεράκια της τα κόκαλα του θώρακά της, που διαγράφονται ανάγλυφα.

Η φωτογραφία της δημοσιεύθηκε στους New York Times  προ ημερών, με την περιττή εξήγηση ότι πρόκειται για παιδί που λιμοκτονεί – όπως αναρίθμητα άλλα στην πατρίδα της. Οπως ένας λαός ολόκληρος.

Συγκλονισμένοι από τη φωτογραφία, μια μαρτυρία που αποφεύγει την παγίδα της αισθητικοποίησης της φρίκης, κάποιοι αναγνώστες της εφημερίδας την ανάρτησαν στο φέισμπουκ, προσδοκώντας ότι αυτή η εφιαλτική κυριολεξία της αποστέωσης, το απόλυτο σήμα της λιμοκτονίας, θα λειτουργήσει σαν τύψη και σαν SOS. Δεν μπορούσαν να περιμένουν πως οι ιθύνοντες του φέισμπουκ, απίστευτα τυπολάτρες ή υποκριτές, θα έσπευδαν να διαγράψουν τις αναρτήσεις, με το πρόσχημα ότι ο κώδικας δεοντολογίας του δικτύου τους απαγορεύει τη δημοσίευση φωτογραφιών με γυμνά παιδιά. Ή μάλλον θα έπρεπε να το περιμένουν: Με την ίδια προκλητική δικαιολογία το φέισμπουκ είχε διαγράψει προ καιρού μια εμβληματική αντιπολεμική φωτογραφία, της γυμνής Βιετναμεζούλας που τρέχει να σωθεί από το χωριό της, ισοπεδωμένο από τις αμερικανικές βόμβες ναπάλμ, Ιούνιο του 1972.

Ο σάλος που ακολούθησε τώρα υποχρέωσε το φέισμπουκ να ακυρώσει τη διαγραφή. Δεν είναι ωστόσο πιθανό να πέσει η φωτογραφία της Τζαμάλ στην αντίληψη του Ντόναλντ Τραμπ, του Εμανουέλ Μακρόν και όσων άλλων κάνουν αποδοτικές δουλειές με τους Σαουδάραβες, συνένοχους για το δράμα της Υεμένης. Για το πώς αντιμετωπίζει ο αυτοθαυμαζόμενος Πρώτος Κόσμος τον Τρίτο, η ιστορία δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνειών: Η ναρκισσιστική επίκληση αρχών και αξιών δεν λείπει ποτέ. Μολαταύτα το λίπος τής υποκριτικής ανθρωπιστικής ρητορικής αδυνατεί να επικαλύψει τον σκληρό πυρήνα της ιδιοτέλειας: Εξαιρετικός αγοραστής αμερικανικών, γερμανικών, γαλλικών και γενικά δυτικών όπλων η βασιλευόμενη αντιδημοκρατία της Σαουδικής Αραβίας, δικαιούται να χάνει μια στο τόσο την ψυχραιμία της, όπως στην περίπτωση του άγρια δολοφονημένου δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι. Δικαιούται επίσης, χρησιμοποιώντας ακριβώς τα «έξυπνα» και «ευαίσθητα» όπλα της Δύσης, να διαλύει την Υεμένη, οδηγώντας στον αφανισμό τον λαό της. Οι φωτογραφίες αξίζουν χιλιάδες λέξεις. Δεν αλλάζουν όμως τον κόσμο.