Μεγάλο παιχνίδι στην Ανατολική Μεσόγειο

Του Δημήτρη Μηλάκα

Κάτω από αμερικανική στρατιωτική και πολιτική ομπρέλα ξεκινά η ExxonMobil τη γεώτρηση στο οικόπεδο που έχει εξασφαλίσει στην κυπριακή ΑΟΖ.

Η παρουσία της αμερικανικής αρμάδας στην περιοχή εξασφαλίζει την προστασία της επένδυσης του αμερικανικού πετρελαϊκού κολοσσού.

Ταυτόχρονα, το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών περιγράφει το πολιτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο οι Αμερικανοί προωθούν την εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων στην Ανατολική Μεσόγειο.

Σ’ αυτό το (αμερικανικό) πλαίσιο, η Ουάσιγκτον επιβεβαιώνει πως σε ό,τι αφορά τον πλούτο της κυπριακής ΑΟΖ, αυτός θα πρέπει να μοιραστεί μεταξύ των δύο κοινοτήτων του νησιού.

Την επανάληψη των αμερικανικών θέσεων προκάλεσε ερώτηση του ιστότοπου Hellas Journal σχετικά με τις απειλές που εκτόξευσε ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εν όψει της έναρξης γεωτρήσεων από την ExxonMobil.

Ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών ξεκαθάρισε ότι «η πολιτική των ΗΠΑ για την ΑΟΖ της Κύπρου είναι μακροχρόνια και δεν έχει αλλάξει: οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να αναπτύξει τους πόρους εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής της Ζώνης.

Συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι οι πόροι πετρελαίου και φυσικού αερίου του νησιού, όπως και όλοι οι πόροι του, πρέπει να μοιραστούν ισομερώς ανάμεσα στις δύο κοινότητες στο πλαίσιο μιας συνολικής διευθέτησης.

Αποθαρρύνουμε κάθε ενέργεια ή ρητορική που αυξάνει τις εντάσεις στην περιοχή».

Με τον τρόπο αυτόν το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών σκιαγραφεί το «ιδανικό» σχέδιο που προωθεί, στη βάση του οποίου βρίσκεται η «συνεκμετάλλευση» των ενεργειακών πόρων από τις δύο κοινότητες, η οποία θα επισφραγιστεί από τη συμφωνία μιας οριστικής διευθέτησης του κυπριακού προβλήματος.

Πώς, πότε και κάτω από ποιες περιστάσεις και δεδομένα θα επιβληθεί η αμερικανική τάξη στην περιοχή κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει, καθώς το παιχνίδι είναι ακόμη ανοιχτό και σε πλήρη εξέλιξη και το τελικό του αποτέλεσμα σε μεγάλο βαθμό θα εξαρτηθεί από την κατάληξη του μεγάλου παζαριού μεταξύ Ουάσιγκτον και Άγκυρας.

Πολιτική ισχύος

Από την πλευρά της Άγκυρας, όπως συνάγεται τουλάχιστον από τις δημόσιες τοποθετήσεις της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας της χώρας, η διανομή εξ ημισείας (μεταξύ ελληνοκυπριακής και τουρκοκυπριακής κοινότητας) των πόρων της κυπριακής ΑΟΖ δεν είναι αρκετή. Η Τουρκία σ’ αυτό το μεγάλο παιχνίδι της Ανατολικής Μεσογείου διεκδικεί πολλά περισσότερα: την εξαφάνιση της ελληνικής ΑΟΖ…

Λίγες μέρες πριν, ο Τούρκος υπουργός άμυνας Χουλουσί Ακάρ σε συνέντευξη που έδωσε στο τουρκικό πρακτορείο Anadolu παρουσίασε χάρτη όπου καταγράφονται οι τουρκικές επιδιώξεις και διεκδικήσεις στην περιοχή, οι οποίες στρέφονται κατά της Ελλάδας και της Κύπρου.

Το βασικό τουρκικό «επιχείρημα» είναι ότι τα νησιά δεν έχουν δικαίωμα σε ΑΟΖ!

Οι απαντήσεις της Αθήνας στις τοποθετήσεις του ανώτατου στρατιωτικού αξιωματούχου της Τουρκίας ήταν οι συνηθισμένες αναμενόμενες, με την υπενθύμιση της σημασίας του διεθνούς δικαίου και την ανάγκη συμπεριφοράς της Τουρκίας σύμφωνα με αυτό.

Η Τουρκία, ωστόσο, γνωρίζει ότι το Διεθνές Δίκαιο πάνω απ’ όλα διαμορφώνεται από τους συσχετισμούς ισχύος και έχοντας εμπιστοσύνη στις δυνάμεις της επιχειρεί να προωθήσει τα συμφέροντά της.

Έτσι, στην επίσκεψη που πραγματοποίησε ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ στη Λιβύη παρουσίασε χάρτες στους οποίους «εξαφανίζεται» ολόκληρη η ελληνική υφαλοκρηπίδα στη ΝΑ. Μεσόγειο.

Με αυτήν την τουρκική αντίληψη περί Διεθνούς Δικαίου, η Τουρκία αποκτά θαλάσσια σύνορα με τη Λιβύη εξαφανίζοντας τα δικαιώματα της Ελλάδας σε ΑΟΖ, μη λαμβάνοντας υπόψη τα Δωδεκάνησα, το Καστελόριζο, την Κάρπαθο και την Κρήτη!

Η εμφάνιση της Τουρκίας στη Λιβύη έχει τη σημασία της, καθώς το τρέχον τοπίο σ’ αυτή τη χώρα είναι ιδιαίτερα θερμό και εύθραυστο.

Μετά τον Καντάφι η χώρα έχει χωριστεί στη μέση με δύο κύριους πόλους εξουσίας. Την Ανατολική Λιβύη (Κυρηναϊκή) ελέγχει ο Λιβυκός Εθνικός Στρατός με επικεφαλής τον στρατηγό Χαλίφα Χαφτάρ, ο οποίος έχει τη στήριξη της Αιγύπτου.