«Πόσο όμορφη είσαι!»

Γράφει η Ελένη Καρασαββίδου

Σε έναν από τους συμβολικότερους μύθους της ιστορίας, ο Οδυσσέας μαθαίνει την τέχνη της μαγείας για να επισκεφθεί το βασίλειο του Αδη και εκεί από τον τυφλό μάντη Τειρεσία μαθαίνει πως αυτό που τον εμποδίζει στην επιστροφή στη γη του (στον εαυτό του) είναι ουσιαστικά οι αρνητικές όψεις του ίδιου του του εαυτού.

Η σχέση τυφλότητας και προφητείας, εφιαλτική και γοητευτική ταυτόχρονα έτσι όπως διηγείται τη δύσβατη διαδρομή του συλλογικού ασυνείδητου προς κάποια μορφή συνειδητότητας, συνήθως ακριβοπληρωμένη ανάμεσα σε προσωπικές βολέψεις και σχέσεις εξουσίας, ανάμεσα σε χειραγωγήσεις και αλλοτριώσεις, έχει χύσει ποταμούς από μελάνι από την εποχή του Τειρεσία κι έπειτα. Μα προσωποποιήθηκε στον εικοστό αιώνα στον άνθρωπο που πέθαινε στην Καλιφόρνια στις 22 Νοεμβρίου του 1963, ημέρα δολοφονίας του προέδρου Κένεντι.

Τον Αλντους Χάξλεϊ. Με χρόνια προβλήματα όρασης ο ίδιος, χρησιμοποίησε τη σπαραχτική, βαθιά ειρωνική φράση της Μιράντας στην «Τρικυμία» του Σέξπιρ μπροστά στους ημίτρελους χειραγωγημένους από τον μάγο Πρόσπερο, που είχαν ξεβραστεί «στο νησί του Αδη»: «Ω Ανθρωπότητα! Πόσο όμορφη είσαι! Ενας θαυμαστός καινούργιος κόσμος…».

Δίδυμος στις εφιαλτικές πολιτικές προφητείες με τον έτερο Βρετανό, τον Οργουελ, ο Χάξλεϊ περιέγραψε έναν κόσμο όπου θα παρέδιδες με χαρά τον έλεγχο της ζωής σου. Αν ο Οργουελ πίστευε πως η ανθρωπότητα θα καταστρεφόταν απ' ό,τι φοβόταν, ο Χάξλεϊ στοιχημάτιζε πως θα καταστρεφόταν απ' ό,τι αγαπούσε.

Η χειραγώγηση των αναγκών, σημείο-κλειδί στο πρόγραμμα των παγκόσμιων ελεγκτών του, θα επέτρεπε στον ολοκληρωτισμό να κυριαρχήσει χωρίς εκτεταμένη ενάντια στις μάζες βία. Ο ηδονισμός/ναρκισσισμός μας θα προσέφερε την πολύτιμη συναίνεση, την οποία ο αντικατοπτρισμός του ρετουσαρισμένου, δήθεν προσώπου μας σε έναν παραμορφωτικό καθρέφτη θα εξασφάλιζε για τους από πάνω αλλά και για τους από κάτω.

Η αυτόβουλη παράδοση των κινήσεων και απόψεών μας για ένα like στο facebook, τον μεγάλο ρουφιάνο όπως το αποκαλούν οι αναρχικοί στις ΗΠΑ, η χρήση μιας δημόσιας ωραιοποιημένης ταυτότητας που αντικαθιστά σταδιακά κάθε αντιφατικό μα συνεκτικό μέσα στις αντιφάσεις του «εγώ», αποτελεί ακόμη μια ισχυρή ένδειξη της έξης μας. «Ενα πραγματικά αποτελεσματικό ολοκληρωτικό κράτος θα είναι αυτό στο οποίο το ισχυρό διευθυντήριο των πολιτικών αρχηγών και της στρατιάς των μάνατζερ θα ελέγχουν έναν πληθυσμό σκλάβων χωρίς να χρειάζεται να ασκήσουν εξαναγκασμό, γιατί θα τους αρέσει η σκλαβιά τους» δήλωνε έναν χρόνο πριν πεθάνει.

«Εάν θέλεις να φανταστείς το μέλλον, φαντάσου μια μπότα στο ανθρώπινο πρόσωπο», έγραψε ο Οργουελ. Ο Χάξλεϊ επέμεινε πως αυτήν την μπότα θα σου μάθαιναν να τη ζητάς.