Εκεί που σε παίρνει

Γράφει η  Νόρα Ράλλη

Οι άνθρωποι με μπερδεύουν πολύ. Αυτό οφείλεται σε δύο κυρίως λόγους. Ο πρώτος είναι ότι οι άνθρωποι μιλάνε πολύ, χωρίς να χρησιμοποιούν λέξεις. Ο δεύτερος, ότι μιλάνε πολύ, χρησιμοποιώντας λέξεις.

Πάρτε για παράδειγμα το φρύδι. Αυτή η μικρή περιοχή πάνω απ' τα μάτια από λεπτές τρίχες (μην κοιτάς τώρα που είναι στη μόδα τα θαμνώδη καραμανλικά) φέρει ως λειτουργία να αποτρέψει τον ιδρώτα, το νερό και άλλα συντρίμμια απ' το να σου μπουν στο μάτι. Ενεκα όμως που εμείς στις σύγχρονες κοινωνίες αυτοπροσδιοριζόμαστε ως «αστοί» και δεν ιδρώνουμε πλέον στο γιαπί, με πηλοφόρι και μυστρί (ούτε καν με σφουγγαρόπανο) παρά μόνο μετά από βαθιά σκέψη ή μετά από pilates, τα φρύδια μας απέκτησαν νέους ρόλους. Λίγο το σηκώνει η κυρία και δεν ξέρεις αν είναι γιατί θέλει να κάνει μαζί σου το σεξ (που λέει κι ένας φίλος ηθοποιός) ή αν θέλει να σε στείλει από κει που 'ρθες.

Ή τα χείλη. Σουφρώνουν, ξεσουφρώνουν, στριφογυρίζουν υποτιμητικά, κυρτώνουν καταθλιπτικά ή μειδιούν κατευναστικά. Αντε να καταλάβεις τι ο άλλος εννοεί. Η μούγκα μούγκα και η συνεννόηση μηδέν - κανένας σωσμός!

Η γλώσσα πρώτα νοείται και μετά γίνεται ομιλία. Πρώτα σχηματίζω μία σκέψη, μετά τη μετατρέπω σε γλώσσα και μετά δίνεται η εντολή στα διάφορα όργανα του σώματος (πνεύμονες, στοματική κοιλότητα, χείλη, δόντια κ.λπ.) ώστε να εξέλθει ως λεκτικός ήχος. Η διαδικασία διόλου απλή δεν είναι και πήρε κάτι εκατοντάδες Οδύσσειες σε χρόνο για να ολοκληρωθεί. Και μπορεί η διαμάχη των επιστημόνων περί γενετικής προελεύσεως της γλώσσας έναντι της πολιτιστικής επιρροής καλά να κρατεί, ωστόσο οι περισσότεροι συμφωνούν στο ότι αυτή (η γλώσσα, όχι η διαμάχη) προέκυψε όταν κάποιος πρόγονός μας πέρασε το «κατώφλι της ανθρωπότητας»! (Τώρα που το καλοσκέφτομαι, κάπου τότε θα προέκυψε και η διαμάχη.)

Ελα όμως που η εξελικτική διαδικασία ναι μεν συνεχίζεται, όχι ελεύθερα όμως, καθώς έχουμε παρέμβει με φάρμακα και DNA και μεταλλαγμένα και ληγμένα τόσο πολύ στο ανθρώπινο είδος που δεν μπορεί πλέον ούτε αυτή η ίδια η Εξέλιξη να κάνει τη δουλειά της.

Τι γίνεται, λοιπόν, όταν οι άνθρωποι χρησιμοποιούν πλέον λέξεις για την επικοινωνία τους; Το κακό έρχεται κι απογίνεται, αυτό γίνεται. Το πιο μπερδευτικό δε, είναι πως κατά βάση χρησιμοποιούν τις ίδιες και τις ίδιες, αλλάζοντας το νόημά τους. Ισως φταίνε όλα αυτά τα φάρμακα και τα DNA, τα μεταλλαγμένα και τα ληγμένα, τι να πω, πάντως άκρη δεν βγάζω.

Πάρε, για παράδειγμα, τις λεξούλες «δικαιοσύνη» και «δολοφονία».

Και οι δύο χρησιμοποιούνται κατά κυριολεξία, κατά σύμβαση και κατά παράβαση ανάλογα με το πού μας παίρνει. Είσαι, ας πούμε (εντελώς τυχαία), δικαστής. Και δικάζεις, ας πούμε, μια γυναίκα. Που αφού πέρασε τα μύρια όσα, αναγκάστηκε, για να βρει δουλειά ως καθαρίστρια (όχι ως μεγαλοεκδότης ή βουλευτής ή διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος), να πει πως έχει Απολυτήριο Δημοτικού. Μετά από 20 χρόνια καταλαβαίνεις την «απάτη» και την καταδικάζεις σε 10 χρόνια φυλακή. Χωρίς αναστολή! Και μάλιστα την κρίνεις ένοχη για απάτη κατ' εξακολούθηση, κατ' επάγγελμα και κατά συνήθεια, με μεγάλη ζημιά κατά του Δημοσίου!

Γιατί; Επειδή σε παίρνει! Δικαστής είσαι, καθαρίστρια είναι (δεν είναι μεγαλοεκδότης, βουλευτής ή διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος), οπότε μια χαρά εσένα σε παίρνει κι εκείνη τη σηκώνει.

Ή, ας πούμε, είσαι... κοσμηματοπώλης. Ή αστυνομικός. Ή απλά, περαστικός. Και βλέπεις έναν άνθρωπο σε κατάσταση σοκ. Και τον σκοτώνεις στο ξύλο. Και έρχονται και δυο-τρεις άλλοι «περαστικοί» και τον αποτελειώνετε παρέα. Μια και καλή, «καθαρές» δουλειές. Γιατί; Γιατί είναι ένας και μόνος κι αδύναμος (όχι κλέφτης, ούτε πρεζόνι) και εσύ δεν είσαι ένας, ούτε μόνος ούτε αδύναμος. Και τον τελειώνεις. Ετσι. Γιατί σε παίρνει.

Πες μου τώρα εσύ - αν σε παίρνει (γιατί εμένα δεν): Με τόση εξελικτική πορεία στις πλάτες σου και τόσες νοητικές ικανότητες στο κεφάλι σου, όταν λέμε τις λέξεις «δικαιοσύνη» και «δολοφονία» το ίδιο εννοούμε εσύ κι εγώ, εμείς κι αυτοί;