Σε τρία ταμπλό παίζονται όλα…

Οσο πιθανός είναι ένας εκλογικός αιφνιδιασμός στις αρχές του 2019, άλλο τόσο πιθανό είναι το ενδεχόμενο οι κάλπες να στηθούν το επόμενο φθινόπωρο. Αυτή τη στιγμή ούτε ο Τσίπρας και οι συν αυτώ γνωρίζουν τι θα κάνουν

Του Γιώργου Καρελιά   

Πόσο κοντά βρισκόμαστε σε αυτό που οι λεγόμενοι πολιτικοί αναλυτές αποκαλούν «ραγδαίες εξελίξεις»; Η απάντηση εμπεριέχεται στον γνωστό στίχο «τόσο κοντά μα τόσο μακριά». Ορισμένα σημάδια (π.χ. στο φουλ οι παροχές και η παροχολογία) συνηγορούν υπέρ του «κοντά». Αλλά μπορεί να μην είναι επαρκή ώστε να «υποχρεώσουν» τον κ. Τσίπρα και τους συν αυτώ να στήσουν γρήγορα τις κάλπες. 

Αν και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός επαναλαμβάνει σε κάθε ευκαιρία ότι αυτό θα συμβεί τον Οκτώβριο του 2019, η αλήθεια είναι ότι, πέρα από σχεδιασμούς, ούτε ο ίδιος γνωρίζει αυτή τη στιγμή τι θα επιλέξει: το «ακραίο» σενάριο της εξάντλησης της τετραετίας, το «μεσαίο» (ή «φυσιολογικό») του Μαΐου ή το «αιφνιδιαστικό» των αρχών του νέου έτους. Η απάντηση, λοιπόν, στο ερώτημα «πότε» (πρέπει να συνδυαστεί και με το «γιατί» και «με ποιον στόχο») θα παιχτεί, αν δεν παίζεται ήδη, σε τρία ταμπλό:  

Πρώτον, οι κάλπες θα στηθούν όποτε κριθεί ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα πετύχει το υψηλότερο δυνατό ποσοστό του και οι αντίπαλοί του δεν θα πετύχουν τους δικούς τους στόχους. 

Δεύτερον, αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό (έτσι πιστεύουν στην κυβέρνηση) από την απόδοση των μέτρων που έχουν εξαγγελθεί και αρχίζουν να υλοποιούνται σταδιακά. Αν και ορισμένα έχουν ήδη προεξολφηθεί (π.χ. η μη περικοπή των συντάξεων) και επομένως δεν είναι ικανά να αλλάξουν δραστικά τους σημερινούς συσχετισμούς, υπάρχουν πολλά άλλα, τα οποία εκτιμάται ότι, συνδυαστικά, αφορούν πολλές πολυπληθείς κοινωνικές ομάδες (περίπου τρία εκατομμύρια ψηφοφόρους) και υπολογίζεται ότι μπορούν να έχουν καταλυτική επίδραση. Μια σαφής ένδειξη για το αν θα έχουμε επίσπευση των εξελίξεων θα αποτελέσει μια (κυοφορούμενη , αλλά δύσκολη στην υλοποίηση) απόφαση για ένα νέο, πιο εντυπωσιακό, μέτρο, όπως (θα) είναι η ενδεχόμενη επαναφορά της 13ης σύνταξης. 

Τρίτον, όλοι οι σχεδιασμοί έχουν σχέση με τον επιδιωκόμενο στόχο. Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, η ανατροπή των συσχετισμών δεν αποτελεί ρεαλιστικό στόχο. Επομένως, η βασική επιδίωξη θα είναι άλλη και έχει τριπλή διάσταση. Πρώτον, να μην πάρει αυτοδυναμία η ΝΔ. Δεύτερον, να μην σχηματίζεται προεδρική πλειοψηφία 180 βουλευτών (ΝΔ συν ΚΙΝΑΛ). Και, τρίτον, ο ΣΥΡΙΖΑ να έχει τέτοιο ποσοστό που να αποτελεί τον κυρίαρχο παίκτη στον πέραν της Δεξιάς πολιτικό χώρο. 

Ο πρώτος στόχος (μη αυτοδυναμία), πέραν του ποσοστού της ΝΔ, εξαρτάται και από παράγοντες που είναι απροσδιόριστοι, όπως ο αριθμός των κομμάτων που θα εισέλθουν στη Βουλή ή αντιστοίχως από το αθροιστικό ποσοστό όσων θα μείνουν εκτός Βουλής. Επομένως, αποτελεί «άγνωστο Χ». 

Ο δεύτερος (μη επίτευξη προεδρικής πλειοψηφίας) εξαρτάται σημαντικά από την εκλογική επίδοση του ΚΙΝ.ΑΛ, για την οποία υπάρχουν αντιφατικά και αντικρουόμενα στοιχεία. Για παράδειγμα, μια δημοσκόπηση εμφανίζει το ποσοστό του υψηλό και επομένως βέβαιη την προεδρική πλειοψηφία των 180 (εδώ). Ομως, άλλη δημοσκόπηση εμφανίζει τα ποσοστά του συνεχώς μειούμενα (9,9%, τον περασμένο Ιούνιο, 8,9% τον Σεπτέμβριο και 6,9% σήμερα, εδώ). Ετσι, δεν είναι εύκολο να αποτιμήσει κανείς αν οι υποθέσεις σκανδάλων και οι κινήσεις εντυπωσιασμού(π.χ. άνοιγμα λογαριασμών Σημίτη) πλήττουν ή συσπειρώνουν το κόμμα. 

Η σφοδρή σύγκρουση ΣΥΡΙΖΑ-ΚΙΝΑΛ είναι κομβικής σημασίας για τις εξελίξεις. Αν το μικρό αυτό κόμμα παραμείνει στάσιμο ή συρρικνωθεί έτι περαιτέρω, τότε μπορεί να επιτευχθούν οι στόχοι του ΣΥΡΙΖΑ και ο χώρος της πάλαι ποτέ ισχυρής Κεντροαριστεράς να αντιμετωπίσει πρόβλημα επιβίωσης, ακολουθώντας τα βήματα των αντίστοιχων σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αντίθετα, αν αντέξει και εμφανίσει ικανή άνοδο, τότε θα ακυρωθούν οι σχεδιασμοί του ΣΥΡΙΖΑ και η επόμενη κυβέρνηση δεν θα αντιμετωπίσει το πρόβλημα της «παρένθεσης» λόγω αδυναμίας εκλογής νέου Προέδρου της Δημοκρατίας. 

Κάπως έτσι διαμορφώνονται σήμερα τα δεδομένα, τα οποία δεν παρέχουν ασφαλείς ενδείξεις για τη συνέχεια. Οσο πιθανός μπορεί να είναι ένας εκλογικός αιφνιδιασμός στις αρχές του 2019, άλλο τόσο πιθανό είναι το ενδεχόμενο οι κάλπες να στηθούν το επόμενο φθινόπωρο. 

Αλλωστε, για τις προβλέψεις ισχύει αυτό που έχει πει ο Ευγένιος Ιονέσκο: «Μπορείς πάντα να προβλέψεις τα γεγονότα, αφού έχουν γίνει»!