Δες τι βλέπεις

Γράφει η   ΝόραΡάλλη

Ο τίτλος είναι δανεικός. Δανεικός και κινηματογραφικός. Στο τέλος αυτού του κειμένου, θα τον γυρίσω πίσω. Βασικά, θα τον στείλω από κει που 'ρθε -στην κυριολεξία, καθώς ανήκει στο 59ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου που ολοκληρώνεται αύριο στη Θεσσαλονίκη.

Είναι και αυτός ένας θεσμός. Και μάλιστα λιμανίσιος. Και ως τέτοιος, δεν μπορεί, κάτι περισσότερο θα ξέρει, οπότε και τον εμπιστεύομαι και τον αντιγράφω. Και ιδού τώρα, σε αυτές τις γραμμές, μια μικροαστή (και σίγουρα διόλου «λιμανίσια»), σαν του λόγου μου, να προσπαθεί να καταλάβει τι κοιτάνε τα ματάκια της όταν βλέπει. Κι αν είδαν κι είδαν τα στραβά μου αυτή την εβδομάδα...

Βασικά, κοιτούσα ένα νεαρό αγόρι κάτι να λέει δίπλα σε έναν μουσάτο γηραιό κύριο, που κάτι περίεργα έλεγε για το πόσο φτωχή είναι η Εκκλησία (!). Μιλούσαν μια ο ένας μια ο άλλος, και 'γώ το μόνο που περίμενα ν' ακούσω ήταν ότι καταργούνται επιτέλους τα Xριστούγεννα! Ή μάλλον, όχι ακριβώς τα Xριστούγεννα αλλά η χριστουγεννιάτικη περίοδος.

Που αρχίζει απ' του Αη Δημητρού και δεν προλαβαίνουν οι δήμοι να κατεβάσουν τις σημαίες της 28ης (Οκτωβρίου) για να βάλουν τα λαμπάκια της 25ης (Δεκεμβρίου) και τα καταστήματα να βγάλουν τα γαλανόλευκα και να βάλουν τα αγιοβασιλιάτικα. Για πότε περνάμε από το «να μας ζήσεις, κυρ Μήτσο!» και το «βάζει ο Ντούτσε τη στολή του» στο «Ρούντολφ το ελαφάκι» και το «Αγια Νύχτα σε προσμένουν με χαρά οι χριστιανοί... έμποροι των (πολυ-)εθνικών, δυο μήνες πριν» μήτε που το παίρνεις χαμπάρι.

Δεν φαντάζεσαι για τι πανζουρλισμό μιλάμε: Από τη μια είχα κάποιους παπάδες να κάνουν τα ιερά και τα όσια παντιέρα και απ' την άλλη είχα τους δεξιούς, με σταυροφορεμένες γραβάτες, να κηρύττουν πως το νεαρό αγόρι θα τους απαγορεύσει να βάζουν φάτνες στα ιδιωτικά εμπορικά κέντρα (αυτό εννοούν όταν λένε «δημόσιο χώρο») και πού θα πηγαίνει ο σημερινός ψηφοφόρος το παιδί-αυριανό ψηφοφόρο τους βόλτα τέλος πάντων να ξεσκάσει από την, τέλος πάντων παλιοζωή, αν όχι στα ολοφώτιστα malls; Ε;... Μόνο που το έκανα εικόνα έτσι που μου το περιέγραψε ο Βορίδης, αναρίγησα.

Μπλε ήταν η γραβάτα που φόρεσε για να τα πει αυτά, με άσπρα σταυρουδάκια. Ενεκα της σημαίας φαντάζομαι, που φοβήθηκε πως με τους κομμουνιστάς που έμειναν εκτός φυλακής και εντός κυβέρνησης (τα ύστερα του κόσμου!), θα τη μαγαρίσουν οι άπιστοι και μαζί με τις φάτνες από τα malls θα πάρουν και τους σταυρούς απ' τις σημαίες και θα μας αφήσουν με τη ρίγα αμανάτι.

Φυσικά, δεν είναι δυνατόν ο Μάκης να κάμει τοιαύτη σταυροφορία και ο Αδωνις να μείνει στην απ' έξω. Τα ύστερα μπορεί να ήρθαν (με τους κομμουνιστάς που έμειναν εκτός φυλακής και εντός κυβέρνησης) αλλά, όλα κι όλα! Αυτό σκέφτηκε και μια και δυο «ντύθηκε» Τσε στην τούρτα του, έσβησε τα κεράκια των γενεθλίων του και αναφώνησε «Hasta la victoria siempre»! Τι κι αν λυσσάει με την «ιδεολογική ηγεμονία της Αριστεράς»;

Συνήθως ψάχνω ψυχαναλυτικές εξηγήσεις και κοινωνιολογικές αναλύσεις για να εξηγήσω παρόμοια «φαινόμενα». Τώρα, βαρέθηκα. Βαρέθηκα και συγχύστηκα δηλαδή. Γιατί; Γιατί να το κάνει αυτό; Συμβολικά; Ειρωνικά; Τι; Ή μήπως γιατί αυτοί οι άνθρωποι φαίνεται να επιθυμούν αρρωστημένα αυτό που ποτέ δεν θα μπορέσουν να γίνουν;

Χρόνια πριν, όταν σαν κάτι χούντες είχαμε, όταν κάτι σαν φυλακές και ξερονήσια γεμίζαμε, ένας πολιτικός κρατούμενος βγήκε μια μέρα να «προαυλιστεί». Εκεί, χάμω πεταμένα, βρήκε ένα καρφί σκουριασμένο, ένα μικρό τενεκεδάκι, ένα κομμάτι χαρτόνι και ένα συρματάκι. Οι φύλακες αναρωτήθηκαν γιατί τα μάζεψε.

Την άλλη μέρα, είδαν στο ανήλιαγο κελί του πως σε μία ρωγμή του τοίχου είχε βάλει το σκουριασμένο καρφί, από κάτω το τενεκεδάκι και μέσα, πάνω στο συρματάκι, είχε φτιάξει το τσαλακωμένο, βρόμικο χαρτονάκι. Εκεί που οι άλλοι «έβλεπαν» σκουπίδια, ο Γρηγόρης Φαράκος «είδε» ένα ανθισμένο λουλούδι στο βάζο.

Απ' όλα τα «συμβολικά» της βδομάδας που πέρασε, μόνο μαθαίνοντας αυτή την ιστορία κατάλαβα. Τότε μόνο ένιωσα πραγματικά τι σημαίνει να κοιτάς τι βλέπεις.