Πόσο θα αυξηθούν οι αποδείξεις που κατοχυρώνουν το αφορολόγητο

Σημαντική αύξηση του ύψους των δαπανών που θα πρέπει να πραγματοποιούν κάθε χρόνο οι μισθωτοί, οι συνταξιούχοι και οι κατ’ επάγγελμα αγρότες, για αγορές αγαθών και παροχές υπηρεσιών, προκειμένου να κατοχυρώνουν το αφορολόγητο όριο εισοδήματος των 8.636 ευρώ, θα ισχύσει από το 2020.

Η απόφαση αυτή καταγράφεται στο προσχέδιο του προϋπολογισμού.

Με βάση το νέο σύστημα, κάθε φορολογούμενος αυτών των κατηγοριών θα πρέπει να καλύπτει ποσοστό 30% επί του ετησίου εισοδήματός του με δαπάνες εξοφληθείσες είτε με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής είτε με μετρητά, προκειμένου να διασφαλίζει το αφορολόγητο όριο εισοδήματος. Το ποσοστό αυτό θα είναι ίδιο για όλα τα επίπεδα εισοδήματος.

Το νέο αυτό σύστημα προβλέπει επίσης ότι σε κάθε περίπτωση φορολογουμένου κατά την οποία δεν καθίσταται δυνατή η κάλυψη του απαιτούμενου ποσού δαπανών, δηλαδή σε κάθε περίπτωση κατά την οποία οι πραγματοποιηθείσες δαπάνες ανέρχονται συνολικά σε ποσοστό χαμηλότερο του 30%, το "ακάλυπτο" ποσό θα φορολογείται με 26%.

Σήμερα, το ποσό των αποδείξεων αυξάνεται προοδευτικά ανάλογα με το εισόδημα και για τα πρώτα 10.000 ευρώ του ετησίου εισοδήματος το ποσοστό που απαιτείται να καλύπτεται με ηλεκτρονικές πληρωμές δαπανών ή με πληρωμές δαπανών σε μετρητά ανέρχεται σε 10%. Δηλαδή, μισθωτός 55 ετών με ετήσιο εισόδημα 9.800 ευρώ αρκεί να εξοφλήσει ποσό 980 ευρώ (10% Χ 9.800 ευρώ) μέσω καρτών ή άλλων μεθόδων ηλεκτρονικής πληρωμής για να κατοχυρώσει το αφορολόγητο. Με το νέο σύστημα θα πρέπει να πραγματοποιήσει δαπάνες συνολικού ύψους τουλάχιστον ίσου με το 30% του εισοδήματός του, δηλαδή τουλάχιστον 2.940 ευρώ. Δηλαδή για έναν φορολογούμενο αυτής της περίπτωσης το ποσό των δαπανών που θα πρέπει να πραγματοποιήσει θα τριπλασιαστεί!

Επιπλέον, με το ισχύον σήμερα σύστημα, για τα επόμενα 20.000 ευρώ του ετησίου εισοδήματος, δηλαδή για το τμήμα του ετησίου εισοδήματος από τα 10.000,01 ευρώ έως τα 30.000 ευρώ, το απαιτούμενο ποσοστό κάλυψης με ηλεκτρονικές πληρωμές ή με πληρωμές σε μετρητά ανέρχεται σε 15%. Έτσι, ένας συνταξιούχος 65 ετών με ετήσιο εισόδημα 30.000 ευρώ αρκεί να εξοφλήσει ποσό συνολικού ύψους 4.000 ευρώ (το 10% των πρώτων 10.000 ευρώ του εισοδήματός του και το 15% των επομένων 20.000 ευρώ) για να κατοχυρώσει το αφορολόγητο. Με το νέο σύστημα θα πρέπει κι αυτός ο φορολογούμενος να εξοφλήσει ποσό συνολικού ύψους τουλάχιστον 30% επί του εισοδήματός του, δηλαδή τουλάχιστον 9.000 ευρώ για να κατοχυρώσει το αφορολόγητο. Για τον φορολογούμενο αυτό, το συνολικό ποσό δαπάνης με το οποίο κατοχυρώνεται το αφορολόγητο υπερδιπλασιάζεται και συγκεκριμένα αυξάνεται κατά 125%! 

Οι προϋποθέσεις για την κατοχύρωση του αφορολογήτου

Σύμφωνα με τα όσα προαναφέρθηκαν και με βάση τα παραδείγματα που παρατίθενται στον αναλυτικό πίνακα που παρουσιάζουμε, κάθε μισθωτός, συνταξιούχος και κατ' επάγγελμα αγρότης, για να δικαιούται το αφορολόγητο όριο εισοδήματος, το οποίο ανέρχεται σήμερα σε 8.636 ευρώ και το οποίο θα παραμείνει στο επίπεδο αυτό και το 2020, θα πρέπει, ουσιαστικά:

α) κατά τη διάρκεια του 2019 να έχει εξοφλήσει, με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής ή με μετρητά, κατά περίπτωση, δαπάνες για αγορές αγαθών ή παροχή υπηρεσιών συνολικού ύψους κυμαινόμενου από 10% έως 18,75% επί του ετησίου εισοδήματός του, πραγματικού ή τεκμαρτού. Το ακριβές ποσοστό διαμορφώνεται ανάλογα με το ύψος του - πραγματικού ή τεκμαρτού - εισοδήματος του έτους 2019 και προκύπτει με την κλιμακωτή εφαρμογή συντελεστών:

*1 0% επί των πρώτων 10.000 ευρώ του ετησίου - πραγματικού ή τεκμαρτού - εισοδήματος,

* 15% επί των επόμενων 20.000 ευρώ, δηλαδή για το τμήμα του εισοδήματος από τα 10.000,01 έως τα 30.000 ευρώ και

* 20% επί του υπερβάλλοντος ποσού, πάνω από το επίπεδο 30.000 ευρώ.

β) κατά τη διάρκεια του 2020 να έχει εξοφλήσει, με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, δαπάνες για αγορές αγαθών ή παροχή υπηρεσιών συνολικού ύψους 30% επί του ετησίου εισοδήματός του, πραγματικού ή τεκμαρτού.

Επιπλέον:

1) Για την εφαρμογή των διατάξεων που αφορούν στην κατοχύρωση του αφορολογήτου, ως «ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής» αναγνωρίζονται ενδεικτικά:

- χρεωστικές ή πιστωτικές κάρτες

- προπληρωμένες κάρτες

- λογαριασμοί πληρωμών Παρόχων του ν. 4537/2018 (μεταφορά πίστωσης, εντολές άμεσης χρέωσης, πάγιες εντολές, τραπεζικές ή ταχυδρομικές επιταγές),

- ηλεκτρονική τραπεζική (e- banking),

- ηλεκτρονικό πορτοφόλι (e-wallet).

Η παγίδα των τεκμηρίων

2) Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία το τεκμαρτό εισόδημα, δηλαδή αυτό που προκύπτει από την εφαρμογή των τεκμηρίων διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, είναι μεγαλύτερο του δηλωθέντος και η επιπλέον διαφορά δεν καλύπτεται από τον φορολογούμενο με ποσά δηλωθέντα στον πίνακα 6 της φορολογικής δήλωσης, το ύψος της ετήσιας δαπάνης για αγορές αγαθών και λήψη υπηρεσιών που πρέπει να έχει εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής ή με μετρητά, για να κατοχυρωθεί το αφορολόγητο προσδιορίζεται ως ποσοστό επί του (υψηλότερου) τεκμαρτού κι όχι επί του (χαμηλότερου) δηλωθέντος εισοδήματος. Π.χ. εάν το συνολικό πραγματικό εισόδημα ενός φορολογούμενου είναι 10.000 ευρώ και το τεκμαρτό είναι 15.000 ευρώ, τότε το συνολικό ποσό των δαπανών που πρέπει να έχει εξοφλήσει το 2019 είτε με ηλεκτρονικά μέσα είτε με μετρητά δεν ανέρχεται σε 1.000 ευρώ (10% Χ 10.000 ευρώ), αλλά σε 1.750 ευρώ {(10% Χ 10.000 ευρώ) + (15% Χ 5.000 ευρώ)}.

3) Σε κάθε περίπτωση κατά την οποία ο φορολογούμενος δεν έχει εξοφλήσει πραγματοποιήσει το απαιτούμενο συνολικό ποσό δαπανών, το «ακάλυπτο» ποσό θα φορολογείται με 22% για το έτος 2019 και με 26% για το έτος 2020. Π.χ. σε περίπτωση που το ετήσιο ατομικό – δηλωθέν ή τεκμαρτό – φορολογητέο εισόδημα ανέρχεται σε 10.000 ευρώ, το απαιτούμενο ποσό δαπανών έτους 2019 για την κατοχύρωση του αφορολογήτου ανέρχεται σε 1.000 ευρώ (10% των 10.000 ευρώ). Αν ο φορολογούμενος που έχει αυτό το εισόδημα πραγματοποίησε συνολικό ποσό δαπανών 700 ευρώ, τότε θα χρεωθεί με επιπλέον φόρο 22% επί της «ακάλυπτης» διαφοράς των 300 ευρώ, δηλαδή θα κληθεί να καταβάλει επιπλέον φόρο 66 ευρώ (300 ευρώ Χ 22%).

Οι εξαιρέσεις που παράγουν άλλες … υποχρεώσεις

4) Από την υποχρέωση να έχουν εξοφλήσει με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής (πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες ή e-banking) τις δαπάνες που κατοχυρώνουν το αφορολόγητο, εξαιρούνται (εφόσον τα πραγματικά ή τεκμαρτά εισοδήματά τους θα φορολογηθούν με την κλίμακα υπολογισμού του φόρου για τα εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις):

α) Φορολογούμενοι 70 ετών και άνω.

β) Άτομα με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω.

γ) Φορολογούμενοι που βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση.

δ) Φορολογικοί κάτοικοι της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ., που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα και φορολογούνται με την κλίμακα από μισθωτή εργασία και συντάξεις.

ε) Δημόσιοι λειτουργοί και δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή, καθώς και φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας που διαβιούν ή εργάζονται στην αλλοδαπή.

στ) Ανήλικοι που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και φορολογούνται με την κλίμακα των μισθωτών και συνταξιούχων.

ζ) Φορολογούμενοι που κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους.

η) Οι φορολογούμενοι που δεν έχουν εισόδημα από καμία κατηγορία ή έχουν εισόδημα μόνο από κεφάλαιο (από ακίνητα, τόκους καταθέσεων κ.λπ.) ή και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου και το τεκμαρτό τους εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ.

θ) Πολίτες των οποίων το ετήσιο πραγματικό εισόδημα του έτους 2018 δεν υπερβαίνει το ποσό των 6.000 ευρώ και το ετήσιο τεκμαρτό τους εισόδημα για το ίδιο έτος δεν υπερβαίνει τα 9.500 ευρώ. Σ' αυτούς συμπεριλαμβάνονται και οι περιστασιακά απασχολούμενοι.

ι) Υπήκοοι τρίτων χωρών που αιτούνται ή/και λαμβάνουν διεθνή προστασία από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

ια) Οι φορολογούμενοι που είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο ανέργων του ΟΑΕΔ, για τη διαφορά που προκύπτει μεταξύ του τεκμαρτού και του συνολικού εισοδήματός τους.

ιβ) Οι φορολογούμενοι που είναι δικαιούχοι Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ).

ιγ) Οι υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία.

ιδ) Οι φορολογούμενοι που βρίσκονται σε κατάσταση μακροχρόνιας νοσηλείας (πέραν των 6 μηνών).

Κάθε φορολογούμενος που υπάγεται σε μία από τις παραπάνω 14 περιπτώσεις «εξαιρέσεων» οφείλει, ωστόσο:

α) να έχει καλύψει τα προαναφερθέντα ποσοστά του ετησίου – δηλωθέντος ή τεκμαρτού - εισοδήματος με δαπάνες αγοράς και παροχής υπηρεσιών, εξοφληθείσες με μετρητά. Για τον λόγο αυτό πρέπει ήδη να έχει συγκεντρώσει και να έχει διαφυλάξει τις αποδείξεις των δαπανών αυτών στην κατοικία του, ώστε να είναι σε θέση να τις προσκομίσει στις αρμόδιες φορολογικές αρχές σε περίπτωση που του ζητηθούν για έλεγχο.

β) να αναγράψει κι αυτός στον Πίνακα 7 του Ε1 της φορολογικής δήλωσης, στον κωδικό 049 ή στον κωδικό 050 αν πρόκειται για σύζυγο η οποία υποβάλει κοινή δήλωση με τον σύζυγό της, το άθροισμα της αξίας των χάρτινων αποδείξεων συναλλαγών του προηγούμενου έτους τις οποίες συγκέντρωσε και έχει διαφυλάξει και οι οποίες αναγνωρίζονται για την κατοχύρωση της έκπτωσης φόρου.

Οι πλήρεις εξαιρέσεις

5) Από την υποχρέωση να έχουν εξοφλήσει είτε με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής (πιστωτικές ή χρεωστικές κάρτες ή e-banking) είτε με μετρητά τις δαπάνες που κατοχυρώνουν την έκπτωση φόρου, εξαιρούνται οι υπάλληλοι του υπουργείου Εξωτερικών, οι στρατιωτικοί που υπηρετούν στην αλλοδαπή, οι υπηρετούντες στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσοι διαμένουν σε οίκους ευγηρίας ή σε ψυχιατρικά καταστήματα καθώς επίσης και οι φυλακισμένοι.

πηγή