Συνάντηση Μητσοτάκη – Τραμπ: Μια άκρως ανησυχητική εικόνα

Περαιτέρω εμπλοκή της Ελλάδας στο νέο επιθετικό δόγμα των ΗΠΑ στην Μέση Ανατολή δείχνουν οι εξελίξεις     

Μια άκρως ανησυχητική εικόνα ήταν αυτή της επίσκεψης του Κυριάκου Μητσοτάκη στον Λευκό Οίκο και της συνάντησης του με τον Ντόναλντ Τραμπ. Ο συνδυασμός του πρωθυπουργού της Ελλάδας να δηλώνει ότι είναι «αξιόπιστος σύμμαχος των ΗΠΑ» την ίδια στιγμή που ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωνε, εμμέσως πλην σαφώς, ότι θα κλιμακώσει την παρέμβασή του ΝΑΤΟ στην Μέση Ανατολή και την ένταση με τον Ιράν μόνο ένα πράγμα προμηνύει: Την βαθύτερη εμπλοκή της Ελλάδας στα επιθετικά σχέδια του βορειοατλαντικού συμφώνου. Αυτά την ίδια στιγμή που δεν υπήρξε ούτε καν η «θρυλούμενη» καταδίκη του Ντόναλντ Τράμπ για την συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης που αναζητούσε η κυβέρνηση.

Στις κίτρινες καρέκλες

Για ένα μεγάλο μέρος της άτυπης συνέντευξης τύπου δόθηκε στις περίφημες «κίτρινες καρέκλες» του Λευκού Οίκου ο Κυριάκος Μητσοτάκης μετατράπηκε σε μέρος του ντεκόρ ώστε ο Ντόναλντ Τράμπ να δηλώσεις ξεκάθαρα την πρόθεσή του για περαιτέρω παρέμβαση στην Μέση Ανατολή.

Ο Αμερικανός πρόεδρος ξεκαθάρισε ότι οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ είναι έτοιμες για πόλεμο, εφόσον το Ιράν κάνει οτιδήποτε μετά την επιχείρηση εξόντωσης του στρατηγού Σουλεϊμανί. Χαρακτήρισε την επιχείρηση των ΗΠΑ δικαιολογημένη, υποστηρίζοντας ότι το συγκεκριμένο πρόσωπο είχε σχέδια για τρομοκρατικές επιθέσεις. Κατά την προσφιλή συνήθεια των ΗΠΑ όμως υποστήριξε ότι οι πληροφορίες αυτές είναι εμπιστευτικές και δεν μπορούν να ειπωθούν δημόσια,  αν και θα υπάρξει ενημέρωση του Κογκρέσου.

Επίσης, ο Ντόναλντ Τραμπ διέψευσε την πιθανότητα να φύγουν οι αμερικανικές δυνάμεις από το Ιράκ προκαταβάλλοντας ότι αυτό είναι για το καλό του Ιράκ. Επισήμανε,δε, παράλληλα ότι οι ΗΠΑ έχουν κάνει επενδύσεις και έργα στην περιοχή και πρέπει να αποζημιωθούν γι’ αυτό. Μάλιστα όταν δημοσιογράφος ανέφερε ότι ίσως έχει διαφορετική γνώμη για το θέμα αυτό ο πρόεδρος Ερντογάν ο Ντόναλντ Τραμπ σχολίασε ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας κρίνει με βάση τις προτεραιότητες που έχει ο ίδιος σε σχέση με το Ιράν.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης παρενέβη δύο φορές: Μία για να δηλώσει πως Η συμφωνία Τουρκίας -Λιβύης προκαλεί αποσταθεροποίηση στην ευρύτερη περιοχή και μία ακόμη για να επισημάνει ότι η Ελλάδα θα ήθελε να ενταχθεί στο πρόγραμμα των F-35 αν και πρέπει να γίνει κατανοητό από την αμερικανική πλευρά πως η χώρα βγαίνει από μία περίοδο με σημαντικές δημοσιονομικές δυσκολίες.

Εμπλοκή σε περιπέτειες;

Ουδείς γνωρίζει τι πραγματικά ειπώθηκε στην συνάντηση Μητσοτάκη Τραμπ που ακολούθησε. Όπως έχει γίνει σαφές από τη πλευρά της κυβέρνησης η «παρουσίαση» των ελληνικών θέσεων στον πλανητάρχη Τραμπ στηρίζεται σε τρία δεδομένα:

Πρώτον: Η Ελλάδα είναι ένας διαχρονικός σύμμαχος των ΗΠΑ στην περιοχή. Αυτό το αποδεικνύει η πρόσφατη ψήφιση της συμφωνίας για την αναβάθμιση των F-16, η κατάθεση νομοσχεδίου για να αποδοθούν στις ΗΠΑ οι στρατιωτικές βάσεις στη Λάρισα, το Στεφανοβίκειο και το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, με ανοιχτή την επιλογή της επέκτασης και σε άλλες περιοχές. Αυτό, άλλωστε, αναφέρει ρητά το νομοσχέδιο. Επίσης το γεγονός ότι αυτές οι κινήσεις γίνονται με διακομματική συναίνεση αφού ψηφίζονται τόσο από την Νέα Δημοκρατία όσο και τον ΣΥΡΙΖΑ.

Δεύτερον: Η Ελλάδα όχι απλά θα τηρήσει την εξοπλιστική συμφωνία για την αναβάθμιση των F-16 με βάση το πρόγραμμα που έχει ζητήσει η κατασκευάστρια Lockheed Martin αλλά θα προχωρήσει ακόμη παραπέρα: Αρχικά αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο προμήθειας νέων πλοίων αμερικανικής κατασκευής, για τις οποίες είχε υπάρξει προσυμφωνία με τη Γαλλία. Επίσης, θα κάνει δημοσιονομική προετοιμασία (δηλαδή συσσώρευση κονδυλίων) ώστε να προχωρήσει είτε στη συμπαραγωγή είτε στην απευθείας αγορά των αεροσκαφών τύπου F-35.

Τρίτον: Χωρίς να διαλαλεί η ελληνική κυβέρνηση προβάλλει το επιχείρημα των ειδικών σχέσεων που υπάρχουν μεταξύ Συρίας και Ιράν ώς απόδειξη του ότι η Ελλάδα, σε αντίθεση με την Τουρκία, είναι πιο αξιόπιστη σύμμαχος με βάση την τρέχουσα συγκυρία. Ώς γνωστόν η Άγκυρα για λόγους που σχετίζονται με την γειτνίασή της με το Ιράκ αυτο – προτάθηκε ώς μεσολαβητής για εξομάλυνση των σχέσεων ΗΠΑ-Ιράκ.

Όμως το μεγάλο ερώτημα από αυτές τις επαφές είναι αν, στο πλαίσιο του ελληνο-τουρκικού ανταγωνισμού και στη λογική του «καλού παιδιού» η χώρα θα αναλάβει δεσμεύσεις για ακόμα πιο ενεργή εμπλοκή στους σχεδιασμούς των ΗΠΑ στην Μέση Ανατολή. Αυτούς τους σχεδιασμούς που οι ΗΠΑ ξεκαθάρισαν, με την επίθεση για την δολοφονία του στρατηγού Σουλεϊμανί, ότι είναι άμεσοι, αποφασιστικοί και κάθε άλλο υπέρ της ειρήνευσης στην ευρύτερη περιοχή. Αντιθέτως, δείχνουν ένα καλά προετοιμασμένο σχέδιο κλιμάκωσης που προδιαθέτει για νέες ΝΑΤΟϊκές επιχειρήσεις στη Μέσης Ανατολή, τέτοιες, μάλιστα, που θα επιλύουν με …μία επέμβαση, Επιχειρήσεις που θα «λύνουν» πολλά προβλήματα, όπως αυτά της Συριας, του Ιράν, του Ιράκ και άλλων ζητημάτων που μένουν ανοιχτά για τις ΗΠΑ.

Μάλιστα, η εκτίμηση αυτή στηρίζεται και από πολιτικά πρόσωπα … υπεράνω υποψίας για αντιιμπεριαλιστικές διαθέσεις. Χαρακτηριστικά ήταν τα όσα είπε ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Σαμαρά, Ευάγγελος Βενιζέλος. Μιλώντας στην εκπομπή της Όλγας Τρέμη επισήμανε πως «φαίνεται  ότι υπάρχει μία πρωτοβουλία του Προέδρου Τραμπ που διαμορφώνει ξανά μία δυτική γραμμή. Οι Ηνωμένες Πολιτείες εκεί που πήγαν να φύγουν από την περιοχή επιστρέφουν δριμύτατες στην περιοχή, άρα μία οποιαδήποτε πρωτοβουλία, καλή ή κακή, του προέδρου Τραμπ υπερβαίνει την Ευρωπαϊκή Ένωση, δείχνει το μικρό μέγεθός της στη διεθνή σκακιέρα».

Μάλιστα, ο Ευάγγελος Βενιζέλος αναγνώρισε τους κινδύνους που απορρέουν από μια τέτοια εμπλοκή της χώρας στα αμερικανοΝΑΤΟϊκά σχέδια.  ‘Οπως είπε «το ζήτημα για εμάς είναι να προστατεύσουμε τα εθνικά μας συμφέροντα, την ακεραιότητα της χώρας, τα ζωτικά μας συμφέροντα (….) χωρίς να εξαρτήσουμε το τι θα συμβεί στα δικά μας θέματα από τις εξελίξεις σε περίπλοκα και αδύνατον να λυθούν προβλήματα, όπως είναι για παράδειγμα το πρόβλημα στη Συρία ή το πρόβλημα στη Λιβύη». Επισήμανε ότι «είμαστε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μπορούμε να ακολουθήσουμε την κοινή ευρωπαϊκή θέση σε θέματα τέτοια, όπως είναι για παράδειγμα η σχέση μας με το Ιράν. Δεν θα αλλάξουμε αυτό το πλαίσιο, το οποίο έχει διαμορφωθεί με πολύ κόπο και είναι και ένα αποτέλεσμα ωριμότητας διεθνοπολιτικής της χώρας ότι έχει αυτό το πλαίσιο».

Πάντως, απαντώντας στην (εναγώνια ομολογουμένως) ερώτηση της Όλγας Τρέμη («να μη μετάσχουμε σε στρατιωτικές επιχειρήσεις στην περιοχή;») ο Ευάγγελος Βενιζέλος απάντησε πως «αυτά είναι δεδομένα, αυτά τα έχουμε κάνει όλα αυτά τα χρόνια. Δεν υπήρξε κανένα τέτοιο θέμα την τελευταία δεκαετία που παρακολουθούμε τις επιπτώσεις της Αραβικής Άνοιξης. Η Ελλάδα μετείχε ενεργά στις επιχειρήσεις στη Λιβύη όταν οι επιχειρήσεις αυτές έγιναν με τη σημαία του ΝΑΤΟ, έδωσε τη Σούδα και άλλα αεροδρόμιά της προκειμένου να εξυπηρετούνται οι ΝΑΤΟϊκές δυνάμεις».    

Γεράσιμος Λιβιτσάνος