Η μελαγχολία του θεατρίνου

γράφει η Πέπη Ρηγοπούλου

Ενώ προσπαθεί να στριμώξει τον δολοφόνο του πατέρα, τον αδελφοκτόνο, αιμομίκτη και τύραννο θείο του, τον Κλαύδιο, ο Αμλετ συναντά έναν γνωστό του από παλιά θίασο ηθοποιών. Οι δουλειές τους δεν πάνε καλά. Πήραν τους δρόμους γιατί έχουν κεσάτια. Τους τσάκισαν ο ανταγωνισμός και το κακό γούστο του κοινού. Ο Δανός τους παρακαλεί να παίξουν ένα παλιό, αγαπημένο τους σουξέ: την άλωση της Τροίας και τη σφαγή του Πριάμου από τον Νεοπτόλεμο, που του φέρνει δάκρυα στα μάτια. Οσα δάκρυα δεν μπόρεσε να χύσει για τον θάνατο του δικού του πατέρα. Σε αυτούς τους θεατρίνους ο Αμλετ/Σέξπιρ θα απευθύνει τις οδηγίες του για την υποκριτική τέχνη. Και σ’ αυτούς θα εμπιστευτεί το έργο του, την Ποντικοπαγίδα, που θα ξεσκεπάσει το οικογενειακό και το πολιτικό έγκλημα που σαπίζει τη Δανία.

Τι γίνεται με τους θεατρίνους σήμερα; Ηθοποιούς, σκηνοθέτες, συγγραφείς, μουσικούς, σκηνογράφους, ενδυματολόγους, χορευτές, φωτιστές και άλλους; Κεσάτια είχαν εδώ και πολύ καιρό. Από τότε που ξέσπασε η κρίση και μας έβαλαν άδικα - όπως παραδέχονται κάποιοι κατόπιν εορτής- στα μνημόνια. Το κακό ξεκίνησε ίσως με τις πρόβες. Πρώτα έμενε απλήρωτο ένα μέρος τους. Μετά το σύνολό τους. Περίπου το ίδιο συνέβη και με την ασφάλιση, το ωρομίσθιο έγινε μόνιμο καθεστώς, ενώ οι αμοιβές κατέβηκαν στο ελάχιστο, όταν δεν έπεφταν κάτω από αυτό. Και φυσικά αυτά αφορούσαν μόνον τους προνομιούχους που είχαν, όσο είχαν, δουλειά. Γιατί υπήρχαν και οι άνεργοι. Ολα αυτά όμως ήταν την παλιά, καλή με τα σημερινά δεδομένα, εποχή. Γιατί σήμερα, λόγω των όντως απαραίτητων μέτρων για τον κορονοϊό, οι θεατρίνοι, εκτός ευτυχώς των κρατικών σκηνών, μένουν απλήρωτοι.

Η κοινωνία μας, το κράτος, πρέπει να κάνει κάτι για τους ανθρώπους αυτούς. Να τους ενισχύσει ηθικά και οικονομικά, όπως ορθά έκανε και ελπίζω να κάνει για όλες τις άλλες ομάδες. Δεν ξέρω πόσοι είναι, ούτε να ορίσω τα κριτήρια αυτών που δικαιούνται ενίσχυση. Ομως δεν μπορεί να ζητάμε από τους καλλιτέχνες στο όνομα της τέχνης να μένουν νηστικοί. Γνωρίζω επίσης ότι η ποιότητα δεν μπορεί να μετρηθεί ποσοτικά. Ωστόσο, δεν είναι αδύνατο να βρεθούν κάποια κριτήρια. Είναι χωρίς αμφιβολία τόσοι οι συνάνθρωποί μας που έχουν ανάγκη, ώστε δυσκολεύεται κανείς να αναφερθεί σε αυτή ή εκείνη την κατηγορία. Μακάρι να υπάρξει για όλους, Ελληνες και ξένους, η χωρίς τυπικές προϋποθέσεις μέριμνα της πολιτείας. Κάτι που ίσως θα μπορούσε να γίνει, αν το χρέος όλων των χωρών τώρα μηδενιζόταν. Οσο για τους θεατρίνους, από την εποχή του Σοφοκλή και του Σέξπιρ, ήταν η ψυχή της κοινωνίας. Ας μην αφήσουμε το θέατρο, την τέχνη, να πεθάνει.