Μάθημα δέκα. Τα έμαθες όλα. Είσαι ελεύθερος;

γράφει η Νατάσα Σπανούδη*

Κάθε φορά που ακούγεται ένα κουδούνι, ένα καζανάκι από το βάθος, μια κουτάλα μέσα σε κατσαρόλα, ένας σκύλος να γαβγίζει ή ένας απορροφητήρας σε παράκρουση, ενώ προσπαθώ να κάνω μάθημα μέσω webex μου έρχεται στο μυαλό ένας στίχος των Νew Model Army, σε ευθεία βολή. Μου έρχεται να τον πω στα παιδιά και να τα ρωτήσω αν συμφωνούν. «Vagabonds and Children prisoners forever». Φυσικά και συμφωνούν! Αφού όταν συμβαίνουν όλα αυτά, κοιτιόμαστε και γελάμε. Αυτό δεν είναι μάθημα, είναι «συνωμοσία».

Να συστηθώ, είμαι δασκάλα και τους τελευταίους μήνες είμαι δασκάλα από webex όπως πολλοί άλλοι εκπαιδευτικοί. Tους τελευταίους μήνες, συντελείται στην εκπαίδευση η πιο αντιδημοκρατική διαδικασία διδασκαλίας. Μια διαδικασία που ανέδειξε ξανά τον δάσκαλο σε μη αμφισβητήσιμη πηγή γνώσης. Με τον πιο εκβιαστικό τρόπο μας τοποθέτησαν μετωπικά και από απόσταση με μηδενική τεχνική υποστήριξη για τα παιδιά αλλά και για εμάς. Διαπίστωσα πως τα «γιατί;» σε κάθε μάθημα έχουν μειωθεί . Καμία ευθύνη για τη γνώση που προσλαμβάνουν τα παιδιά. Δεν την διαπραγματεύονται, δεν την αμφισβητούν, δεν την αποδοκιμάζουν όπως στην τάξη. Το σωστό και το λάθος εμφανίστηκαν ξανά ως έννοιες αξιολόγησης και ξαφνικά δεν υπάρχει διαλεκτική στην διδακτική εμπειρία. Τα παιδιά πασχίζουν να ικανοποιήσουν τα κριτήρια μου, τα οποία προσπαθούν και να μαντέψουν. Πολύ εξαντλητικό έτσι; Η αξιολόγηση είναι εξαντλητική διαδικασία. Μια διαδικασία μέσα από την οποία προσπαθείς να ανταποκριθείς σε κριτήρια που κάθε φορά αλλάζουν.

Η ίδια αξιολόγηση μπαίνει με το πολυνομοσχέδιο και επίσημα στην σχολική μας ζωή. Συντελείται όμως με ανεπίσημο τρόπο εδώ και δύο μήνες. Όσο εμείς δουλεύουμε στις πλατφόρμες του Υπουργείου καταθέτουμε υλικό προς αξιολόγηση μας. Τίποτα δεν εκπληρώθηκε τυχαία. Το πιο εκβιαστικό όμως από όλα ήταν το μη υποχρεωτικό της διαδικασίας. Άντε να πείσεις την Πίτσα, την συνετή συνάδελφο και παντρεμένη μανούλα να μην το κάνει και να περιμένει να δράσουμε συλλογικά και αλληλέγγυα. Ειδικά τη στιγμή που τεμπέληδες μας ανέβαζαν και άχρηστους μας κατέβαζαν. Ξέρετε πόσες Πίτσες έσπευσαν άκριτα να εκπληρώσουν τις επιταγές του νεοφιλευθερισμού της ΝΔ; Πολλές. Και εκεί στηρίζεται η αξιολόγηση. Στους εκπαιδευτικούς οι οποίοι μόνο μέσα από γραφειοκρατικές διαδικασίες μπορούν να αποδείξουν ότι δουλεύουν.

Το σχολείο -όπως έχει πει και ο Αλτουσέρ, αποτελεί μηχανισμό αναπαραγωγής της υπάρχουσας ιδεολογίας του αστικού κράτους. Μιας ιδεολογίας που λέει ότι είναι θεμιτό οι λίγοι γιατροί να παλεύουν έναν θανατηφόρο ιό στα δημόσια νοσοκομεία χωρίς υλικοτεχνικές παροχές. Ότι τελικά, η καταστολή των πολιτών είναι σημαντικότερη από την υγεία τους ή την παιδεία τους μιας και όλο αυτό το διάστημα προσλαμβάνονται αστυνομικοί αλλά όχι γιατροί ή εκπαιδευτικοί. Αυτοί οι ίδιοι που καταθέτουν την αξιολόγηση μέσα στο πολυνομοσχέδιο λένε πως τα Εξάρχεια έχουν παράνομους, οι δεκαπεντάχρονοι έφηβοι είναι πιο δίκαιο να είναι θαμμένοι κάτω από το χώμα, παρά να κυκλοφορούν σε αυτά. Οι παιδεραστές παραγράφονται από τον κατάλογο τον κακοποιών, ειδικά όταν πολιτεύονται. Το να υπερασπίζεσαι τα παιδιά του κόσμου και τις καταλήψεις που ήταν το σπίτι τους είναι εγκληματικό, το να μιλάς για δημόσια και δωρεάν παιδεία για όλα τα παιδιά είναι ακραίο.

Το πολυνομοσχέδιο δεν έρχεται μόνο να μας συμμορφώσει και να μας δείξει με το δάχτυλο. Έρχεται να μας απολύσει. Πρώτη φορά διαμορφώνεται κατώτατος αριθμός ανά τμήμα στα 22 άτομα. Αυτό σημαίνει πως σχολεία, από αρχές Σεπτέμβρη θα κλείσουν.

Το πιο τρομακτικό από όλα όμως είναι πως το πολυνομοσχέδιο, με την επαναφορά των πανελλαδικών προαγωγικών εξετάσεων και της τράπεζας θεμάτων, προσπαθεί να μπλοκάρει την πρόσβαση των μαθητών στην τριτοβάθμια. Οι ευκαιρίες μειώνονται στο ελάχιστο και η ελπίδα διαφαίνεται μόνο αν ενισχύσεις την παραπαιδεία. Όσο για πανεπιστήμια, μιας και θα μειωθούν με τη βάση του δέκα οι εισακτέοι, θα έχουν το περιθώριο να βάλουν δίδακτρα και να απευθύνονται πλέον σε πελάτες και όχι σε απόφοιτους δημόσιων ιδρυμάτων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Αυτό που πρέπει να καταλάβει ο κόσμος είναι πως όλο αυτό το εγχείρημα ξεκινάει από το δημοτικό. Η συμμετοχή στη σχολική διαδικασία απόκτα ταξικό χαρακτήρα. Ανταποκρίνεται στην αξιολόγηση ο δάσκαλος που έχει να πληρώσει σεμινάρια και ο μαθητής που έχει να πληρώσει φροντιστήρια για να περάσει τον κόλαφο των μαζικών εξετάσεων. Το πολυνομοσχέδιο είναι εκδικητικό και τιμωρητικό σε σχέση με τη δημόσια και δωρεάν παιδεία. Δεν πρέπει καν να μπει σε διαβούλευση!

Θέλουμε οι μαθητές μας, οι γονείς τους, οι δικοί μας γονείς, οι συνάδελφοι μας και οι φίλοι μας να σταθούν στο πλευρό μας, για μια μάχη που πρέπει να έχει μία και μοναδική έκβαση. Την απόσυρση του πολυνομοσχεδίου για την παιδεία. Για τα κριτήρια σας, θα είμαστε πάντα ανεπαρκείς και παράνομες, μέχρι να μείνουν οι λίγοι και οι άριστοι. Η εκπαίδευση είναι ελευθερία, όπως είπε ο Paul Freire, και εμείς θα αγωνιστούμε γι’ αυτήν ως το τέλος στο πλευρό των γιατρών, των γυναικών, των καλλιτεχνών, των παιδιών, των προσφύγων, όλων των καταπιεσμένων των ημερών μας.

*Νατάσα Σπανούδη Αναπληρώτρια Δασκάλα και μέλος της Πρωτοβουλίας Ανεξάρτητων Εκπαιδευτικών