Μπορεί το "μετά" να είναι χειρότερο;

 

 γράφει ο Γιώργος Καρελιάς

 

Η συζήτηση στη Βουλή για τον Προϋπολογισμό του επόμενου έτους, που μπορεί να αποκληθεί και «Προϋπολογισμός της Πανδημίας», κύλησε παραδοσιακά. Η αντιπολίτευση είπε ότι η κυβέρνηση απέτυχε σε όλα: την αντιμετώπιση της πανδημίας, τα οικονομικά, τα εθνικά (ελληνοτουρκικά). Η κυβέρνηση αντέτεινε ότι, λαμβανομένων υπόψιν των δύσκολων συνθηκών, επέτυχε σε όλα. Και οι δυο ισχυρισμοί εμπεριέχουν μόνο ψήγματα αλήθειας. Όμως, ακριβώς επειδή ο Προϋπολογισμός αφορά το 2021, το καίριο ερώτημα είναι: πώς θα είναι το «μετά»;

 

Την ώρα που δεκάδες άνθρωποι πεθαίνουν κάθε μέρα και οι ΜΕΘ είναι γεμάτες, μια τέτοια συζήτηση φαίνεται άκαιρη ή πρωθύστερη. Όμως, οι πανδημίες κάποτε τελειώνουν. Και οι φρόνιμες κυβερνήσεις (πρέπει να) προετοιμάζονται γι’ αυτό που θα ακολουθήσει, όταν οι γιατροί θα περάσουν σε δεύτερη μοίρα και τη θέση τους θα πάρουν οι οικονομολόγοι, οι επιχειρηματίες, οι εργαζόμενοι και οι άνεργοι.

 

Οι διεθνείς προβλέψεις περιβάλλονται μόνο με μαύρο χρώμα. Η ύφεση καλπάζει παντού, επιχειρήσεις κλείνουν, οι άνεργοι πολλαπλασιάζονται. Η Ελλάδα όχι μόνο δεν ξεφεύγει από αυτόν τον μαύρο κύκλο-πώς θα μπορούσε άλλωστε;- αλλά θα ξεκινήσει από χειρότερη αφετηρία, όταν η υγειονομική κρίση υποχωρήσει και προβάλλει η οικονομική. Και λόγω ιδιαίτερων διαρθρωτικών προβλημάτων στην οικονομία της, αλλά και λόγω του δυσθεώρητου χρέους, το οποίο μπορεί την επόμενη χρονιά να ξεπεράσει το ιλιγγιώδες 200% του ΑΕΠ.

 

 

Γι’ αυτό, ανεξάρτητα από τις αντιπολιτευτικές υπερβολές, η κυβέρνηση δεν επιτρέπεται να εξωραΐζει την κατάσταση. Διότι γνωρίζει ότι το μετά την πανδημία τοπίο θα είναι λεηλατημένο: το ΑΕΠ θα υποστεί πρωτοφανή καθίζηση. Τα εισοδήματα εκατομμυρίων ανθρώπων θα υποστούν μειώσεις, το ίδιο και τα έσοδα του Κράτους και των ασφαλιστικών ταμείων. Χειρότερη θα είναι η κατάσταση στην ιδιωτική οικονομία με χιλιάδες επιχειρήσεις να αντιμετωπίζουν κίνδυνο αφανισμού και εκατομμύρια εργαζομένους, που σήμερα κουτσά-στραβά συντηρούνται με τα κρατικά επιδόματα, να μην έχουν δουλειά και εισόδημα. Η χώρα μπορεί να φτάσει σε καταστάσεις της μνημονιακής περιόδου, έστω κι αν Μνημόνιο με τη μορφή που το γνωρίσαμε δεν θα επιβληθεί, επειδή ο ευρωπαϊκός έλεγχος θα είναι χαλαρός, τουλάχιστον στην πρώτη φάση.

 

Επομένως, κάθε προσπάθεια εξωραϊσμού της πραγματικότητας σήμερα μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ αύριο. Ο πρωθυπουργός είπε στη Βουλή ότι με το εμβόλιο θα τελειώσει η πανδημία και με τις κυβερνητικές μεταρρυθμίσεις η χώρα θα ξαναμπεί σε τροχιά ανάπτυξης, «με στόχο την κατάργηση των ανισοτήτων και την αύξηση του δημόσιου πλούτου προς όφελος όλων για μια Ελλάδα που παράγει, εξάγει και ευημερεί». Πολύ ωραία περιγραφή για να (μην) είναι αληθινή.

 

Η διοχέτευση αισιοδοξίας είναι απαραίτητη. Αρκεί να βασίζεται σε κάπως πραγματικά δεδομένα, να μην είναι αποτέλεσμα ευσεβών πόθων και να μην επιδιώκει να βάλει στην εικόνα του μαύρου ανοιχτά χρώματα. Όπως έχει πει ο (επίκαιρος λόγω εκδημίας) Τζον Λε Καρέ, «σε κάθε κρίση τα θέματα είναι πολύ πιο περίπλοκα απ’ ό,τι αφήνουν τον κόσμο να μάθει».