Υπάρχουν σωτήριες λύσεις για το Ασφαλιστικό

γράφει ο Βίκτωρας Νέτας

Ολα δείχνουν ότι σύντομα θα έχουμε και νέο «κούρεμα» στις συντάξεις και στις άλλες παροχές προς συνταξιούχους και ασφαλισμένους. Πολλοί μάλιστα, «ειδήμονες» και μη, έως και κυβερνητικοί παράγοντες προβλέπουν έως και πλήρη κατάρρευση του ασφαλιστικού συστήματος, στην οποία οδηγούν η υψηλή ανεργία, η «μαύρη» εργασία, η εισφοροδιαφυγή και εισφοροκλοπή, που έχουν μειώσει δραματικά τα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων.

Ολοι, όμως, αποσιωπούν μια μεγάλη αλήθεια: Το ασφαλιστικό σύστημα οδηγήθηκε στον δρόμο της κατάρρευσης και στις αλλεπάλληλες άγριες περικοπές των συντάξεων -έως και κατά 60%- διότι κατά καιρούς οι κυβερνήσεις, αντί να το προστατεύσουν, απομυζούσαν τα αποθεματικά του, δηλαδή τα χρήματα των εργαζομένων, για να καλύψουν ανάγκες του κράτους.

Αναζητείται τα τελευταία χρόνια λύση και όλοι, «σοφοί» και μη, καταλήγουν στην εύκολη λύση, που είναι οι περικοπές των συντάξεων και άλλων παροχών. Και οι κυβερνήσεις, παρά τις προεκλογικές τους υποσχέσεις, αποδέχτηκαν τις περικοπές παρ' όλο που γνώριζαν ότι εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχοι έχουν οδηγηθεί στην εξαθλίωση. Παραμερίζουν, λοιπόν, την αλήθεια ότι το κράτος χρωστάει πολλά δισεκατομμύρια στα ασφαλιστικά ταμεία, τα αποθεματικά των οποίων κυριολεκτικά λήστεψε.

Οφείλει επομένως το κράτος να επανοθρώσει την τεράστια ζημιά. Και μπορεί να την επανορθώσει για να ανακουφίσει τους συνταξιούχους και για να δώσει ελπίδα στους εργαζομένους έως και τη βεβαιότητα ότι θα πάρουν μια ανθρώπινη σύνταξη.

Η πρώτη κυβερνητική επιδρομή στα αποθεματικά των Ταμείων έγινε λίγο μετά τον εμφύλιο πόλεμο με δικαιολογία-πρόσχημα την ενίσχυση της οικονομίας για την ανάπτυξη της χώρας. Η τότε κυβέρνηση με τον Αναγκαστικό Νόμο 1611/50 δέσμευσε τα αποθεματικά των Ταμείων, τα οποία ληστεύονταν με επιτόκιο που μόλις έφτανε το 4%, έως τις αρχές του 1980 (το 1974 το επιτόκιο καταθέσεων που έδιναν οι τράπεζες ήταν 26,9%) ή το 11,5% αργότερα (το 1981 το αντίστοιχο τραπεζικό επιτόκιο καταθέσεων ήταν 24,5%).

Μελέτησε το θέμα η ΓΣΕΕ και, σύμφωνα με υπολογισμούς της, αν δεν είχαν δεσμευτεί τα χρήματα των ασφαλισμένων με απαράδεκτα χαμηλό επιτόκιο, μόνο το ΙΚΑ θα είχε στο τέλος της δεκαετίας του 1990 αποθεματικά πάνω από 30 τρισεκατομμύρια δραχμές. Αν είχε αξιοποιηθεί αυτό το τεράστιο κεφάλαιο με ασφαλείς επενδύσεις ή και με την ίδρυση μιας Τράπεζας Ασφαλείας και Υγείας, το ΙΚΑ, αλλά και όλο το ασφαλιστικό σύστημα, δεν θα είχε κανένα οικονομικό πρόβλημα.

Η δεύτερη μεγάλη ληστεία έγινε στο Χρηματιστήριο, όταν επί κυβερνήσεως Κων. Μητσοτάκη επετράπη στα ασφαλιστικά ταμεία να τοποθετούν το 20% των αποθεματικών τους κεφαλαίων σε μετοχές και τραπεζικές επενδύσεις υψηλού ρίσκου. Το επικίνδυνο χρηματιστηριακό παιχνίδι συνεχίστηκε και με την κυβέρνηση του Κων.

Σημίτη, η οποία ανέβασε στο 23% το ποσοστό των αποθεματικών που επιτρεπόταν να επενδυθούν από τα Ταμεία σε μετοχές. Με την κατάρρευση του Χρηματιστηρίου τα Ταμεία έχασαν πάνω από 3,5 δισ. ευρώ. Νέα ληστεία, στην οποία χάθηκαν πολλά δισ., έγινε με τα διαβόητα «δομημένα» ομόλογα. Και όσα αποθεματικά απέμειναν ληστεύτηκαν με το «κούρεμα» της 12ης Μαρτίου 2012. Τα Ταμεία έχασαν συνολικά 8,3 δισ. ευρώ από τα 18,7 δισ. ευρώ που ήταν τότε τα αποθεματικά τους. Παράλληλα έχασαν και από την αύξηση της ανεργίας και τη μείωση των μισθών, όπως και από την εισφοροδιαφυγή, ενώ οι οφειλές του κράτους προς τα Ταμεία την ίδια περίοδο έφτασαν τα 12 δισ. ευρώ.

Υπάρχουν σωτήριες λύσεις για το Ασφαλιστικό χωρίς περικοπές παροχών, οι οποίες προτάθηκαν και επίσημα τα τελευταία χρόνια, αλλά δεν υιοθετήθηκαν από τις κυβερνήσεις. Συγκεκριμένα:

• Ο Ανδρέας Παπανδρέου ως πρωθυπουργός είδε θετικά την πρόταση για ίδρυση Τράπεζας Ασφάλισης και Υγείας, γι' αυτό και κάλεσε σε ειδική σύσκεψη τους αρμόδιους υπουργούς και τη διοίκηση της Τραπέζης της Ελλάδος. Το θέμα παραπέμφθηκε για «μελέτη» επειδή οι οικονομικοί υπουργοί διατύπωσαν επιφυλάξεις.
• Ο Ευάγγελος Βενιζέλος ως υπουργός Οικονομικών τον Οκτώβριο του 2011 δήλωσε ότι η κυβέρνηση εξετάζει τη δυνατότητα δημιουργίας Εταιρείας Ειδικού Σκοπού με μετόχους τα ασφαλιστικά ταμεία, στην οποία να δοθούν και περιουσιακά στοιχεία του Δημοσίου, για να αναπληρωθούν οποιεσδήποτε απώλειες. Η πρόταση ξεχάστηκε, αλλά ο κ. Βενιζέλος επανήλθε τον Ιούνιο του 2013 προτείνοντας τη δημιουργία Ταμείου Κοινωνικής Αλληλεγγύης Γενεών, το οποίο θα ενισχύεται με το 75% των εσόδων από την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της χώρας.
• Και επί Νέας Δημοκρατίας έγιναν σοβαρές προτάσεις για το ασφαλιστικό σύστημα, αλλά έμειναν στα συρτάρια. Συγκεκριμένα: Το 2006 η τότε διοίκηση του ΙΚΑ είχε προτείνει να αγοράσει το Ιδρυμα το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο για να εκμεταλλεύεται πιο αποδοτικά τα αποθεματικά του. Το 2007 ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιώργος Αλογοσκούφης πρότεινε λύση για την πιο αποδοτική διαχείριση των αποθεματικών και της ακίνητης περιουσίας των Ταμείων. Παρόμοιες προτάσεις έγιναν και από τη ΓΣΕΕ το 1992 και το 1998.

Η σημερινή κυβέρνηση οφείλει να δώσει λύση σωτηρίας για να μη γίνει δήμιος του Ασφαλιστικού.