Χωρίς σπίρτα

γράφει η Αγγελική Σπανού

Αρχίζει η δίκη του Γερμανού ιστορικού Χάιντς Ρίχτερ για τη μονογραφία του «Η μάχη της Κρήτης». Διώκεται με βάση τον αντιρατσιστικό νόμο για «άρνηση εγκλημάτων του ναζισμού σε βάρος του κρητικού λαού με εξυβριστικό περιεχόμενο».  Είναι και δεν είναι αυτονόητο ότι η κριτική ιστορικών απόψεων είναι αρμοδιότητα της επιστήμης και όχι της Δικαιοσύνης.

Είναι και δεν είναι κοινά αποδεκτό ότι ο αντιρατσιστικός νόμος φτιάχτηκε για να προληφθούν και να τιμωρηθούν οι προσκλήσεις σε βία από εγχώριες ναζιστικές δυνάμεις, όχι για να καταδιώκονται όσοι μιλούν για εθνοκάθαρση -αντί για γενοκτονία- των Ποντίων ή οι ακαδημαϊκοί, όπως ο Χ. Ρίχτερ, επειδή αμφισβητείται από κάποιους, πολλούς ή και τους περισσότερους, η ακρίβεια και η ουδετερότητά τους στην παρουσίαση ενός ιστορικού γεγονότος.

Φυσικά και δεν έχει κανένα νόημα να κρίνει κανείς επί της ουσίας τις απόψεις του Γερμανού καθηγητή ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Μάνχαϊμ που βρίσκεται στο εδώλιο. Αυτό που έχει ίσως σημασία να συγκρατήσουμε είναι η σιωπή επαγγελματιών της προόδου και φανατικών κατηγόρων κάθε παραβίασης της ελευθερίας της έκφρασης - αρκεί να μην πρόκειται (πραγματικά ή φαντασιακά) για ιδεολογικούς αντιπάλους.

Εάν είχε ανακλαστικά αυτοπροστασίας η ελληνική δημοκρατία θα είχε κινηθεί γη και ουρανός για να προστατευθεί ο Χ. Ρίχτερ από τη μανία εθνικιστικών κύκλων, στρατιωτικών και πολιτικών, που τον σπρώχνουν στο πυρ το εξώτερο ως ρατσιστή με το νόμο που θα μας προστάτευε από τους αρνητές του ολοκαυτώματος και τους υποστηρικτές του φασισμού.

Εχει επίσης κάποια αξία να διαπιστωθεί πόσο χαλαρά περνάει από μπροστά μας η εξόντωση της προσωπικότητας ενός επιστήμονα που ασχολείται για δεκαετίες με την ελληνική ιστορία για να καταλήξει ο ίδιος θύμα της.

Καθηγητές στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου (ανάμεσά τους κάποιοι από τους πιο θαρραλέους διανοούμενους των καιρών μας, ο Γ. Βούλγαρης, η Β. Γεωργιάδου, ο Δ. Χριστόπουλος) σε ψήφισμά τους τονίζουν:

«Είναι βαθύτατα ανησυχητικό, εν έτει 2015, να διώκονται ποινικά ιστορικοί για απόψεις που εκφράζουν σε επιστημονικές τους δημοσιεύσεις. Ο διάλογος επί επιστημονικών ζητημάτων δεν επιτρέπεται να στοιχίζεται στις μέριμνες των λαϊκισμών.

Η καταχρηστική επίκληση των διατάξεων του αντιρατσιστικού νόμου, με στόχο τον περιορισμό της ακαδημαϊκής ελευθερίας, δεν απειλεί μόνο την ελευθερία της έρευνας, αλλά αντίκειται στην ίδια την καταπολέμηση του ρατσισμού».

«…Οπου καίγονται βιβλία, καίγονται τελικά και άνθρωποι». Το έχει γράψει ένας άλλος Γερμανός, ο ποιητής Χάινριχ Χάινε, έχοντας ή όχι προβλέψει ότι βιβλία θα καίγονται και χωρίς σπίρτα.