Το τίμημα του ασφαλιστικού - Για ποιούς έρχονται περικοπές

Το κοινωνικό και πολιτικό τίμημα του ασφαλιστικού ζυγίζει ήδη η κυβέρνηση μπαίνοντας στην πιο μεγάλη αναμέτρηση του τρίτου Μνημονίου – μια αναμέτρηση, που μπορεί να διαμορφώσει και να σφραγίσει τις μεσοπρόθεσμες εξελίξεις σε ολόκληρο το πολιτικό φάσμα.

«Όλα θα κριθούν μέσα στο επόμενο δίμηνο», είναι το σχόλιο έμπειρου κυβερνητικού παράγοντα που – όπως και οι περισσότεροι στον ΣΥΡΙΖΑ – θεωρεί το ασφαλιστικό ως τον κάβο πριν από τη μεγάλη στροφή: «Ή θα περάσουμε με τα λιγότερα δυνατά τραύματα και θα πάρουμε τη στροφή προς τη μείωση του χρέους και την ανάκαμψη, ή θα λιποτακτήσουμε και θα παραδοθούμε στα σκυλιά που ουρλιάζουν. Το δεύτερο δεν υπάρχει ως επιλογή», λέει χαρακτηριστικά.

Ο «χρησμός» Κατρούγκαλου για τις περικοπές

Η έκταση ωστόσο των πιθανών «τραυμάτων» και το μέγιστο ανεκτό τίμημα είναι, αυτή τη στιγμή, και το μεγάλο ζητούμενο. Η απόφαση, με τη συμφωνία και ανοχή των δανειστών, να μετατεθεί η ψήφιση του ασφαλιστικού στα μέσα Γενάρη δίνει χρόνο για διαβούλευση με τους κοινωνικούς φορείς, ανασύνταξη και επικοινωνιακή διαχείριση, ωστόσο όπως αναγνωρίζουν κυβερνητικά στελέχη στο τραπέζι «δεν υπάρχουν εύκολα σενάρια».

Ο υπουργός Εργασίας Γιώργος Κατρούγκαλος έδειξε χθες ως νέα κόκκινη γραμμή της κυβέρνησης τη μη οριζόντια μείωση των συντάξεων και τη «μέγιστη δυνατή προστασία» των επικουρικών. «Οι επικουρικές συντάξεις θα προστατευθούν στον μέγιστο δυνατό βαθμό» είπε – εδώ και καιρό, ωστόσο, τόσο ο ίδιος, όσο και τα στελέχη του οικονομικού επιτελείου αποφεύγουν να προσδιορίσουν το όριο των «υψηλών» και «χαμηλών» συντάξεων, όπως αποφεύγουν επιμελώς να επαναλάβουν ότι δεν θα μειωθούν οι συντάξεις κάτω των 1000 ευρώ.

Μειώσεις στις επικουρικές πάνω από 150 ευρώ

Στην πραγματικότητα, και μετά τον τελευταίο γύρο διαβούλευσης με τους δανειστές, το πιο ισχυρό σενάριο που βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο τραπέζι είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, η παράλληλη αύξηση των εισφορών (κατά 1%) και μείωση των επικουρικών συντάξεων άνω των 150 ευρώ (από 2% έως 30%). Οι μειώσεις αυτές θα επέλθουν μέσω της αντικατάστασης της περίφημης ρήτρας μηδενικού ελλείμματος με τον λεγόμενο «κανόνα βιωσιμότητας», ενώ ο σχεδιασμός περιλαμβάνει και μείωση των εφάπαξ έως και 30%.

Οι δανειστές, οι εκπρόσωποι των οποίων επιστέφουν από Δευτέρα στην Αθήνα, είναι αλήθεια πως δεν επιχειρούν σ’ αυτή τη φάση να «πνίξουν» την κυβέρνηση, με δεδομένες και τις ελάχιστες έως ανύπαρκτες άλλες σταθερές πολιτικές επιλογές που υπάρχουν στον εγχώριο χάρτη. Εξ ου και δεν απέρριψαν πλήρως  - όπως παγίως έκανε έως πέρσι το ΔΝΤ – την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών, κατέστησαν όμως σαφές ότι δεν μπορεί να είναι αυτή το «μοναδικό εργαλείο» για την μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος και την διασφάλιση της βιωσιμότητάς τους. Και παρουσίασαν τις δικές τους, παράλληλες τρεις εκδοχές για την εξοικονόμηση των 800 εκατομμυρίων ευρώ που απαιτούνται εντός του 2016 στο ασφαλιστικό

Οι τρεις προτάσεις των δανειστών

Με βάση το πρώτο σενάριο του «κουαρτέτου», για να εξοικονομηθεί το εν λόγω ποσό πρέπει να μειωθούν κατά 6% όλες οι συντάξεις από το πρώτο ευρώ. Στο δεύτερο σενάριο προβλέπονται μειώσεις έως και 15% στις συντάξεις πάνω από 800 ευρώ και στο τρίτο γίνεται λόγος για μειώσεις έως και 30% στις συντάξεις άνω των 1000 ευρώ.

Μεταξύ αυτών, η κυβέρνηση δείχνει να επιλέγει μέχρι στιγμής μια «ήπια εκδοχή» του δεύτερου σεναρίου, καθώς εάν υπάρξει – έστω και στοχευμένη και κλιμακωτή – μείωση των επικουρικών συντάξεων άνω των 150 ευρώ, στην πράξη θα γίνουν νέες, μικρότερες ή μεγαλύτερες περικοπές, σε όσους έχουν συνολικές αποδοχές (κύριες και επικουρικές) άνω των 800 ευρώ.

Το κοινωνικό και πολιτικό ρίσκο

Πρόκειται για ένα σενάριο που μένει να εξελιχθεί και να αποκρυσταλλωθεί μέσα από το νέο μαραθώνιο διαπραγμάτευσης με τους δανειστές και πρόκειται, ταυτόχρονα, για ένα σενάριο, που κρύβει ουκ ολίγες νάρκες και παγίδες. Η εισοδηματική και κοινωνική τάξη που πλήττεται είναι ήδη ακραία πιεσμένη, κουβαλά τις βαριές περικοπές των δύο προηγούμενων Μνημονίων και είναι η τάξη που επένδυσε στην προεκλογική δέσμευση της «κοινωνικής δικαιοσύνης». Και κάθε ευρώ που κόβεται από αυτή την τάξη μπορεί να ισοδυναμεί πλέον με πολλαπλάσιες πολιτικές απώλειες.

Ο δρόμος μοιάζει εξίσου δύσβατος και σε επίπεδο πολιτικών αντοχών και ανοχών. Ο Θοδωρής Δρίτσας μίλησε χαρακτηριστικά χθες για «μέτωπο οικουμενικής αντιπολίτευσης» και, όσο κι αν στο επιτελείο του Μαξίμου μετρούν και ανιχνεύουν πιθανές εφεδρείες, δύσκολα θα βρεθούν βουλευτές εκτός συμπολίτευσης που θα βάλουν πλάτη ειδικά στο ασφαλιστικό. Οσο για τους 153 της πλειοψηφίας γνωρίζουν ότι οποιαδήποτε διαφοροποίησή τους συνδέεται πλέον άρρηκτα με την επιβίωση της κυβέρνησης, είναι όμως προδιαγεγραμμένο πως το αντιπολιτευτικό μέτωπο – εντός και εκτός Βουλής και πολιτικής – θα φροντίσει να τους κάνει το δίλημμα ασφυκτικά σκληρό…

Πηγή