Το «σενάριο Βενιζέλος» και οι σχεδιασμοί Μητσοτάκη

Γράφει η Μαρίνα Αλεξανδρή

Το «όχι» της Φώφης Γεννηματά στον εκλογικό νόμο που προτείνει η κυβέρνηση – εάν και εφόσον παραμείνει «όχι» - αποδεσμεύει την προεδρική εκλογή από το πολιτικό «παζάρι» για το νέο εκλογικό σύστημα. Εάν το Κίνημα Αλλαγής δεν ανεβάσει το μπόνους των εδρών και δεν διευκολύνει την αυτοδυναμία του πρώτου κόμματος, φαίνεται να κόβεται και κάθε γέφυρα σύγκλισης και συναίνεσης στην πρόταση ενισχυμένης αναλογικής (με μέγιστο μπόνους 50 εδρών) που καταθέτει η κυβέρνηση της ΝΔ. Και μαζί τελειώνει και το εγχείρημα συμψηφισμού εκλογικού νόμου και προεδρικής εκλογής – δηλαδή, το σχέδιο να προσφέρει ο Κυριάκος Μητσοτάκης μια κεντροαριστερή υποψηφιότητα για την Προεδρία της Δημοκρατίας για να πάρει την θετική ψήφο του ΚΙΝΑΛ στην αλλαγή του εκλογικού συστήματος.

Αυτό όμως δεν αναιρεί την δεδομένη και ειλημμένη – σύμφωνα τουλάχιστον με τις τελευταίες πληροφορίες και διαρροές από το Μαξίμου – απόφαση του πρωθυπουργού να προτείνει για Πρόεδρο πρόσωπο προερχόμενο από τον ευρύτερο χώρο του κέντρου ή της κεντροαριστεράς. Πρόκειται για μια απόφαση βασισμένη στον στρατηγικό στόχο του Κυριάκου Μητσοτάκη για άνοιγμα στο χώρο του λεγόμενου «φιλελεύθερου κέντρου» – ένα άνοιγμα, που έστω και με επικοινωνιακούς όρους, θέλει να προβάλει ως αντίβαρο στην ντε φάκτο κυριαρχία του Αλέξη Τσίπρα και του ΣΥΡΖΑ στους ψηφοφόρους της κεντροαριστεράς.

Το ερώτημα είναι ποιο πρόσωπο μπορεί να υπηρετήσει αυτόν τον στόχο χωρίς ταυτόχρονα να ανατρέψει περαιτέρω τις ήδη διαταραγμένες εσωκομματικές ισορροπίες της ΝΔ των οποίων – και παρά τα περί του αντιθέτου λεγόμενα – παραμένει όμηρος ο πρωθυπουργός. Με δεδομένο, δε, ότι η επιλογή Μητσοτάκη να αποκλείσει από μια δεύτερη θητεία τον Προκόπη Παυλόπουλο έχει ήδη εξοργίσει τους καραμανλικούς, το εγχείρημα γίνεται ακόμη πιο δύσκολο. Και τούτου δοθέντος, προκαλεί πρόσθετα ερωτήματα και ζητήματα η επιστροφή στο προσκήνιο – και δη με ιδιαίτερη θέρμη τα τελευταία 24ωρα – το σενάριο να προτείνει ο Κυριάκος Μητσοτάκης για το ανώτατο πολιτειακό αξίωμα τον Ευάγγελο Βενιζέλο.

Ο κ. Βενιζέλος ήταν, μαζί με τον Κώστα Σημίτη και τον Γιώργο Παπανδρέου, ένα από τα τρία πρόσωπα που είχε προτείνει δημοσίως η Φώφη Γεννηματά ως πιθανούς υποψηφίους Προέδρους.

Το όνομά του όμως ξαναβγήκε μπροστά, μαζί με εκείνα του πρώην προέδρου του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Βασίλη Σκουρή, του συνταγματολόγου Νίκου Αλιβιζάτου και της Μαρίας Δαμανάκη αυτή την εβδομάδα. Και τα σχετικά σενάρια θερμάνθηκαν ακόμη περισσότερο μετά την εμφάνιση Βενιζέλου στην ΕΡΤ – μια εμφάνιση στην οποία ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Σαμαρά εξέπεμψε ηγετικό προφίλ και έδωσε «μαθήματα» διεθνούς δικαίου και διεθνών σχέσεων. Παραπλεύρως, δε, δεν παρέλειψε να αφήσει και, κομψές μεν ηχηρές δε, αιχμές για την θητεία του Προκόπη Παυλόπουλου λέγοντας «είναι δύσκολο να μην είναι επαρκής κάποιος στην θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας».

Οι εντός κυβέρνησης υπέρμαχοι μιας υποψηφιότητας Βενιζέλου προβάλουν τέσσερα επιχειρήματα: Ότι είναι έμπειρο πολιτικό πρόσωπο όπως επιβάλει μια κρίσιμη στα εθνικά θέματα συγκυρία, ότι έχει βαθιά γνώση του διεθνούς δικαίου όπως επιβάλει η ίδια συγκυρία, ότι προέρχεται από την κεντροαριστερά – με την όποια έννοια δίνεται σ’ αυτήν τουλάχιστον – και πως η θητεία του στην κυβέρνηση Σαμαρά διασφαλίζει την εσωκομματική νηνεμία στην, ευρεία, πτέρυγα της ΝΔ που ελέγχεται από τον πρώην πρωθυπουργό.

Οσοι διαφωνούν αντιτείνουν πως ο Ευάγγελος Βενιζέλος σηματοδοτεί μια πολιτικά τοξική υποψηφιότητα: Δεν μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός συναινέσεων καθώς ήταν ο βασικός εκφραστής, εάν όχι ο αρχιτέκτονας, του «αντιΣΥΡΙΖΑ μετώπου», δεν έχει ευρεία αποδοχή καθώς επί των ημερών του στην προεδρία το ΠΑΣΟΚ έπεσε κάτω και από το 5%, και δεν μπορεί να εμφανιστεί ως εκφραστής εθνικής ενότητας – πόσο μάλλον αφού διχάζει και το ίδιο το κόμμα από το οποίο προέρχεται και είναι αμφίβολο εάν μια ενδεχόμενη υποψηφιότητά του θα υπερψηφιζόταν από το σύνολο ακόμη και των βουλευτών του ΚΙΝΑΛ. Και, βεβαίως, θα ήταν μια υποψηφιότητα που θα επέτεινε την νευρική κρίση στην καραμανλική – και όχι μόνον – πτέρυγα της ΝΔ.

Η επιλογή που θα κάνει μεταξύ των δύο αυτών θέσεων ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα δείξει και το πραγματικό του σχέδιο. Τα εάν δηλαδή, πίσω από την επικοινωνιακή ρητορική των συναινέσεων και συγκλίσεων, επιδιώκει απλώς την διαμόρφωση ενός τοξικού πολιτικού κλίματος με ένα σκληρό δίπολο ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ και με στόχο την επίσπευση των διπλών εκλογών.