Ηλίθιοι ψηφοφόροι ή ενεργοί συμμέτοχοι;

Στη νέα δεκαετία που ξεκινά με το 2020 ζητούμενο –ανάμεσα σε άλλα– θα είναι και η αλλαγή μοντέλου της πολιτικής, αφού το υπάρχον σήμερα όχι απλώς πνέει τα λοίσθια, αλλά έχει σαπίσει εδώ και καιρό, αφήνοντας τους κομματικούς μηχανισμούς άδεια κουφάρια, χωρίς πραγματική ζωή και δυναμισμό.

Ποιο είναι αυτό το μοντέλο; Το περιγράφει στον «Γκάρντιαν» ο αρθρογράφος και ακτιβιστής Τζορτζ Μόνμπιο: «Προς το παρόν, το πολιτικό μοντέλο για σχεδόν όλα τα κόμματα είναι να καθοδηγούν την αλλαγή από πάνω προς τα κάτω. Γράφουν ένα μανιφέστο, το οποίο ελπίζουν ότι θα μετατραπεί σε κυβερνητική πολιτική, η οποία στη συνέχεια μπορεί να υποβληθεί σε μια στενή και ασθενική διαβούλευση, που με τη σειρά της θα γίνει νομοθεσία και τελικώς θα οδηγήσει στην αλλαγή».

Αυτό το μοντέλο, λέει, στερείται ενός βασικού στοιχείου: της εμπιστοσύνης στους «από κάτω». Σήμερα λοιπόν, εάν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε τη δημαγωγία και τον λαϊκισμό, θα πρέπει –σύμφωνα με τον Μόνμπιο– να ακολουθήσουμε την αντίστροφη διαδρομή: «στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό, τα κόμματα και οι κυβερνήσεις θα πρέπει να εμπιστευτούν τις κοινότητες για τον προσδιορισμό των ίδιων τους των αναγκών και τη λήψη των δικών τους αποφάσεων».

Εδώ βέβαια σκοντάφτουμε πάνω στον σκληρό πυρήνα της πολιτικής αλλοτρίωσης και της σημερινής κρίσης πολιτικής αντιπροσώπευσης. Για τις πολιτικές ελίτ και τους πάτρωνές τους από την επιχειρηματική τάξη, οι «ψηφοφόροι», δηλαδή το «εκλογικό σώμα», δεν είναι τίποτε άλλο από μια αδιαφοροποίητη μάζα ηλιθίων, την οποία μπορεί κανείς να κατευθύνει κατά βούληση, αρκεί να διαθέτει αρκετό αμοραλισμό και διασυνδέσεις στους (αμοραλιστές και καιροσκόπους) μιντιάρχες.

Το προπατορικό αμάρτημα της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, η ανάθεση, αποτελεί την πηγή όλων των δεινών. Σήμερα –σύμφωνα με τον Μόνμπιο– «η κυρίαρχη πολιτική, η οποία ελέγχεται από τους κομματικούς μηχανισμούς, προσπαθεί να περιορίσει την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης κοινωνίας σε ένα απλό, γραμμικό μοντέλο που θα ελέγχεται από το κέντρο». Αυτό το μοντέλο όμως είναι άκρως ευάλωτο στις επιθέσεις και στην τοξικότητα του λαϊκισμού, του εθνικισμού και του ρατσισμού.

Η απουσία συμμετοχικότητας και ενεργού πρωτοβουλίας από τα κάτω υπονομεύει κάθε κομματικό μηχανισμό, αλλά και την πίστη στις δημοκρατικές διαδικασίες, ενώ οδηγεί σχεδόν νομοτελειακά στο δόγμα «δεν βαριέσαι, όλοι ίδιοι είναι», ιδεολογικό υπόστρωμα του φασισμού και του ολοκληρωτισμού.

Η Αριστερά ειδικότερα έχει ζωτικό και απόλυτο συμφέρον να ξεφύγει απ’ αυτήν την παρωδία μεσσιανικού μοντέλου, που ευθύνεται για άπειρες τραγωδίες στο εργατικό κίνημα. Η εμμονή σε προσωποπαγή σχήματα, φωτισμένα ιερατεία και «Αποστόλους» που φέρνουν τη συνείδηση στις μάζες «απ’ έξω» είναι καταστροφική και ανιστόρητη.

Εάν δεν εμπιστευτούμε τους «από κάτω», εάν δεν αφήσουμε τα λουλούδια να ανθίσουν, εάν αναλαμβάνουμε να αυτοχριστούμε μεσσίες, τότε είναι σίγουρο ότι το αποτέλεσμα θα είναι η δήμευση της πρωτοβουλίας των πολλών, η πανηγυρική επάνοδος της γραφειοκρατίας και του συγκεντρωτισμού και, τελικά, η καταστολή αυτών που υποτίθεται ότι εκπροσωπούμε.

Πρέπει να ξαναδώσουμε στην πολιτική την πρωταρχική της αυθεντικότητα, κόντρα στην αποξένωση, και να αφήσουμε τις ιδέες να κάνουν τη δουλειά τους. Το κομματικό πατρονάρισμα, η από καθέδρας «καθοδήγηση» και τα σχέδια επί χάρτου απουσία εκείνων που τους αφορούν, μόνο σε νέες ήττες και αποτυχίες μπορούν να οδηγήσουν. 

πηγή