Μεγαλύτερος ο κίνδυνος για τις νέες γενιές

γράφει ο Δημήτρης Τρίμης

Το πόρισμα της «επιτροπής σοφών» αναφέρεται σε αλλαγές που θα επηρεάσουν ως συνήθως άδικα κυρίως τους νέους ασφαλισμένους, χωρίς να σημαίνει ότι δεν θα έρθουν και μειώσεις στις υπάρχουσες και επόμενες «υψηλότερες» συντάξεις βάσει του δημοσιονομικού στόχου του νέου Μνημονίου, για επιπλέον εξοικονόμηση 1,8 δισ. ευρώ μέσα στο 2016.

Πολύ λογικά οι σημερινοί συνταξιούχοι και ακόμα περισσότερο οι μελλοντικοί συνταξιούχοι, ασφαλισμένοι επί πολλά ή λιγότερα χρόνια, άνεργοι και ανασφάλιστοι, έχουν σοβαρότατες ενστάσεις. Αυτές δε των «εν ενεργεία» (των νεότερων δηλαδή γενιών) κλιμακώνονται αντιστρόφως ανάλογα με την απόσταση που έχει η κάθε ηλικιακή κατηγορία από την εργασιακή αποστρατεία.

Την περισσότερη φασαρία όπως πάντα κάνουν οι κλάδοι με τα ειδικά Ταμεία που βασίμως φοβούνται ότι οι προγραμματισμένες από τα μνημόνια ενοποιήσεις με άλλα Ταμεία θα γίνουν «προς τα κάτω», τόσο στο επίπεδο των ιατροφαρμακευτικών παροχών και υπηρεσιών όσο και σε εκείνο του ύψους των συντάξεων.

Στη δημόσια συζήτηση ωστόσο υποτιμάται το μείζον ζήτημα της χρηματοδότησης του, έτσι κι αλλιώς περίεργου και πολυσύνθετου, Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης (ΣΚΑ), το οποίο ομολογουμένως από όπου και να το πιάσεις είτε είναι ήδη χρεοκοπημένο είτε οδεύει προς αυτήν, ανεξαρτήτως Ταμείου.

Η λύση «κόβω και ξανακόβω» οριζοντίως υγειονομικές υπηρεσίες, παροχές και συντάξεις, την οποία επιβάλλει η τρόικα και επιτάσσει ο νεοφιλελευθερισμός εξωτερικού και εσωτερικού, είναι προφανώς κοινωνικά άδικη και οικονομικά ατελέσφορη. Οδηγεί μαθηματικά στη σταδιακή υποκατάσταση του όσο ποτέ απαραίτητου «κοινωνικού κράτους» για τους πολλούς, από τα ιδιωτικά συμφέροντα (των χρηματοπιστωτικών και ασφαλιστικών ομίλων καθώς και των εμπόρων υγείας), που απευθύνονται στους λίγους και ευκατάστατους. Οι φτωχοί, στον Καιάδα...

Αν μπορούσε να υπάρξει επί του θέματος ένα κατά το δυνατόν βιώσιμο new deal της κυβέρνησης με τους εργαζομένους, στις συνθήκες χρεοκοπίας της χώρας, κατά την άποψή μου, αυτό θα έπρεπε να εδράζεται σε έναν συνδυασμό δικαιότερης εσωτερικής αναδιανομής των παροχών του όλου ΣΚΑ (που οφείλει επιτέλους να ενοποιηθεί), με τη μεγαλύτερη και σταθερότερη χρηματοδότησή του. Τι θα πει αυτό;

1. Δικαιότερη εσωτερική αναδιανομή σημαίνει με τους ίδιους περίπου μισθούς στον εργάσιμο βίο, τα ίδια χρόνια ασφάλισης (ενσήμων), να μην υπάρχουν διαφορετικές ασφαλιστικές κρατήσεις ανά Ταμείο και εν τέλει να μην αποδίδονται σημαντικά διαφορετικές συντάξεις (κύριες και επικουρικές), όπως δυστυχώς συμβαίνει ώς σήμερα. Το ίδιο ανορθολογικό και άνισο σύστημα γίνεται και με τις ιατροφαρμακευτικές παροχές και των εργαζομένων και των συνταξιούχων ανάλογα με το Ταμείο (κύριο και επικουρικό). Αυτά πρέπει να τελειώσουν μια για πάντα, καθώς σε γενικές γραμμές δεν ήταν παρά τα αποτελέσματα των πελατειακών και συντεχνιακών παραδόσεων του διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος και όχι -όπως εξιδανικεύεται ιδιοτελώς από τα διάφορα «ρετιρέ»- ο καρπός των κατακτήσεων του κινήματος της εργατικής τάξης
2. Μεγαλύτερη και σταθερότερη χρηματοδότηση σημαίνει να αυξηθούν οι θέσεις επίσημης και δηλωμένης εργασίας, να εισπράττονται όλες οι εισφορές και των εργαζομένων και των εργοδοτών (που σήμερα κλέβονται) και το κράτος να στηρίζει με κοινωνικά κριτήρια τη βιωσιμότητα του συστήματος σε βάθος χρόνου, ώστε να έχει νόημα η σοσιαλιστική αρχή της αλληλεγγύης των γενιών και το περίφημο «στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του, από τον καθένα σύμφωνα με τις δυνατότητές του».

Συμπερασματικά: Αν συνεχίσουμε να ψάχνουμε με μεταφυσικό τρόπο λύση ώστε να μείνουν τα πράγματα ως έχουν, μοιρολογώντας για το πόσα και πώς μας έκλεψαν οι εργοδότες και οι κυβερνήσεις από το 1945 έως σήμερα, προφανώς στο τέλος θα γίνει αυτό που σχεδιάζεται από τους νεοφιλελεύθερους οικονομέτρες. Διότι τα κλεμμένα δεν θα επιστρέψουν ποτέ και δανεικά δεν υπάρχουν, μέχρι να ξεπληρωθούν κάπως τα προηγούμενα.

Εφικτή λύση

Εκτός αν πράγματι είναι εφικτή η μονομερής διαγραφή του επονείδιστου χρέους και από μεθαύριο βρούμε τα λεφτά για την επιστροφή στα κεκτημένα και την αειφόρο ενδογενή και αυτοδύναμη ανάπτυξη. Εν πάση περιπτώσει, η ανεργία, η εργασία, οι μισθοί, η εξασφάλιση της σταθερης και δίκαιης χρηματοδότησης του ΣΚΑ, το ύψος των συντάξεων και τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης είναι συγκοινωνούντα δοχεία.

Μόνο ολιστικά επομένως μπορεί μια κυβέρνηση να αντιμετωπίσει το ασφαλιστικό, καθώς όλοι στη χώρα γνωρίζουμε ότι σήμερα οι 2,7 εκατομμύρια συνταξιούχοι, που πληρώνονται κάθε μήνα από το Δημόσιο με 2,4 εκατομμύρια ευρώ, στηρίζουν με αυτά τα λεφτά (που όντως μοιράζονται άνισα και άδικα), αποκλειστικά αυτοί στις περισσότερες περιπτώσεις, άλλα περίπου 3 εκατομμύρια συγγενείς και φίλους τους.

Ενα παράδειγμα: Αν ένας εργάτης των 800 ευρώ βγει στη σύνταξη τώρα και αρχίζει να «κοστίζει» λ.χ. 800 ευρώ τον μήνα στο ΣΚΑ (δημόσιο Ταμείο), λογικά θα παραχωρήσει τη θέση εργασίας του σε έναν άνεργο νεότερο τον οποίο πιθανότατα έως τώρα συντηρούσε.

Αν τον καθυστερήσουν διά νόμου να βγει στη σύνταξη και δεν τον απολύσει ο εργοδότης του εντός του «Χ» χρονικού διαστήματος που απαιτείται από τον νόμο, τότε δεν θα αδειάσει μια θέση εργασίας, το κράτος θα γλιτώσει μεν από το κόστος της σύνταξής του, αλλά θα θυσιάσει τον νεότερο πολίτη. Και τότε θα έρθουν τα αύρια να διώξουν τα σήμερα...