Σε βάθος εξαετίας τα αναδρομικά

γράφει ο Μάριος Χριστοδούλου

Το βασικό σενάριο για τη συμμόρφωση με τις αποφάσεις του ΣτΕ για τις περικοπές στις συντάξεις ● Ο πρωθυπουργός θα ανακοινώσει εντός της εβδομάδας τις κυβερνητικές αποφάσεις ● Στα 2,6 δισ. περιορίζεται το κόστος μετά τους φόρους ● Σε 12 εξαμηνιαίες δόσεις η εξόφληση, αρχίζοντας από τον Ιανουάριο 2021 ● Αγνωστο τι θα γίνει με 600.000 συνταξιούχους του Δημοσίου, για τους οποίους αναμένεται απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Εννιά μέρες μετά τη δημοσιοποίηση της απόφασης του Συμβουλίου της Επικράτειας (ΣτΕ) για την καταβολή, σε όλους τους παλιούς συνταξιούχους, αναδρομικών που το ύψος τους φτάνει τα 3,9 δισ. ευρώ, οι τηλεδιασκέψεις της κυβέρνησης με τους δανειστές έχουν πάρει ήδη «φωτιά».

Ανώτερα δημοσιονομικά κλιμάκια από τα υπουργεία Οικονομικών και Εργασίας προσπαθούν σε συνεργασία με την τεχνική αντιπροσωπεία των θεσμών να εξουδετερώσουν τη βόμβα που έρχεται να δώσει τη χαριστική βολή στον κυβερνητικό προγραμματισμό, σε μια εξαιρετικά δυσμενή περίοδο για την ελληνική οικονομία, όπου η πανδημική κρίση έχει παραλύσει το σύνολο των επιχειρηματικών κλάδων.

Με τα κρατικά ταμεία να στεγνώνουν από φορολογικά έσοδα, τις δαπάνες για τα μέτρα στήριξης εργαζομένων και επιχειρήσεων να πολλαπλασιάζονται ραγδαία και τον προϋπολογισμό να οδεύει ολοταχώς σε ένα νέο έλλειμμα ρεκόρ, στο Γενικό Λογιστήριο έχουν ξεκινήσει τις ασκήσεις για τον τρόπο επιστροφής των αναδρομικών ποσών σε 2,4 εκατομμύρια συνταξιούχους.

Χωρίς το «μαξιλάρι»

Παρά το «μαξιλάρι διαθεσίμων» των 34 δισ. ευρώ, που είναι η μόνη δεξαμενή (σε αυτή τη φάση) από την οποία μπορεί να καλυφθεί ο έκτακτος αυτός λογαριασμός, στο οικονομικό επιτελείο προσπαθούν να κάνουν οικονομία δυνάμεων προκειμένου να μη βρεθούν με την πλάτη στον τοίχο σε ενδεχόμενο έξαρσης της πανδημίας και έντασης των κλυδωνισμών στην οικονομία.

Υπό το πρίσμα αυτό, θα περιμένουν και την αντίστοιχη απόφαση από το Ελεγκτικό Συνέδριο για τα ποσά των αναδρομικών 600.000 συνταξιούχων του Δημοσίου, και μετά να κάνουν τελικό «ταμείο» σχετικά με το κόστος.

Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, πριν από τον Αύγουστο δεν πρόκειται να υπάρξουν οριστικές αποφάσεις, ενώ σε μια κίνηση να κεφαλαιοποιηθούν πολιτικά οι αποφάσεις των Ανωτάτων Δικαστηρίων και η κυβερνητική ανταπόκριση σε αυτές οι πρώτες σχετικές ανακοινώσεις θα γίνουν νωρίτερα από τον ίδιο τον πρωθυπουργό.

Σ’ αυτό το σενάριο παραπέμπουν οι σχετικές δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου. Ο Στέλιος Πέτσας, μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό ΣΚΑΪ, αποσαφήνισε ότι η ανακοίνωση των κυβερνητικών αποφάσεων είναι θέμα λίγων ημερών και θα γίνει από τον πρωθυπουργό. Κάλεσε μάλιστα τους συνταξιούχους να μην προσφεύγουν στα δικαστήρια. «Εχουμε αποδείξει ότι σεβόμαστε τις αποφάσεις των ανωτάτων δικαστηρίων...

Υπάρχουν πτυχές της απόφασης που πρέπει να μελετηθούν, ώστε να υπολογιστεί η δημοσιονομική επίπτωση στον προϋπολογισμό. Μελετάμε το συνολικό κόστος που θα επιφέρει στο Δημόσιο Ταμείο, συνυπολογίζουμε τις οικονομικές εξελίξεις και την επόμενη εβδομάδα ο πρωθυπουργός θ’ ανακοινώσει τον τρόπο και τον χρόνο, με τον οποίο θα προχωρήσουμε στην καταβολή των αναδρομικών. Επομένως, είναι μια απόφαση του πρωθυπουργού. Θα υπάρξει οριζόντια λύση και δεν χρειάζεται κανείς να προσφεύγει στη Δικαιοσύνη», κατέληξε ο κ. Πέτσας.

Σενάρια

Με βάση τα παραπάνω, το βασικό σενάριο για την επιστροφή των μειώσεων που έγιναν στις συντάξεις για το χρονικό διάστημα των έντεκα μηνών, δηλαδή από τον Ιούνιο του 2015 μέχρι τον Μάιο του 2016, που εξετάζει το οικονομικό επιτελείο προβλέπει τα εξής:

1. Εξόφληση σε βάθος εξαετίας, σε 12 όμως δόσεις (καταβολές χρημάτων ανά εξάμηνο, δυο φορές τον χρόνο).

2. Το μικτό κόστος προσδιορίζεται σε περίπου 3,9 δισ. για 2,4 εκατομμύρια δικαιούχους (μαζί με τους συνταξιούχους του Δημοσίου).

3. Το 30% των αναδρομικών αυτών επιστρέφει απευθείας στο κράτος ως φόροι και εισφορές. Το καθαρό κόστος μετά την αποφορολόγηση περιορίζεται σε περίπου από 2,6 - 2,7 δισ. ευρώ.

4. Εφόσον οι συνθήκες στην οικονομία το επιτρέψουν η πρώτη δόση των αναδρομικών θα καταβληθεί τον Ιανουάριο του 2021. Διαφορετικά και προκειμένου να μην τεθεί σε κίνδυνο η σταθερότητα του συστήματος το πρόγραμμα αποπληρωμής θα ξεκινήσει από το δεύτερο εξάμηνο του 2021.

Ανεξαρτήτως των εξελίξεων που θα υπάρξουν σε πολιτικό επίπεδο, αλλά και λόγω της ρευστής κατάστασης στην οικονομία, στο υπουργείο Οικονομικών θέλουν να αποφύγουν μια μετωπική σύγκρουση με τους δανειστές και θεωρούν ότι πρέπει να κινηθούν εντός του πλαισίου που επιβάλλει μια πιο αυστηρή δημοσιονομική πολιτική. Αλλωστε, τις εξελίξεις γύρω απ’ αυτό το ζήτημα παρακολουθούν εδώ και αρκετό χρονικό διάστημα οι Βρυξέλλες και σε όλες τις εκθέσεις που έχουν δημοσιοποιήσει μέχρι τώρα δεν έχουν κρύψει τις ανησυχίες τους για τις επιπτώσεις που θα έχει στον κρατικό προϋπολογισμό η συμμόρφωση στις αποφάσεις του ΣτΕ.

Ισορροπίες

Δύο ακόμη λόγοι για τους οποίους η κυβέρνηση θέλει να κρατήσει ισορροπίες είναι:

1. Για να αποφύγει τυχόν αξιώσεις από τους δανειστές για «ισοδύναμα» μέτρα περιοριστικής πολιτικής.

2. Για να εξυπηρετηθεί ο υφιστάμενος σχεδιασμός για μελλοντική κάλυψη του λογαριασμού των αναδρομικών από τα 32 δισ. ευρώ των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και όχι από το «μαξιλάρι» των εσόδων. Φυσικά, οι πολιτικοί -ουσιαστικά μνημονιακοί- όροι που θέλει να επιβάλει στους πόρους του πολυαναμενόμενου Ταμείου το «μέτωπο της λιτότητας» υπό την Ολλανδία, όπως φάνηκε στη μαραθώνια σύνοδο των Βρυξελλών, περιπλέκει τα πράγματα και δυσκολεύει τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς.