Αυτοεκπληρούμενη προφητεία

 

γράφει ο Γιώργος Καπόπουλος

 

 

Τόσο οι ΗΠΑ και συνολικά η Δύση όσο και η Ρωσία αποδεικνύεται με δραματικό τρόπο στην Ουκρανία ότι κινήθηκαν στη λογική της αυτοεκπληρούμενης προφητείας.

 

Η αυτοεκπληρούμενη προφητεία αφορά την προσπάθεια καθυστέρησης και πολύ περισσότερο ακύρωσης μιας δυσμενούς εξέλιξης και η οποία στο τέλος επισπεύδει την εξέλιξη που στόχευε να αποτρέψει.

 

Η Ρωσία εδώ και σχεδόν τριάντα χρόνια καταγγέλλει τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς ως κίνηση περικύκλωσης.

Αρχίζει έναν πόλεμο και μέσα σε λίγες μέρες βρίσκεται στη χειρότερη διεθνή απομόνωση της ιστορίας της μετά τον Κριμαϊκό Πόλεμο το 1853-56, ενώ την ίδια στιγμή Φινλανδία και Σουηδία περιμένουν στον προθάλαμο για να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ.

 

Οι ΗΠΑ από τη μεριά τους προσπάθησαν στο όνομα της αποτροπής της ρωσικής απειλής να εντάξουν στο ΝΑΤΟ την Ουκρανία και τη Φινλανδία και επιτάχυναν εκ των πραγμάτων την παλινδρόμηση της Ρωσίας σε έναν σκληρό ρεβανσιστικό και αναθεωρητικό εθνικισμό.

 

Το πρόβλημα της διαφορετικής ανάγνωσης της γεωστρατηγικής συγκυρίας από τη Ρωσία και τη Δύση είναι παλιό καθώς έχει ρίζες στον 18ο αιώνα.

 

Τότε ο Πέτρος ο Μέγας εξασφάλισε την πρόσβαση στη Βαλτική και η Μεγάλη Αικατερίνη στον Εύξεινο Πόντο.

 

Τότε η Ρωσία μιλούσε για αποτροπή περικύκλωσής της, ενώ οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές δυνάμεις κατήγγειλαν έναν απροσχημάτιστο αποσταθεροποιητικό εθνικισμό.

 

Ετσι, με τις αυτοεκπληρούμενες προφητείες της Ρωσίας και της Δύσης φτάσαμε σε ένα σκηνικό που θυμίζει όχι τις παραμονές αλλά τις πρώτες μέρες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου τον Σεπτέμβριο του 1939, όταν κάποιοι στις ευρωπαϊκές ηγεσίες πίστευαν ότι ο πόλεμος δεν θα βγει έξω από τα σύνορα της Πολωνίας.

 

Εκτός από την αυτοεκπληρούμενη προφητεία που χαρακτηρίζει τις επιλογές και των δύο αντιπάλων, Ουάσινγκτον και Μόσχα φαίνεται ότι δεν είχαν κατανοήσει το ποιες είναι οι κόκκινες γραμμές της άλλης πλευράς, μια παρανόηση που θυμίζει τις παραμονές του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν όλοι νόμιζαν ότι η αντίπαλη πλευρά μπλοφάρει.

 

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι το τρίτο σοκ μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και την πανδημία που ενέσκηψε στις αρχές του 2020, μια αλληλουχία γεγονότων που προδίδει συνολικά άγνοια κινδύνου από τις μεγάλες δυνάμεις που καθορίζουν τις τύχες του πλανήτη.

 

Αντί δηλαδή η κρίση του 2008 και η πανδημία να πριμοδοτήσουν μια παγκόσμια συνεργασία, επιτάχυναν μια δυναμική επικίνδυνης φυγής προς τα εμπρός.