Μαντλίν Ολμπράιτ: "Ο νεκρός δεδικαίωται", αλλά οι ζωντανοί σκέφτονται

 

 γράφει ο Δημήτρης Χριστόπουλος *

 

Η Μαντλίν Ολμπράιτ (1937-2022) που εγκατέλειψε τα εγκόσμια πριν λίγες μέρες, υπήρξε η πρώτη γυναίκα Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ. Πρόσφυγας η ίδια από την Τσεχοσλοβακία στη δεκαετία του 1940, πολιτογραφήθηκε Αμερικανή το 1957.

 

Πολιτική προσωπικότητα σοβαρή, συγκροτημένη και ουχί αδιάφορη. Υπήρξε υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της συμμετοχής των γυναικών στην πολιτική ζωή και η ίδια θεωρήθηκε ως πρότυπο πολυβραβευμένης γυναίκας-ηγέτη.

 

 

Στην Ελλάδα, η αποθανούσα, λόγω του ότι ήταν Υπουργός Εξωτερικών όταν το ΝΑΤΟ επιχείρησε στρατιωτικά εναντίον της Γιουγκοσλαβίας, δεν χαίρει ιδιαίτερης δημοφιλίας. Γενικά ωστόσο, στον δυτικό κόσμο, η Ολμπράιτ θεωρείται μια σημαντική γυναίκα και μάλιστα, ως Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, έχει σίγουρα καλύτερο πρόσημο από τον Κίσινγκερ ή τον Πομπέο ή και τη Χίλαρι Κλίντον, πχ.

 

To 1996, λίγο πριν γίνει υπουργός Εξωτερικών, ως πρέσβειρα των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, η Μαντλίν Ολμπράιτ, έδωσε την εξής απάντηση σε μια συνέντευξη σχετικά με τις απώλειες ζωών παιδιών μετά τον πρώτο πόλεμο των ΗΠΑ στο Ιράκ το 1991.

 

Ρωτά η δημοσιογράφος:

 

–«Ακούσαμε ότι μισό εκατομμύριο παιδιά Ιρακινών πέθαναν, είναι δηλαδή περισσότερα από τα παιδιά που πέθαναν στη Χιροσίμα. Αξίζει αυτό το τίμημα;».

 

Η Ολμπράιτ απαντά:

 

–«Νομίζω ότι είναι μια πολύ σκληρή επιλογή, αλλά ναι, το τίμημα, θεωρούμε ότι αξίζει». («I think that is a very hard choice, but the price, we think, the price is worth it») Ακούστε το απόσπασμα εδώ:

 

Η δήλωση αυτή είναι ηθικά ανυπόφορη. Και δείχνει σε ποιον βαθμό μπορεί να φτάσει η εξαχρείωση των ανθρώπων που καθιστούν άλλους ανθρώπους μέσα για την υλοποίηση των πολιτικών τους δια του πολέμου. Ελπίζω να μπορούμε να συμφωνήσουμε όλοι σε αυτό. Ακόμηκαι οι θαυμαστές της Ολμπράιτ.

 

Σε τελευταία ανάλυση, σίγουρα πάντως τη δήλωση αυτήν, ακολουθεί, κατά γράμμα, ο πρόεδρος Πούτιν επιχειρώντας κατά της Ουκρανίας σήμερα και πολιορκώντας πόλεις της. Μη ρωτήσετε, τι θέλω και τα σκαλίζω τώρα. Καταλαβαίνετε, φαντάζομαι, γιατί... «Ο νεκρός δεδικαίωται» μεν,* αλλά κι εμείς οι ζωντανοί δικαιούμαστε να συνεχίζουμε να σκεφτόμαστε. Και, σε τελευταία ανάλυση, όταν αποδοκιμάζουμε τον έναν, πρέπει να έχουμε το σθένος να αποδοκιμάσουμε και τον άλλον.

 

Προσοχή όμως: αποδοκιμάζουμε και τους δύο δεν σημαίνει συμψηφίζουμε τα εγκλήματά τους: Το κάνανε οι Αμερικάνοι, γιατί όχι οι Ρώσοι; – ούτε το αντίστροφο βέβαια. Διότι τότε, τα σχετικοποιούμε και οδηγούμαστε γοργά στη συγχώρεση.

 

Οι επιθετικοί πόλεμοι έχουν πάντα και βαθύτερες ιστορικές αιτίες, που πάντα πρέπει να σκεφτόμαστε και να αντιλαμβανόμαστε, ως οδηγό ειρήνης για το μέλλον. Καμία τέτοια αιτία όμως δεν τους συγχωράει.

 

* Σημ.: «Ο νεκρός δεδικαίωται»: Χρησιμοποιώ τη φράση με την κοινολεκτούμενη έννοιά της. Η αρχική φράση (από την Προς Ρωμαίους επιστολή του Αποστόλου Παύλου [Ρωμ. 6,7]: «Ο γαρ νεκρός δεδικαίωται από της αμαρτίας») δεν σημαίνει ότι ο νεκρός δικαιώνεται, αλλά ότι, καθώς πλέον δεν είναι ζωή δεν μπορεί να αμαρτήσει, και έτσι είναι απαλλαγμένος από την αμαρτία.

 

* Ο Δημήτρης Χριστόπουλος είναι κοσμήτορας της σχολής Πολιτικών Επιστημών και καθηγητής Πολιτειολογίας στο Πάντειο πανεπιστήμιο.