Πιέζει ο χρόνος για τη συμφωνία των Πρεσπών

Του Δημήτρη Μηλάκα

Η κυβέρνηση βιάζεται να νομιμοποιήσει την απόφασή της για τη συμφωνία των Πρεσπών με κύρωση από τη Βουλή

Αντιμέτωπες με τα (πολιτικά) προβλήματα που δημιούργησε η μεγάλη αποχή στο δημοψήφισμα της περασμένης Κυριακής στην ΠΓΔΜ βρίσκονται οι κυβερνήσεις των Τσίπρα και Ζάεφ. Κοινό πρόβλημα και για τους δύο πρωθυπουργούς είναι η πιθανότητα να μην καταφέρουν να ανταποκριθούν στη δέσμευση που είχαν αναλάβει έναντι των ΗΠΑ για μια ταχεία και ομαλή τακτοποίηση των σχέσεων μεταξύ των χωρών, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία της ΝΑΤΟϊκής συμμαχίας στα Δυτικά Βαλκάνια.

Η απροθυμία που επέδειξε η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών της ΠΓΔΜ να νομιμοποιήσουν με τη συμμετοχή τους το δημοψήφισμα για την αλλαγή της συνταγματικής ονομασίας της χώρας τους δεν φαίνεται να πτοεί ούτε τον Ζάεφ ούτε τον Τσίπρα, οι οποίοι εμφανίζονται αποφασισμένοι να προχωρήσουν την τήρηση της διαδικασίας που έχει συμφωνηθεί για την επικύρωση της συμφωνίας των Πρεσπών…

Οι δύο πρωθυπουργοί ενδεχομένως έχουν ακούσει προσεκτικά την απειλή που δημόσια έχει διατυπώσει ο γ.γ. του ΝΑΤΟ, υπογραμμίζοντας ότι η συμφωνία που έχουν υπογράψει οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών (Κοτζιάς - Δημητρώφ) παράγει αποτελέσματα και πως όποια πλευρά υπαναχωρήσει από τα συμφωνηθέντα θα υποστεί κυρώσεις. Πρόκειται προφανώς για μια απειλή που όταν διατυπώνεται από τα χείλη του γ.γ. του ΝΑΤΟ δεν μπορεί να μη ληφθεί σοβαρά υπόψη, κατ’ αρχάς από τον πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ, ο οποίος δεν έχει κανένα περιθώριο υπαναχώρησης και είναι υποχρεωμένος να «πέσει» πολιτικά μαχόμενος για την υλοποίηση των όσων έχει υποσχεθεί.

Η βιαστική Αθήνα

Από την ελληνική πλευρά ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς γνωρίζουν πολύ καλά ότι η συμφωνία των Πρεσπών παράγει – πριν ακόμη κυρωθεί από την ελληνική Βουλή – έννομα αποτελέσματα.

Ήδη, με την υπογραφή της συμφωνίας η ελληνική κυβέρνηση ήρε τις επιφυλάξεις της για την εκκίνηση των διαδικασιών ένταξης της ΠΓΔΜ τόσο στην Ε.Ε. όσο και στο ΝΑΤΟ. Η ελληνική κυβέρνηση γνωρίζει επίσης ότι αν στο πλαίσιο της Ε.Ε. υπάρχουν περιθώρια μπλοκαρίσματος των συνομιλιών ένταξης, αν η πλευρά της ΠΓΔΜ δεν τηρήσει τα συμφωνηθέντα, στο περιβάλλον του ΝΑΤΟ αυτό είναι αδύνατο.

Ήδη, στο πλαίσιο της Συμμαχίας έχουν ξεκινήσει οι διαδικασίες υποδοχής και προσαρμογής του νέου μέλους στις ΝΑΤΟϊκές δομές. Οι διαδικασίες εξελίσσονται έχοντας προεξοφλήσει ότι τελικά θα επισφραγιστεί με τις κυρώσεις από τα Κοινοβούλια των δύο χωρών – αλλά και από τον ΟΗΕ, υπό την αιγίδα του οποίου έγινε η διαχείριση του προβλήματος μεταξύ Αθηνών - Σκοπίων όλα αυτά τα χρόνια – η συμφωνία των Πρεσπών. Μετά τις κυρώσεις το νέο κράτος με την ονομασία Βόρεια Μακεδονία θα γίνει πλήρες μέλος του ΝΑΤΟ.

Μέχρι να γίνει αυτό, ωστόσο, οι διαδικασίες εντός της Συμμαχίας εξελίσσονται και περιλαμβάνουν σοβαρές αποφάσεις, οι οποίες δημιουργούν ανεπίστρεπτα τετελεσμένα αποτελέσματα που δένουν το κράτος είτε με τη συνταγματική του ονομασία (Δημοκρατία της Μακεδονίας) που δεν αναγνωρίζει η Ελλάδα αλλά αναγνωρίζουν σχεδόν όλα τα υπόλοιπα μέλη είτε με την προσωρινή του (ΠΓΔΜ) στο ΝΑΤΟ.

Επείγει η κύρωση

Με άλλα λόγια, οι Τσίπρας και Κοτζιάς γνωρίζουν ότι έχουν προσφέρει προκαταβολικά το ελεύθερο δρομολόγιο της ΠΓΔΜ προς την ένταξή της στο ΝΑΤΟ. Γνωρίζουν επίσης ότι αυτό το δρομολόγιο έχει ξεκινήσει, δίχως να έχει διασφαλιστεί ότι θα υλοποιηθούν οι δεσμεύσεις της άλλης πλευράς, οι οποίες πριν από την επικύρωση της συμφωνίας βρίσκονται στον αέρα.

Προκειμένου να καλυφθούν πολιτικά (αλλά και από την ετυμηγορία της Ιστορίας) οι Τσίπρας και Κοτζιάς βιάζονται να πετύχουν την κύρωση της συμφωνίας των Πρεσπών από το ελληνικό Κοινοβούλιο προκειμένου να νομιμοποιηθεί μια απόφασή τους με την οποία δεν συμφωνεί μεγάλο τμήμα του ελληνικού λαού και η οποία, όπως είπαμε, ήδη παράγει αποτελέσματα και οδηγεί την ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ, έστω και χωρίς αυτό το κράτος να έχει ικανοποιήσει τις βασικές του δεσμεύσεις.

Εκτός από τις κυβερνήσεις των δύο χωρών, βιαστικό για την ολοκλήρωση της διαδικασίας είναι και το ΝΑΤΟ, για χάρη του οποίου μπήκαν σε τόσα πολιτικά βάσανα οι δύο πλευρές. Όπως είπαμε, ο γ.γ. του ΝΑΤΟ – πριν από το δημοψήφισμα στην ΠΓΔΜ – είχε προειδοποιήσει με κυρώσεις όποια πλευρά υπαναχωρήσει από τα συμφωνηθέντα. Μετά το δημοψήφισμα ο γ.γ. του ΝΑΤΟ ήταν ο πρώτος δυτικός παράγοντας ο οποίος ανέλαβε να στείλει αυστηρό μήνυμα λέγοντας ότι η ολοκλήρωση της συμφωνίας (των Πρεσπών) είναι μονόδρομος και δεν υπάρχει «παράθυρο», «δεν υπάρχει άλλος δρόμος για την πλήρη ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ».

Οι εν λόγω εκφοβιστικές τοποθετήσεις του γ.γ. του ΝΑΤΟ, εκτός από την κλιμάκωση της πίεσης στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό της ΠΓΔΜ, περιγράφουν και την ανυπομονησία της Συμμαχίας να κλείσει οριστικά και τελεσίδικα αυτό το θέμα ξεκινώντας την ενσωμάτωση των Δυτικών Βαλκανίων στους κόλπους της, περιορίζοντας απόλυτα το περιθώριο κινήσεων της Ρωσίας, η οποία ήδη απειλεί ότι στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ με το βέτο που διαθέτει θα τινάξει τους αμερικανικούς σχεδιασμούς στον αέρα…