Στατιστικές και Τεστ, Προπαγάνδα και ψέματα

Του Νίκου Κοτζιά *

Ο αρμόδιος υφυπουργός της κυβέρνησης της ΝΔ δήλωσε το Σάββατο ότι η Ελλάδα έχει ως προς τον Covid-19 την καλύτερη κατάσταση στον κόσμο! Με βάση αυτή την «εικόνα», συμπεραίνει ο εκπρόσωπος του υπουργείου Υγείας, η ελληνική κυβέρνηση πράττει καλά και εκείνος ως καθηγητής ιατρικής δικαιώνεται έναντι όλων των συναδέλφων του διεθνώς. Αν είναι αλήθεια θα ήταν εκπληκτικό. Αλλά όπως θα αποδείξω πρόκειται για στρεβλή παρουσίαση της πραγματικής κατάστασης στον σημερινό κόσμο. Κατά συνέπεια η άρνησή της κυβέρνησης στα πολλά τεστ και στις μάσκες δεν είναι αποτέλεσμα της «ελληνικής επιτυχίας», αλλά των ελλείψεων σε υλικά που υπάρχει στη χώρα, Για αυτές, έχει άμεση ευθύνη η κυβέρνηση και όλοι εκείνοι που θέλουν να απαγορεύσουν στη χώρα την κριτική της αλήθειας, αλλά και όσοι φοβούνται στην αντιπολίτευση να απαντήσουν στα «κυρίαρχα στοιχεία και στατιστικές». Ας πάρουμε, λοιπόν, τα διεθνή στοιχεία του Σαββάτου 4.4.2020:

Πρώτον, η Ελλάδα είναι προς το παρόν πολύ καλύτερα από σειρά ευρωπαϊκών κρατών, όπως την Ιταλία, την Γαλλία, την Ισπανία, αλλά και σε σχέση με κράτη εκτός Ευρώπης, όπως τις ΗΠΑ και την Αυστραλία. Τι το κοινό έχουν όλες αυτές οι χώρες; Εφάρμοσαν σκληρά νεοφιλελεύθερα προγράμματα και πολιτικές στην Υγεία και τον Δημόσιο τομέα.

Δεύτερον, υπάρχουν κράτη που έχουν καλύτερα αποτελέσματα από την Ελλάδα; Ασφαλώς. Προς το παρόν τα περισσότερα κράτη της Λατινικής Αμερικής, με πιο σκληρή εξαίρεση την στρατοκρατούμενη Βραζιλία. Το ίδιο και ως προς περισσότερες χώρες της Αφρικής. Σημειώνω ότι η χειρότερη κατάσταση καταγράφεται στην σχετικά πιο πλούσια Δημοκρατία της Νότιας Αφρικής. Δεν πιθανολογώ ότι έχουν καλύτερο σύστημα πρόληψης και περίθαλψης από τα δυτικοευρωπαϊκά κράτη, αλλά ότι χρονικά βρίσκονται, «ακόμα», «πίσω». Αλλά έστω και έτσι διαψεύδονται οι κυβερνητικοί κομπασμοί.

Τρίτο, όποιος δεν παρακολουθεί τις διεθνείς στατιστικές θα μείνει κατάπληκτος με την σχετικά καλή εικόνα της γειτονιάς μας όπου η Ελλάδα δεν είναι και στα καλύτερα. Το Σάββατο η Ελλάδα είχε 68 νεκρούς σε 10,45 εκατομμύρια πληθυσμό. Δηλαδή έναν νεκρό ανά 154 χιλιάδες κατοίκους. Η Αλβανία με πληθυσμό 2,89 εκατομμύρια είχε 18 νεκρούς, δηλαδή έναν ανά 160 χιλιάδες. Η Βουλγαρία με 6,97 εκατομμύρια 17 νεκρούς, δηλαδή έναν νεκρό κάθε 410 χιλιάδες κατοίκους. Η Σερβία με 8,75 εκατομμύρια πληθυσμό, είχε 44 νεκρούς, έναν ανά 198.000 πληθυσμού. Ξαναλέω, Ελλάδα 68 =1/154, Αλβανία 18=1/160, Σερβία 44=1/198 και Βουλγαρία 17=1/410. Το χειρότερο αποτέλεσμα, λοιπόν, σε απόλυτο αριθμό νεκρών, αλλά και σε αναλογία το έχει η Ελλάδα. Η κυβερνητική προπαγάνδα είναι ψεύτικη.

Ασφαλώς το ερώτημα που προκύπτει είναι πώς όλη η περιοχή της ΝΑ Ευρώπης τα πάει καλύτερα (ακόμα;) από την Δυτική Ευρώπη των πλουσίων. Έχω υπόψη μου πολλές αιτίες, αλλά δεν είναι εδώ ο χώρος ανάλυσής τους. Εκείνο που θέλω να επισημάνω είναι ότι δεν υπάρχει μια ελληνική ιδιαιτερότητα όσον αφορά την άμεση περιοχή της χώρας μας. Η ιδιαιτερότητα είναι όλης της περιοχής σε σχέση με τις ισχυρές ευρωπαϊκές χώρες. Και εντός αυτής της ιδιαιτερότητας η θέση της Ελλάδας είναι η χειρότερη. Αδύνατον, λοιπόν, να είναι «η καλύτερη στον κόσμο». Η φτηνή προπαγάνδα και το ψέμα έχουν κοντά ποδάρια.

Πάμε, τέταρτον, σε μια άλλη ομάδα. Σε αυτήν βάζω τις τρεις χώρες που δέχτηκαν πρώτες την επίθεση του Ιού. Την Κίνα, το Βιετνάμ και την Νότια Κορέα. Ανάλογα αποτελέσματα, βέβαια έχουν και άλλες περιοχές και κράτη, όπως το Χόνγκ-Κονγκ (Κίνα), η Ταιβάν (Κίνα), η Σιγκαπούρη κοκ. Το χαρακτηριστικό αυτών των κρατών και περιοχών είναι ότι απέκρουσαν, τουλάχιστον προς το παρόν την επίθεση του Covid-19, άρα έχουν ένα είδος τελικού αποτελέσματος. Τα στοιχεία μου είναι πριν 4 μέρες.

Έχουμε και λέμε, λοιπόν, η Νότιος Κορέα με 51,26 εκατομμύρια πληθυσμό είχε 169 νεκρούς. Δηλαδή έναν νεκρό (στο σχετικό τέλος και όχι στην αρχή της κρίσης) ανά 303 χιλιάδες κατοίκους. Η ΛΔ της Κίνας έχει 1.438,5 εκατομμύρια πληθυσμό με 3.309 νεκρούς, δηλαδή έναν ανά 435 χιλιάδες. Το Βιετνάμ με 97,16 εκατομμύρια δεν είχε ούτε έναν νεκρό. Τώρα να λέει ο αρμόδιος υφυπουργός ότι η Ελλάδα είναι η καλύτερη στον κόσμο δείχνει άγνοια, επιπολαιότητα, ίσως και πρόθεση; Εσείς τι λέτε;

Ανάλογα αποτελέσματα θα εξάγει κανείς αν συγκρίνει τον αριθμό προσώπων που έχουν τον ιό με αυτούς που πεθαίνουν. Εδώ πολύ καλά αποτελέσματα έχει η Γερμανία, 0,72% ενώ ένα από τα χειρότερα έχει η Ελλάδα (πολλαπλάσιο).

Το ερώτημα είναι με τι τρόπο τα καταφέρανε εκείνοι που κλείνουν τον κύκλο να έχουν τόσο λιγότερες απώλειες από τους δυτικοευρωπαίους; Πολλοί είναι οι πιθανοί λόγοι, όπως ισχυρότερο σύστημα δημόσιας υγείας, πολιτισμικές παραδόσεις (όπως όχι χειραψίες στις κοινωνικές επαφές, αλλά μικρές υποκλίσεις), μεγαλύτερη εμπειρία από προηγούμενες επιδημίες. Χάρη σε αυτές τις εμπειρίες πήραν αταλάντευτα, με ταχύτητα, ορισμένα άμεσα μέτρα όπως ήταν τα πολλαπλά και συνεχόμενα τεστ που τα άρχισαν νωρίς και έγκαιρα. Η εκτεταμένη χρήση από μάσκες. Ο περιορισμός μετακινήσεων άμεσα και χωρίς αναβολές. Εδώ στην Ελλάδα θα είχαμε γλυτώσει από τους ιούς που μας ήρθαν μέσω των Αγίων Τόπων (όπου προηγούμενα είχαν πάει Νοτιοκορεάτες τουρίστες και είχαν ενημερωθεί έγκαιρα οι ελληνικές αρχές), από την Ιταλία και τους καθυστερημένους ελέγχους στα αεροδρόμια. Διότι οι πιο επικίνδυνοι φορείς του ιού είναι εκείνοι που δεν το γνωρίζουν και δεν τους επιτρέπεται να κάνουν τεστ.

Το δίδαγμα από τους αριθμούς που παρέθεσα είναι ότι οι συγκρίσεις έχουν νόημα όταν θέλεις να δείξεις τι διαφορετικό έκανες εσύ που είναι καλύτερο και τι μπορείς να μάθεις. Κατά συνέπεια οφείλεις να εξηγήσει κανείς, γιατί επιλέγει συγκεκριμένο δείγμα προς σύγκριση, όπως η συνεχής αναφορά στην Ισπανία. Το χειρότερο είναι ότι όταν πιστέψεις ότι τα έκανες καλύτερα από παντού, τότε παύεις να μαθαίνεις και να κάνεις τα απαραίτητα. Καταλήγεις στο ψέμα και στην υποκρισία.

*Μέλος αριστερής πατριωτικής κίνησης ΠΡΑΤΤΩ - Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων-Εξωτερικής Πολιτικής  Συγγραφέας