Και αν δεν βρεθεί φάρμακο ή εμβόλιο;

Είναι ένα ερώτημα τόσο κυνικό, που μπορεί να καταστεί απάνθρωπο. Έχει η ανθρωπότητα τη δυνατότητα να περάσει άλλη μία περίοδο όπως αυτή που ζούμε τώρα; Ας είμαστε ειλικρινείς. Αν ο ιός επιστρέψει το φθινόπωρο και δεν υπάρχουν τα όπλα για την αντιμετώπισή του, είναι μάλλον αδύνατο η Γη να σταματήσει και πάλι την περιστροφή της

γράφει ο Κώστας Γιαννακίδης   

Ας πούμε ότι η επιδημία θα θερίσει τη σπορά της ως το τέλος του Μάη και μετά κατεβαίνει στο Nότιο Hμισφαίριο, ακολουθώντας τα βήματα του χειμώνα. Και εμείς εδώ παρακολουθούμε το δράμα να εκτυλίσσεται σε φαβέλες και τις ζωές να φεύγουν μαζί με τα λεπτά της ώρας. Αλλά θα είναι πολύ μακριά από μας, δεν θα υψώσουμε δα και καμιά λατινοαμερικάνικη σημαία στη Βουλή, όπως κάναμε με την ισπανική. 

Εμείς θα ζούμε το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μετρώντας καχεκτικές αφίξεις στα αεροδρόμια και άδειες ξαπλώστρες στις πλαζ. Και επειδή ο τουρισμός αντιπροσωπεύει περίπου το 25% του ΑΕΠ, θα βάλουμε τα χέρια στο ιδρωμένο μας κεφάλι, σκυμμένοι, με απελπισία, πάνω από χαρτιά με αριθμούς που θα δείχνουν το μέγεθος του προβλήματος ή, πιο σωστά, της καταστροφής. Διότι ακόμα και αν το Bόρειο Hμισφαίριο ξεπεράσει πλήρως την πανδημία, οι πελάτες μας δεν θα έχουν λεφτά ή διάθεση για να μπουν στα τσάρτερ της χαράς με προορισμό τα ελληνικά νησιά.   

Το 2020 δεν θα είναι, απλώς, μία δύσκολη χρονιά. Θα είναι η δεκαετία της κρίσης συμπυκνωμένη μέσα σε μερικούς μήνες. Μετρήστε τους φίλους σας που είναι οικονομικά εξαρτημένοι από τον τουρισμό και θα αντιληφθείτε με τι έχουμε να κάνουμε. Δεν είναι, βέβαια, μόνο αυτοί. Όταν τελειώσει η κρίση, τα πράγματα δεν θα συνεχίσουν από εκεί που σταμάτησαν. Θα περπατάμε ανάμεσα σε ερείπια. Όμως, εντάξει, αφού αντέξαμε τα δέκα χρόνια της κρίσης, θα υποστούμε και αυτήν την παγκόσμια κατάρα. 

Σε γενικές γραμμές, πάντως, ο πλανήτης σχεδιάζει με αισιοδοξία -δεν μπορεί να κάνει αλλιώς. Οι αγορές εκτιμούν ότι οι παρεμβατικές πρωτοβουλίες των κρατών θα λειτουργήσουν ως απινιδωτής για την παγκόσμια οικονομία και ο υποτονικός σφυγμός θα επανέλθει. Με μία προϋπόθεση: μέχρι το φθινόπωρο να υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες και, φυσικά, εμβόλιο, χωρίς να σημειωθεί μετάλλαξη του ιού και ανάπτυξη νέων στελεχών. Και εδώ, αναγκαστικά, αναδύεται το ερώτημα του αιώνα: τι θα συμβεί αν, το ερχόμενο φθινόπωρο, ο ιός επανέλθει, αλλά η ανθρωπότητα δεν διαθέτει μήτε εμβόλιο, μήτε αποτελεσματική θεραπεία; 

Είναι ένα ερώτημα τόσο κυνικό, που μπορεί να καταστεί απάνθρωπο. Έχει η ανθρωπότητα τη δυνατότητα να περάσει άλλη μία περίοδο όπως αυτή που ζούμε τώρα; Θεωρητικά την έχει. Θεωρητικά όλα γίνονται. Σίγουρα θα χρειαστεί μία καινούργια αρχιτεκτονική στην παγκόσμια οικονομία, στη λειτουργία, αλλά και στην υπόσταση των κρατών. 

Όμως ας είμαστε ειλικρινείς. Αν ο ιός επιστρέψει το φθινόπωρο και δεν υπάρχουν τα όπλα για την αντιμετώπισή του, είναι μάλλον αδύνατο η Γη να σταματήσει και πάλι την περιστροφή της. Και η ηθική επιλογή που έκαναν τώρα τα περισσότερα κράτη, όχι μόνο θα αμφισβητηθεί, αλλά θα αρχίσει να πλήττεται και να διαβρώνεται από δεύτερες σκέψεις. Τώρα μετράμε τους νεκρούς από τον ιό. Τότε μπορεί να μετράμε τους νεκρούς από την οικονομική κρίση. Θα βγει ζυγαριά και θα κάνουμε συγκρίσεις. Αν το φθινόπωρο δεν έχουμε λύση, τότε θα ακουστούν με μεγαλύτερη ένταση οι φωνές που υποστηρίζουν, με ωμότητα και κυνισμό, ότι αξίζει να θυσιάσουμε τους μεγαλύτερους (και τους πιο αδύναμους) για την ευημερία των επόμενων γενεών. 

Σήμερα η πολιτική που εφαρμόζεται στα περισσότερα κράτη του κόσμου μας δείχνει ότι η αξία της ανθρώπινης ζωής είναι ανεκτίμητη -αυτό δεν ίσχυε σε τέτοιο βαθμό στο παρελθόν. Αύριο, όμως, μπορεί να ακούσουμε ότι είναι αναγκαία η μετατόπιση του βάρους. Ασφαλώς, θα πουν, η ανθρώπινη ζωή είναι πολύτιμη, αλλά είναι φρόνιμο να κοιτάξουμε τις ζωές αυτών που έρχονται, όχι εκείνων που φεύγουν. Είναι ένας εφιάλτης με υπαρξιακό βάρος για την ανθρωπότητα. Και μπορεί να βρίσκεται μερικούς μήνες πιο κάτω.