Το διπλό στοίχημα Τσίπρα και Μητσοτάκη…

Ο Πρωθυπουργός θέλει να αποφύγει την πρόωρη (Μάιος) απώλεια της εξουσίας, υπολογίζοντας ότι στις ευρωεκλογές η ΝΔ θα περάσει «κάτω από τον πήχη». Ο Μητσοτάκης θέλει «συντριπτική ήττα» του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και δικό του «ποσοστό αυτοδυναμίας»

Του Γιώργου Καρελιά   

Πότε γίνονται πρόωρες (απλώς πρόωρες ή και υπερ-πρόωρες) εκλογές; Όταν θέλει αυτός που τις προκηρύσσει, δηλαδή ο εκάστοτε Πρωθυπουργός. Τι σημαίνει «θέλει»; Η κατά 99% πιο σωστή ερμηνεία είναι ότι πιστεύει ότι θα τις κερδίσει. Αλλιώς γιατί να βιαστεί; Εξαντλεί την τετραετία. Υπάρχει και η περίπτωση του 1%, που ένας πρωθυπουργός κάνει πρόωρες υπερ-εκλογές εντελώς συνειδητά, δηλαδή γνωρίζοντας ότι θα ηττηθεί. 

Τα παραδείγματα από τις εκλογές της Μεταπολίτευσης επιβεβαιώνουν απολύτως τα προεκτεθέντα. Το 1977 έγιναν υπερ-πρόωρες εκλογές και τις κέρδισε ο Καραμανλής (ο παλιός), που τις προκάλεσε. Το 1985 έγιναν απλώς πρόωρες και τις κέρδισε ο Ανδρέας Παπανδρέου (αντίθετα, το 1989 εξάντλησε την τετραετία και τις έχασε). Το 1996 έκανε υπερ-πρόωρες εκλογές ο Σημίτης και τις κέρδισε. Το ίδιο και το 2000 (απλώς πρόωρες).Το 2007 έκανε υπερ-πρόωρες ο Καραμανλής (ο νέοτερος) και, επίσης, τις κέρδισε. Ο ίδιος το 2009 έκανε τις πιο πρόωρες εκλογές της Μεταπολίτευσης (μέσα σε δύο χρόνια από τις προηγούμενες), βέβαιος ότι θα τις χάσει. Συνειδητά παρέδωσε την εξουσία, βλέποντας το βουνό της χρεοκοπίας που ερχόταν καταπάνω του. Ηταν οι τελευταίες εκλογές σε συνθήκες πολιτικής και οικονομικής ομαλότητας, μετά πλάκωσαν τα Μνημόνια, όλα ήρθαν τούμπα και η συζήτηση επ’ αυτού εξαντλείται. 

Τώρα φτάνουμε στο αρχικό ερώτημα. Γιατί να κάνει εκλογές τον Μάιο ο Αλέξης Τσίπρας, αν είναι βέβαιος ότι δεν τις κερδίζει; Η απάντηση «για να περιορίσει το εύρος της ήττας του» είναι πολύ αδύναμη. Η ήττα είναι ήττα. Την επομένη δεν θα είναι Πρωθυπουργός. Επομένως, έχει κάθε λόγο να εξαντλήσει την συνταγματική προθεσμία (Οκτώβριος 2019) και να αφήσει το εκλογικό σώμα να αποφασίσει μόνο για τους ευρωβουλευτές. Την επομένη ο ίδιος θα είναι στο Μέγαρο Μαξίμου. 

Ποια (θα) είναι η στόχευση αυτής της επιλογής, αν υιοθετηθούν, τελικά, τα υπέρ της; 

Πρώτον, η ήττα στις ευρωεκλογές δεν επιφέρει αυτομάτως και απώλεια της εξουσίας. 

Δεύτερον, υπολογίζει ότι η ήττα του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι διαχειρίσιμη, ώστε να την ανατρέψει στο πεντάμηνο που απομένει έως τις εθνικές εκλογές. Δηλαδή, εξ αντιδιαστολής, η νίκη της ΝΔ δεν θα είναι τέτοια που θα τη βάλει σε μη αναστρέψιμη πορεία προς την εκλογική νίκη τον Οκτώβριο. Αυτό το νόημα είχε η πρόσφατη αναφορά του κ. Τσίπρα στη Βουλή (εδώ). Ο υπολογισμός που κάνει είναι ότι στις ευρωεκλογές το ποσοστό της ΝΔ θα απέχει πολύ από αυτό της αυτοδυναμίας κι έτσι ο εμφανιζόμενος σήμερα «αέρας» της θα κοπάσει. 

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν έχει τέτοια διλήμματα. Εμφανίζεται βέβαιος όχι μόνο ότι θα νικήσει στις ευρωεκλογές, αλλά και ότι «θα σαρωθεί» ο ΣΥΡΙΖΑ (εδώ). Γι’ αυτό και έχει ήδη αναγάγει τις ευρωεκλογές σε «δημοψήφισμα» εναντίον του (εδώ). Πώς ερμηνεύεται αυτό; Πάντως, οτιδήποτε κάτω από το 35% δεν θα είναι εύκολο να εμφανισθεί ως συντριπτική νίκη της ΝΔ. Πόσω μάλλον που επιφανή στελέχη της έχουν προσδιορίσει ως εφικτό στόχο, σε εθνικές εκλογές, το 40% (εδώ). Αλλά αυτό πρέπει να «προετοιμασθεί» από το ποσοστό των ευρωεκλογών. Αν η απόσταση είναι μεγάλη, τα δεδομένα θα αλλάξουν. Στις προηγούμενες ευρωεκλογές του 2014 κανένα κόμμα δεν πλησίασε κάν το 30%. 

Μένει, λοιπόν, να φανεί πώς θα αποτυπωθεί στην κάλπη το διπλό στοίχημα Τσίπρα και Μητσοτάκη: 

– Ο Πρωθυπουργός θέλει να αποφύγει την πρόωρη ήττα και την απώλεια της εξουσίας και γι’ αυτό η μέχρι πρότινος υπερίσχυση του «σεναρίου του Μαΐου» έχει αλλάξει. Ταυτόχρονα, πρέπει να επιβεβαιωθούν και οι υπολογισμοί ότι και ο αντίπαλος θα περάσει «κάτω από τον πήχη» που έχει βάλει, ώστε μετά να έχει εκείνος πρόβλημα και γκρίνια στο εσωτερικό του. 

– Ο αρχηγός της ΝΔ θέλει να επιβεβαιώσει -στην κάλπη πια και όχι στις δημοσκοπήσεις- την κυριαρχία του κόμματός του. Δεν θα έχει καμιά σημασία αν η κάλπη θα είναι (μόνο) των ευρωεκλογών, διότι εκείνος τής έχει ήδη προσδώσει, με τις υπερ-αισιόδοξες προβλέψεις του, χαρακτήρα δημοψηφίσματος και συντριβής του αντιπάλου. 

Αυτοί είναι οι εκατέρωθεν υπολογισμοί. Για τους οποίους ισχύει αυτή εδώ η ρήση του Ναπολέοντα: «Το να ηττηθείς είναι συγχωρητέο. Το να αιφνιδιαστείς ποτέ».