«Αν κάνουμε την κυβέρνηση αυτοσκοπό χάνουμε τον στόχο»

Αποχώρησε χτες από τον ΣΥΡΙΖΑ η πλειοψηφία των στελεχών της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ, καθώς κοινή δήλωση υπέγραψαν 37 από τα 64 εναπομείναντα μέλη του Κεντρικού Συμβουλίου της οργάνωσης (επτά στελέχη που επρόσκειντο στην Αριστερή Πλατφόρμα της Νεολαίας είχαν ήδη αποχωρήσει), τα περισσότερα εκ των οποίων εντάσσονταν στην τάση της Ανασύνθεσης. Ανάμεσα στα στελέχη που αποχώρησαν περιλαμβάνεται και ο Ηλίας Παντελεάκος, μέχρι πρότινος γραμματέας της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος δέχτηκε να απαντήσει στα ερωτήματα της «Εφ.Συν.».

• Γιατί έφτασε η κυβέρνηση στην ψήφιση του μνημονίου; Ελλιπής προετοιμασία ή στρατηγικό πολιτικό αδιέξοδο;

Νομίζω ότι είναι και τα δύο. Αυτό το οποίο βιώνουμε σήμερα όλοι και όλες που ήμασταν ενταγμένοι/ες στο πολιτικό σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ είναι η χρεοκοπία του. Αυτό δεν σημαίνει ότι τίποτα θετικό δεν βγήκε από όλη αυτή τη διαδικασία.

Το γεγονός ότι μέσω του δημοψηφίσματος εκφράστηκε με τόσο εμφατικό τρόπο η εναντίωση της συντριπτικής πλειοψηφίας του ελληνικού λαού και ειδικά της νεολαίας απέναντι στη συμφωνία, αλλά και η αμφισβήτηση συνολικά του ευρωπαϊκού οικοδομήματος είναι η πολιτική βάση την οποία η σύγχρονη Αριστερά της επομένης μέρας πρέπει να δει με προσοχή.

Το γεγονός ότι αυτό το μήνυμα του δημοψηφίσματος δεν κατάφερε να μετουσιωθεί ή να αντιστοιχηθεί σε πολιτικό σχέδιο είναι αποτέλεσμα και ελλιπούς προετοιμασίας, αλλά και αδυναμίας υπέρβασης του στρατηγικού πολιτικού μας αδιεξόδου. Ελλιπής προετοιμασία που γεννήθηκε πάνω στην αυταπάτη ότι θα πετύχουμε μια έντιμη συμφωνία μέσω της ορθότητας των επιχειρημάτων μας και της λογικής ότι κανείς από τους συμβαλλόμενους δεν θα «θελήσει να πυροβολήσει τα πόδια του».

Υπήρχε, όμως, και δυσκολία να αντιληφθούμε πως η Ευρωπαϊκή Ενωση και η ευρωζώνη πλέον λειτουργούν ως θεσμοθετημένος νεοφιλελευθερισμός και πως το ντόμινο των πολιτικών εξελίξεων δεν ήταν εφικτό να εκφραστεί εντός των δομών τους. Ομως θα ήταν πολύ φτωχό από τη μεριά μας να περιορίσουμε την τελική κατάληξη του εγχειρήματος του ΣΥΡΙΖΑ ως αποτέλεσμα μόνο της διαπραγματευτικής τακτικής.

Οφείλουμε να δούμε τις χρονίζουσες προβληματικές πτυχές, όπως τον έντονο κυβερνητισμό, τη λογική της παροχολογίας στο πρόγραμμα σε βάρος ενός σχεδιασμού παραγωγικών και κοινωνικών μετασχηματισμών, την υποβάθμιση της συλλογικής λειτουργίας του κόμματος και την ανάδειξη μιας αρχηγοκεντρικής φυσιογνωμίας και αντιδημοκρατικής πολιτικής λειτουργίας.

• Ησασταν γραμματέας της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ. Υπήρξε κάποιο σημείο στο οποίο θεωρείτε ότι κάνατε λάθος;

Αν κάποιος που συμμετείχε στο εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ και σήμερα αποχωρεί δεν κάνει την αναγκαία αυτοκριτική και δεν δει τα λάθη και τις παραλείψεις, που όλοι κάναμε, τότε σίγουρα αποφεύγει να αναμετρηθεί με τα νέα ερωτήματα. Ακόμα και όταν κάναμε την υπέρβαση ιδεολογικά και πολιτικά στο ζήτημα του ευρώ και της Ε.Ε., δεν καταφέραμε με πιο συγκεκριμένο τρόπο να επεξεργαστούμε ένα τέτοιο σχέδιο ανιχνεύοντας κυρίως τον ειδικό ρόλο της νεολαίας. Δεν καταφέραμε με αποτελεσματικό τρόπο να απαντήσουμε στο ζήτημα της κρίσης της πολιτικής εκπροσώπησης των νέων ανθρώπων.

Δεν καταφέραμε να εμπλέξουμε ευρέα κομμάτια της νεολαίας στο πολιτικό μας σχέδιο. Και δεν καταφέραμε να επιβάλουμε την κριτική που κάναμε για την πολιτική γραμμή και την εσωτερική δημοκρατική λειτουργία του κόμματος και της Νεολαίας. Ολα αυτά είναι στοιχεία της δικιάς μας αυτοκριτικής. Αν δεν διεξαγάγουμε σε βάθος αυτή τη συζήτηση και με έναν εύκολο τρόπο αποφύγουμε αυτά τα ερωτήματα, σε καμία περίπτωση δεν θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στις νέες ιστορικές συνθήκες.

• Τι έχετε να πείτε σε όσους έμειναν πίσω στον ΣΥΡΙΖΑ;

Με κάποιους από αυτούς και αυτές τους συντρόφους/ισσες, που δώσαμε από κοινού τους αγώνες του προηγούμενου διαστήματος, θέλουμε να συνεχίσουμε να επικοινωνούμε και να κρατήσουμε γέφυρες μεταξύ μας, ακριβώς επειδή δεν θεωρούμε ότι μεταλλάχθηκαν από τη μία μέρα στην άλλη.

Είναι σαφές ότι στην επόμενη μέρα δεν θα βρεθούμε στοιχισμένοι πίσω από μία κοινή πολιτική γραμμή, αλλά θεωρούμε ότι υπάρχει ένα πραγματικό κινηματικό δυναμικό, που θα διαπιστώσει αργά ή γρήγορα την πολιτική ασφυξία εντός του νέου μνημονιακού ΣΥΡΙΖΑ. Και ελπίζουμε ότι τότε και πάλι θα συναντηθούμε στους αγώνες σε μια νέα στρατηγική.

• Από εδώ και πέρα τι; Θα ενταχθείτε στη ΛΑ.Ε.; Θα δημιουργήσετε τη δική σας οργάνωση;

Σε πρώτη φάση θα πρέπει να επεξεργαστούμε τα συμπεράσματα αυτής της διαδικασίας και να σκιαγραφήσουμε τις απαντήσεις μας στα νέα ερωτήματα διακρίνοντας την αυτοτέλειά μας, κάνοντας παράλληλα ο καθένας και η καθεμία δικές του τακτικές επιλογές. Ομως σε καμία περίπτωση δεν θα μας χωρίσουν οι επόμενες 25 μέρες για τα επόμενα χρόνια.

Σε κάθε περίπτωση θα στηρίξουμε αριστερά αντικαπιταλιστικά ψηφοδέλτια που αντιστρατεύονται τον μονόδρομο των μνημονίων, ενώ κάποιοι και κάποιες από εμάς θα εμπλακούν πιο ενεργά στην εκλογική μάχη μέσω της ΛΑ.Ε. Πιο προσωπικά μιλώντας, θεωρώ ότι θα ήταν μεγάλο λάθος να επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος. Δεν θεωρώ ότι θα πρέπει να μπούμε σε μια διαδικασία επανάληψης του εγχειρήματος του ΣΥΡΙΖΑ σε μια πιο συνεπή εκδοχή του.

Σε πρώτη φάση μπορούμε να καταπιαστούμε με τα στρατηγικά ερωτήματα που ανοίγονται κυρίως στη νεολαία και το κενό έκφρασής της που έχει δημιουργηθεί. Η ΛΑ.Ε., με τα πρώτα δείγματα που διαφαίνονται, έχει μια τάση να επαναλάβει τα λάθη του παρελθόντος. Ο αρχηγισμός, η παροχολογία, η λογική της εθνοκεντρικής ανάπτυξης, η πολιτική φυσιογνωμία, που σε κάποιες όψεις προσομοιάζει στην «παλιά» μεθοδολογία άσκησης πολιτικής, δεν μπορούν να είναι κομμάτια του καινούργιου που θέλουμε να φέρουμε.

Παρ’ όλα αυτά, όλοι μαζί παρακολουθούμε με ενδιαφέρον τις διεργασίες που διενεργούνται στην ευρύτερη ριζοσπαστική και αντικαπιταλιστική Αριστερά που δεν ενσωματώνουν την «ΤΙΝΑ» και είμαστε απολύτως ανοιχτοί σε νέες ανασυνθέσεις και ωσμώσεις που ήδη διεξάγονται και θα ενταθούν το επόμενο διάστημα, ιδιαίτερα στον χώρο της νεολαίας. Ακόμα περισσότερο γιατί έχει και πολλές δυνατότητες υπέρβασης.

• Η Αριστερά τελικά μπορεί ποτέ να κυβερνήσει;

Το σχέδιο της Αριστεράς είναι το σχέδιο που στοχεύει συνολικά στον μετασχηματισμό της κοινωνίας υπό το πρίσμα ενός τελείως διαφορετικού κοινωνικού μοντέλου, αυτό που περιγράφεται από το όραμα του κομμουνισμού. Δεν εντασσόμαστε στην Αριστερά για να έχουμε ήσυχη τη συνείδησή μας, αλλά για να αλλάξουμε τον κόσμο. Το ζήτημα της κυβέρνησης είναι ένας από τους κόμβους αυτού το σχεδίου, αλλά δεν είναι το τέλος του.

Αν δεν γίνει η ίδια η κοινωνία συμμέτοχος στη διαδικασία κοινωνικής αλλαγής, αν μένουμε απλώς στο ζήτημα της κυβέρνησης και δεν δούμε πως το πιο κομβικό είναι η οργάνωση της εξουσίας των «από κάτω» σε μια αντικαπιταλιστική κατεύθυνση, τότε ποτέ δεν θα καταφέρουμε να πετύχουμε τον στρατηγικό μας στόχο.

Αν κάνουμε την κυβέρνηση αυτοσκοπό, τότε θα χάσουμε τον στόχο. Αν δεν δούμε πως το πολιτικό θα πρέπει να πλαισιώνει την κοινωνική κίνηση και να συμβάλουμε στην αυτονόμησή του, τότε το εγχείρημα της κυβέρνησης της Αριστεράς δεν θα είναι ποτέ πετυχημένο.

Νίκος Σβέρκος