Μαύρη τρύπα 4 δισ. στο ασφαλιστικό σύστημα

Μπορεί η συζήτηση για τη νέα δίνη στην οποία εισέρχεται το ασφαλιστικό σύστημα από την ψήφιση του Μνημονίου 3 να περιστρέφεται στα ασφαλιστικά δικαιώματα που περικόπτονται «εδώ και τώρα», ωστόσο αυτό που πρέπει να κρατήσουν γερά στη μνήμη τους κυρίως οι συνταξιούχοι είναι ότι με βάση τα ψηφισθέντα ανοίγει ο δρόμος για την επιβολή ρήτρας μηδενικού ελλείμματος, όχι μόνο στις επικουρικές, αλλά και στις κύριες συντάξεις.

Αυτό σημαίνει ούτε λίγο ούτε πολύ πως στους επαΐοντες του ασφαλιστικού συστήματος είναι πλέον εμπεδωμένη η πεποίθηση ότι από το 2017 έρχονται αυτόματες μειώσεις στις συντάξεις (κύριες και επικουρικές), αφού οι νέες διατάξεις που ψηφίστηκαν ή πρόκειται να ψηφιστούν μέσα στο 2015 αφήνουν μια μαύρη τρύπα στο ασφαλιστικό σύστημα που φτάνει τα 4 δισ. ευρώ!

Ηδη πάντως η διάταξη στο Μνημόνιο 3, που ορίζει ότι οι συντάξεις στο ΕΤΕΑ θα καταβάλλονται αποκλειστικά από εισφορές εργοδοτών - εργαζομένων, φέρνει από το παράθυρο τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος αφού το ΕΤΕΑ είναι ελλειμματικό και δεν μπορεί να καταβάλλει συντάξεις χωρίς την αρωγή από τον κρατικό κορβανά.

Η δυσμενής αυτή εξέλιξη, που εν πολλοίς είναι αναπόδραστη, θα συμβεί πολύ απλά διότι είναι τέτοιες οι περικοπές από τον κρατικό κορβανά που κατευθύνονται στο ασφαλιστικό σύστημα όπου η μόνη λύση δεν μπορεί παρά να είναι η αυτόματη περικοπή των συντάξεων.

Εκείνο λοιπόν που έχει ψηφιστεί ήδη είναι η περικοπή 450 εκατ. ευρώ το 2015 και άλλου 1,8 δισ. ευρώ το 2016.

Μπορεί για λόγους επικοινωνιακούς να έχει βαπτιστεί «εξοικονόμηση», αλλά στην πράξη καθίσταται σαφές ότι ο λογαριασμός από τα «στεγνά» Ταμεία δεν βγαίνει ώστε να καταβάλουν τις συντάξεις, αφού από τα υφιστάμενα έσοδα του ασφαλιστικού συστήματος θα πρέπει να αφαιρεθούν μέσα σε διάστημα 1,5 έτους 2,25 δισ. ευρώ.

Κοινωνικοί πόροι

Ομως οι απώλειες εσόδων για το ασφαλιστικό σύστημα δεν σταματούν εδώ, δεδομένου ότι στο Μνημόνιο που ψήφισε η κυβέρνηση της Αριστεράς εμπεριέχεται και η δέσμευσή της ότι μέχρι την 31η Οκτωβρίου 2015 θα καταργηθούν όλοι οι κοινωνικοί πόροι (φόροι υπέρ τρίτων) που έφερναν χρήματα στα ασφαλιστικά ταμεία.

Υπολογίζεται ότι από αυτούς τους κοινωνικούς πόρους εισέρρεε περί το 1,8 δισ. ευρώ τον χρόνο που από την 1η-11-2015 δεν θα πηγαίνει στο σύστημα!

Η εξίσωση είναι προφανές ότι καθίσταται χωρίς επίλυση και ο μόνος τρόπος να λυθεί ο γόρδιος δεσμός είναι η αυτόματη μείωση των συντάξεων.

Βέβαια, μικρή ανάσα στο σύστημα (εις βάρος των ασφαλισμένων) δίνουν οι διατάξεις που περιορίζουν ασφαλιστικά δικαιώματα.

Ετσι η κυβέρνηση ψήφισε τα εξής:

■ Σταδιακή αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης με στόχο την κατάργηση των συνταξιοδοτήσεων πριν από τα 67 ή τα 62 με 40 έτη ασφάλισης από την 1η Ιανουαρίου 2022. Ηδη όσοι μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν τους επόμενους μήνες του 2015 από την ηλικία των 50 ετών θα πρέπει να εργαστούν άλλα 5 έτη…

■ Αύξηση κατά 10% του πέναλτι για την πρόωρη έξοδο (που σημαίνει ότι όσοι επιλέξουν την έξοδο θα πάρουν σύνταξη πολύ χαμηλή).

■ Πάγωμα των κατώτατων συντάξεων μέχρι το 2021 σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα (άρα το σύστημα δεν θα δώσει αυξήσεις).

■ Καταβολή μόνο του ποσού που αντιστοιχεί στις εισφορές που έχουν πληρώσει για όσους έχουν καταθέσει αίτηση πρόωρης συνταξιοδότησης μετά την 30ή Ιουνίου 2015 και μέχρι τη συμπλήρωση των 67 φέρνει συντάξεις που μπορεί να κυμαίνονται και κάτω από τα 200 ευρώ.

Στα 392,70 ευρώ μειώνεται η κατώτατη σύνταξη

Εχοντας λάβει πολύ σοβαρά τις… άνωθεν εντολές, η κυβέρνηση ξεκινά τις περικοπές στις συντάξεις με την εφαρμογή του νόμου 3863/2010, που είχε προαναγγείλει ότι θα καταργούσε. Πρόκειται για τον περιλάλητο Νόμο Κουτρουμάνη-Λοβέρδου, μέσω του οποίου το συνταξιοδοτικό σύστημα θα επιδιωχθεί να σωθεί μετατρέποντας τις συντάξεις σε φιλοδώρημα.

Κατά ρητή αναφορά, λοιπόν, στο Μνημόνιο 3 που προσφάτως ψηφίστηκε, θα εκδοθούν όλες οι εγκύκλιοι για την εφαρμογή του εν λόγω νόμου για τη βασική-αναλογική σύνταξη.

Την ίδια ημέρα της θέσης σε ισχύ λοιπόν του Μνημονίου 3 (την 14η-08-2015 δηλαδή) εξεδόθη και εγκύκλιος, που φέρει την υπογραφή του υφυπουργού Π. Χαϊκάλη, με την οποία η κατώτατη σύνταξη περικόπτεται από τα 486 ευρώ στα 392,7 ευρώ, δηλαδή μείωση 19,2%!

Η δυσμενής αυτή εξέλιξη που χτυπάει τους χαμηλοσυνταξιούχους και όχι τα ρετιρέ των συντάξεων αφορά όσους έχουν συνταξιοδοτηθεί μετά από 15 χρόνια εργασίας ή λόγω αναπηρίας 80% ή εξαιτίας εργατικού ατυχήματος.

Οπως προέβλεπε λοιπόν ο συγκεκριμένος νόμος, το άθροισμα των ποσών της βασικής και της αναλογικής σύνταξης λόγω γήρατος, για χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον 15 ετών ή λόγω αναπηρίας με ποσοστό 80% και άνω ή λόγω εργατικού ατυχήματος, δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού που αντιστοιχεί σε 15 ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη. Αν λοιπόν αναλογιστούμε ότι ο ανειδίκευτος εργάτης αμείβεται με 26,18€ και το πολλαπλασιάσουμε με το 15, τότε προκύπτει το άθροισμα των 392,7 ευρώ, που σημαίνει μείωση 19,2%.

Τζώρτζης Ρούσσος